–Oh, fuck! –Richard espértase máis temperán que de costume coa intención de ser o primeiro na ducha. Ao mozo inglés cústalle moitísimo espertarse, sempre é o último en levantarse e pola súa marcha poría o pescozo no delirio ata que chega ao checkpointe; ás veces (non escribirei a maioría das veces e moito menos en todas, porque me consideraría malvado) despois de atravesar o tenebroso e convulso posto de control. Pois ben, hoxe tomouse un traballo inútil, porque non hai auga no apartamento. (H)auga é a súa fonte seca de desesperación e a dos demais, xa que cando se coñece a noticia, a desesperación estendeuse no resto dos compañeiros. Descoñécese o nivel que alcanzou o desastre: o piso, a casa, o barrio ou o conxunto de Hebrón. Abu Ali, dono do piso, díxonos nun principio que o problema estaría resolto dúas horas máis tarde, pero a última é que até dentro de catro días non poderemos ducharnos ou tirar da bomba en casa. Moita calor na rúa, necesidade de desprendemento de intestinos e baile de efluvios tanto no baño como na habitación.O horror.

*****

–Recibimos unha solicitude para acudir a Umm ao Kheir. Alguén preparado? –Lulu non tivo tempo de terminar a pregunta. Joxemari e eu presentámonos a toda velocidade, impulsados polos nosos nobres sentimentos. Non sabiamos onde iamos nin a que iamos ir, pero polo menos teriamos a oportunidade de ducharnos e, como o diría, de escapar do “ambiente demasiado cargado”. Si, en situacións difíciles sempre os vascos (ou) sempre en primeira liña (eu son vasco, nado e crecido en Mallorca e un home que sabe eúscaro á vez? Digresión). “Iremos en autobús ou andando?”, preguntamos ao noso coordinador Lulu. Ao ver que o signo de asombro craváraselle na cara, observamos que lanzamos outra bobada. A pesar de estar a só 19 quilómetros de Hebrón, os coches teñen que dar varias voltas e voltas até chegar ao pobo polos puntos de control; se fósemos a pé, morreriamos afogados na nosa suor ou vítimas do innato, xa que Umm ao Kheir atópase nun deserto caloroso. Non sería un acabado moi heroico. Por tanto, contactamos cun humm ao kheirí que traballa en Hebrón, Azeez, quen se encargou de levarnos até o seu pobo natal.

Acordamos reunirnos ante unha comisaría da policía palestina. Démonos conta de que na comisaría o ambiente é tranquilo, moi tranquilo, demasiado tranquilo. Con todas as experiencias duras que vivimos na Zona vella, parece que estabamos noutro país, noutro planeta, nun universo. Ou quizais é a Autoridade Nacional Palestina a que viaxou a outra dimensión dentro da cabina telefónica do doutor Who? Outra digresión.

*****

-Que coñecedes do meu pobo? –Cara de póker. No camiño decatámonos da existencia de Umm ao Kheir a través de Azeez. O pobo é consecuencia da Nakba de 1948, é dicir, do éxodo dos palestinos. Unha vez creado o Estado de Israel, varios beduinos que vivían no deserto de Arad tiveron que fuxir das súas zonas e durante anos andaron dun lado a outro. En 1956 compraron estas terras na rexión de Hebrón a uns veciños de Yatta, onde se instalaron. Dedicáronse ao pastoreo, principal actividade dos beduinos, e durante 25 anos dedicáronse a levar unha vida normal o máis tranquila posible nesta parte do mundo. Parecía coma se por unha vez acharían o seu recuncho. Pero en 1981 todo cambiou. Algúns cidadáns israelís decidiron que estas terras de beduinos podían ser apropiadas para construír as súas propias casas. Iso é normal, por exemplo, eu tamén pensei moitas veces que en lugar de vivir nun piso pequeno, bo, por que non?, podía vivir nunha casa con xardín, e non teño ningunha dúbida de que a miña (case) actividade profesional sen defectos merece un salario maior. Desgraciadamente, o Goberno de Navarra non é tan xeneroso como o Estado de Israel e para colocar os libros no noso pequeno pero agradable piso terei que seguir xogando ao longo no Tetrix, e a maioría das veces perdín. O Goberno israelí, pola súa banda, confiscou aos seus lexítimos propietarios, os beduinos árabes, algunhas terras e construíu a colonia Karmel. Que é o que pide o pobo? Fácil, non?

