Que é a pesca sostible que propoñen?
A pesca sostible é pescar na medida que os científicos o aconsellan. Está demostrado que é bo para todos, porque permite pescar máis a longo prazo. A situación dos stocks do Cantábrico e da Península Ibérica non variou nos últimos anos: a metade explotados de forma sostible e a outra metade en exceso. Referímonos ás poboacións que coñecemos, xa que non hai datos suficientes sobre outras para a medición. No Mediterráneo, en cambio, hai un problema total, moito peor que no Atlántico.
Entón a solución é reducir as cotas para que as poboacións se recuperen.
Non sempre é unha redución obrigada, xa que nalgúns casos os científicos admiten que se pode pescar máis. Por exemplo, recentemente reuniuse a Comisión Internacional ICCAT para a conservación do atún e bonito do Atlántico e, como a situación do atún vermello é mellor, aprobouse a subida para os próximos anos. A situación do atún mellorou nos últimos anos, xa que se atopou nun nivel moi baixo, pero todas as subidas deben facerse con moderación para non volver ao momento anterior. No caso de Zigala, en cambio, está en camiño cara á sustentabilidade, porque este ano, facendo caso aos científicos, non puido ser capturado no mar Cantábrico.
Cal é a situación da pesca en augas europeas?
Coa entrada en vigor da política común de pesca en 2014, os ecoloxistas alegrámonos de que se producisen algunhas melloras que parecían razoables. Esta política estableceu uns límites para conseguir unha pesca sostible: Parecía unha ambición para 2015, pero para 2020, ao noso xuízo, no Atlántico, incluído o Golfo de Bizkaia, parecía factible. Agora estamos a ver que para 2020 non imos chegar.
Piden entón que se acelere a recuperación?
Si. A lexislación europea di que para 2020 todas a biomasa deben alcanzar o máximo rendemento sostible, pero a esta marcha non imos cumprir o obxectivo. O obxectivo é que todas as poboacións poidan pescar de forma sostible, co máximo rendemento. Afortunadamente, parece que cada vez imos mellor, pero non imos á velocidade axeitada.
Que é o máximo rendemento sostible?
Sería un punto de equilibrio, sabendo onde máis dá a poboación, pór aí a cota. En definitiva, o peixe é un recurso renovable. A poboación que se recupera chega rapidamente a unha cantidade, pero despois de chegar a un punto non crecerá máis rápido debido ás limitacións biolóxicas. Calculouse polo Consello Internacional para o Estudo do Mar (ICES), no que participan entre outros AZTI e o Instituto Español de Oceanografía (IEO). Despois de recompilar datos, son capaces de dicir cal é a situación das poboacións e até onde se pode pescar en función diso.
Non cumpre Europa a súa lei entón?
A Política Pesqueira Común establece que para 2015 e con algunhas excepcións para 2020 débese cumprir o máximo rendemento sostible, con este criterio débense explotar todas as poboacións de peixes, pero estamos a ver que non se vai a cumprir.
Que están a decidir estes días en Bruxelas?
A lei establece obxectivos para 2020, pero despois decídense as cifras concretas no Consello de Ministros de cada ano. Todos os anos en decembro decídese o número de pescadores para a maioría dos tipos de peixe. Os 28 ministros de Pesca reúnense a porta pecha, e non sabemos que ocorre na reunión que mantiveron cos dous ministros de Pesca. A nosa sospeita é que se trata dun intercambio de cromos. En demasiadas ocasións superan as cifras achegadas polos científicos. Por exemplo, a pescada péscase por encima do recomendado nos últimos anos. No caso do rape sucedeu o contrario: os políticos cumpriron o recomendado e, por tanto, atrapados na medida, a poboación crece e a cota crece ano tras ano. A nosa sensación é que as grandes asociacións de pesca están aí, facendo de lobby, defendendo os seus intereses. Nós pedimos que as negociacións sexan abertas e transparentes, pero non queren.
Fan o traballo de lobby ao descuberto?
Púidose comprobar en varias ocasións que cando se celebraban estas reunións os representantes da industria atopábanse no interior do edificio. Cada ano aparece nas redes sociais e na prensa que o ministro se reúne con representantes da industria, onde o seu punto de vista está ben representado.
Vostedes tamén fan de lobby, mirando a Bruxelas e a Madrid.
Por suposto, nós dicimos claramente que queremos influír nos políticos e na xente. Puxemos en marcha a campaña Como peixe na auga (como o peixe na auga) para socializar este tema e reunímonos cos políticos para esixirlles que manteñan os obxectivos de sustentabilidade. A lei é bastante boa e só pedímoslles que a cumpran en prazo.
“Arrantzaleekin ikuspuntuak trukatzen saiatzen gara ahal dugun guztietan. Arrantzale txikiak babesteko aldarria egiten dugu, gure kezka ez delako arrainekiko soilik. Lanpostu kopurua jaitsi da, arrantza ontzi kopurua ere bai, eta gure ikuspuntutik okerrena izan da ontzi txikietan egon dela galera, artisautza arrantza egiten dutenetan. Erritmo kontuak-eta ez dituzte garbi ikusten, jatekoa dutelako lehentasun. Etorkizunera begiratu eta ados jarri behar dira batzuetan urruti dauden arrantzale taldeak, horregatik ez da erraza, baina uste dugu etorkizuna hor dagoela. Guztien arteko (administrazio, zientzialari, arrantzale eta GKEak) kudeaketa egokia eginez lor dezakegu etekina natura babestuz”.