Lume de outono, nun pobo no que un de cada cinco votou polo partido AfD. Coa unión, o leste de Alemaña perdeu algo. Losing my religion. Tres amigos e amigas empezamos a cantar máis que a lema da canción. Os nosos fillos mírannos con curiosidade, emocionados, incómodos. Había pudor de barrio no cóctel das súas miradas? Probablemente. A idade dos fillos non é suficiente para saber onde levounos a canción: Á adolescencia e ás sensacións da hora dos 12-15 anos. O desencontro, as guerras internas e externas, a soidade e os soños, o amor sen resposta e a contorna que non escoita. Unha faísca de música é a que nos evocou o recordo dun lume do pasado, o seu para cada un. A uns pasaralles ouvindo Led Zeppelin ou Iggy Pop, a outros cos éxitos de Hertzainak ou Negu.

Dise que se ouviu en Barcelona non pasarán, dirixido á policía. 80 anos de separación entre a República que se defendía a si mesma e o que quere ser declarado. Se o franquismo está por terminar. Si é lícito lembrar a Guerra Civil, si é lícito facer un uso así do pasado. Algúns din que non, firmemente. O nazismo tamén se acabou, e en Alemaña pídese que non se faga todo o que se compara cos nazis, por favor, non se compara.

Ás veces ouvimos unha música e a mente establece lazos. Ás veces un conflito do pasado, unha pelexa, sáltanos aos ollos como unha faísca. E talvez ilumine a imaxe dun futuro posible. Ao parecer, Europa necesita unha nova imaxe.

Cataluña ponnos mirando a longo prazo, atrás e adiante. A crise que creou España non se pode separar da situación de crise que vive a Unión Europea. Os que desexan unha Europa dos pobos miran con esperanza a Cataluña, mentres que os que mandan na Europa dos Estados nacionais miran con preocupación.

Non é a primeira vez que un movemento focalizado sacode Europa. Darei un gran salto de tempo cara a 1871, é dicir: Europa, por outras razóns, tivo medo da Comuna de París. Vive a Commune! Incluso os que o reivindicaron rescataron o termo commune das músicas do pasado, xunto coa palabra citoyenne, facendo unha referencia directa á época da revolución francesa. Nesa esixencia de autonomía local, non todos entendían o mesmo: descentralización, autogestión, federalismo... A súa revolución proxectábase a escala internacional e foi satanizada pola prensa europea. Coa axuda de Alemaña, Francia puido pisar a Comuna de París en poucos días.

Na prensa internacional, Cataluña non foi tratada dunha maneira totalmente equivocada. Con todo, no caso de Alemaña, en xeral, os acontecementos déronse a coñecer ofrecendo un contexto insuficiente. Un dos xornalistas cualificaba como farsa a reutilización da lema Non pasarán e denunciaba que os cataláns fan un uso agresivo da Guerra Civil. Pero quen son os farsantes? Vénme á memoria unha das frases máis coñecidas de Marx. E di, nunha tese de Hegel, que a historia se repite dúas veces: unha primeira como traxedia e outra como farsa. Se os autores da traxedia son farsantes na segunda volta, é dicir, se dan a impresión de algo que non é, no caso de España, preséntanse vestidos de demócratas.

De xeración en xeración, a miúdo dentro da familia, pasan determinados motivos. Nesta época na que Europa está en chamas, as faíscas estánsenos mostrando desde diferentes pasaxes de diferentes lugares.