*****

–Chegamos. Esta é a nosa Casa do Pobo. Nos últimos anos derrubouse dúas veces e estamos seguros de que deica pouco volverán tentalo. – Fronte á casa, uns amigos estaban a levantar unha estrutura metálica. A maioría non eran árabes, e máis tarde soubemos que se trataba dun grupo de xudeus que se opuña á ocupación. Traballando cun pé no coche de Azéz traballamos intensamente e con destreza, xa que somos (ou) euskaldunes, e acabamos a estrutura ás ordes dun mozo Awdah, que parece un líder. Despois, tapámolo cun pano e dotamos de colchóns e coxíns de cores para que estea rico no seu interior. Sen dúbida, a achega dos vascos foi decisiva para que a tenda estivese a tempo. Ademais de ser os primeiros europeos que chegaron a América e os mellores pescadores do Universo, é sabido que os sucesores de Aitor adoitan ser moi hábiles na construción de tendas beduinas nos desertos de Arabia. As ostras demostrarano algunha vez.

A nosa acción memorable e épica deunos a oportunidade de coñecer a un bo número de cidadáns: Ali, Ahmed, Awdah, Mahmoud... Verdadeiramente amables. Non se cantos litros de té bebémonos/bebémosnos, e convidáronnos a cear dúas veces! Dieta de Palestina Styl. As señoras non cearon connosco, nin na mesma habitación, excepto por un instante á muller de Azéz e por moito tempo á súa nai. Iso si, as mulleres coas que nos reunimos na rúa foron moi acolledoras e cambiamos algunhas palabras con alguén, só saúdos habituais e formulismos parecidos. Realizamos encontros hipercortos cun sorriso amable. Mentres bebemos as infusións unha detrás doutra, coñecemos a situación actual do pobo.

*****

–Viño a delegación da Autoridade Nacional Palestina, fixo moitas ordes e deunos 3.000 shekeles (770 €). – Para o noso asombro, Navarra non é o único territorio no que está zonificada. Froito dos acordos de Oslo, Cisxordania está dividida en tres ámbitos. Nun principio, esta zonificación tiña que ser provisional e a Autoridade Nacional Palestina (ejem) debía asumir cada vez máis competencias ata que se crease o Estado de Palestina (ANP). Devanditas eventualidades definitivas. Vexamos como é esta clasificación:

Zona A - Autoridade Palestina (en serio!) Está baixo o mandato da Nacional e ocúpase da seguridade e dos asuntos civís. Representa o 18% do territorio, e abarca tanto as principais cidades como a súa contorna, salvo as colonias, o of course. En teoría, os israelís non poderían entrar nesas zonas, pero o home aínda non coñece ningún lugar onde o poderoso exército israelí non ten dereito nin capacidade para entrar.

A Autoridade Nacional Palestina (ja, ja, ja) e o Estado de Israel comparten a xestión da zona B. Os palestinos ocúpanse das tarefas civís e dos deberes militares xunto cos israelís. É dicir, cando os mozos e mozas de Netanyahu entran nesa zona, acórdanse das valentes forzas do goberno de Ramallah que tiñan que facer algo no outro extremo do sitio, que non se lles ocorría no momento, pero están seguros de que o lembrarán no camiño. Iso si, que a viaxe até alí sexa o máis rápido posible. Estas zonas ocupan o 21% das terras palestinas e nelas non hai colonia. Como se non?

O Estado de Israel ten competencia civil e militar total sobre a zona C, quero dicir máis total. É o 61% do territorio, no que si se inclúen todas as colonias (dúbida diso? ), as estradas que conectan as colonias, nas que só os israelís poden conducir o vehículo, as terras e “zonas de seguridade”, como as terras xunto á Muralla. Na actualidade, uns 400.000 colonos teñen a súa casa na zona que Deus deulles e uns 150.000 palestinos, a maioría beduinos, apenas viven na pequena terra que Deus aínda non lles quitou. Aos habitantes de Umm ao Kheir tocoulles formar parte do último grupo.

*****

–As galiñas de Colonia non coñecen a escuridade. Non temos electricidade. – Demos unha volta polo pobo, rápido porque o pobo é moi pequeno. Vimos o campo respondendo unha e outra vez á pregunta “Barcelona ou Madrid?” Athletic de Bilbao. É curioso o moito que saben en Palestina sobre o campionato de España de fútbol, moito máis que eu; coñecen a saúde e todo iso. Quitamos algunhas pedras do campo sen herba porque mañá hai partido e hai que evitar lesións, e despois vimos unhas fotos na Casa do Pobo, até o momento que esperabamos para pasar o tempo. Algún día teriamos a oportunidade de cumprir o obsceno desexo de ducharnos! Debuxei a auga refrescando os aspectos máis recónditos do meu corpo, e o aroma do xabón escorrentando de min o fedor penetrante, mentres cantaba baixo o chorro “Ver montañeiros”; púxoseme a pel de galiña con só pensar. Pero, oh, fuck!, non puidemos cumprir o noso soño, porque no pobo non hai correntes de auga e o elemento líquido é moi escaso e precioso aquí. É outra cruel consecuencia da ocupación.

Mahmoud explícanos que aínda que o Estado de Israel debería cubrir as necesidades básicas dos habitantes da zona C, o que realmente se preocupa é unicamente dos colonos. É máis, complicar as condicións é unha estratexia para facer saír aos beduinos das súas terras, e por iso, por exemplo, os árabes non teñen corrente de auga, non poden construír nas súas terras e si teñen electricidade é grazas a un xerador que compraron os beduinos e a un programa de axuda alemá para instalar paneis solares. Outras estratexias son, por exemplo, ofrecer diñeiro a cambio de saír do pobo ou ben directamente derrubar as casas e deixar ás familias na rúa (bo, se hai rúas). Como xa se mencionou, os bulldozer derrubaron a Casa do Pobo en dúas ocasións, custodiados por soldados e polas súas armas de todas as cores e tamaños. Tanto a Casa Consistorial derrubada como outras casas destruídas foron construídas coa axuda da Unión Europea. Viva a cooperación internacional!

Con todo, non crin do todo na electricidade, porque por encima do pobo pasan os cables de alta tensión. Para cazalo con mentiras, pregunteille a Mahmoud que son eses cables. “Ves a colonia?”. Por suposto, o pobo e a colonia atópanse xuntos, separados por un valo. Vin a un colono facendo footing, a outro sacando un can. O que algunha vez se construíu nun terreo que foi de beduinos ten un aspecto agradable, de urbanización moderna, ideal para albergar aos xubilados. Parecía un oasis de tranquilidade ata que vin a un colono chamado A 47 ou Cetme, ou o que fóra. -Pois eses cables van da colonia á cría de colonos. Non temos electricidade.-Fomos até o galiñeiro, e é certo que non puiden alcanzar a Mahmoud.

*****

–Non creades que vos durmiredes enseguida. Esta noite falaremos, riremos e quizá bailaremos e todo irá ben. – Así nos fala Awdah. Pasamos a noite nunha tenda que construímos con gran destreza e traballo. Afortunadamente, e en contra da perversa opinión dalgúns, non se caeu. Charlamos con Awdah e Ahmed e rímonos até rebentar ás poucas horas da noite. Tamén foi un intento de bailar, pero se quedou niso, grazas a todos os deuses, porque estaba fatigado. Son uns mozos moi amables e non fixeron mención algunha do noso fedor. Estímase. Durmimos o catro xuntos. A pesar da pequena diferenza, os vascos (ou) dominan a competencia do ronquido.

*****

–Volveu a auga. Podemos ducharnos. – Pola mañá levantámonos cedo e demos unha volta polos arredores até a escola. No pobo dixéronnos que hai moitos universitarios no pobo, que estudaron en Hebrón. E dá a verdade, polo menos, que case todos os que están connosco estudaron unha carreira ou un grao, ou o están facendo; o que coñecemos son audiovisuais, enxeñaría, filoloxía e maxisterio. O ano que Hamad chega a Londres para estudar Dereito grazas a unha bolsa. Díxonos que en canto acabe volverá ao pobo, xa que quere completar os seus estudos para axudar a mellorar as condicións dos seus veciños. A saber que lle traerá o futuro.

Botáronnos da escola porque estaban a facer exames e a nosa presenza parecía distraer aos alumnos. Bo, ímonos. No camiño atopámonos cun pastor e tivemos unha conversación moi viva, en árabe e nós en inglés, ata que nos demos conta de que el entendía o noso inglés tan “ben” como nós o árabe; por tanto, a conversación pasou a ser árabe-euskera. Querería dicir que todos os pobos oprimidos do mundo temos o mesmo idioma, é dicir, o da solidariedade, ou que se cumpriu algunha lema épico-poético como este, pero a verdade é que non nos entendemos nada o un ao outro. E, con todo, estivemos bastante tempo facendo xestos, tratando de interpretar e dando explicacións.

Despois de comer vimos o partido de fútbol, ás 16:00 da tarde! Imaxínasche un partido de fútbol nunha sauna? Pois algo diso xa se organizou. Hai uns anos tiven unha lesión de xeonllo, porque foi unha escusa perfecta para non participar nese intento de suicidio colectivo. Joxemari non se inventou ningunha escusa e perdeu nin un minuto; coa cámara na man, levantouse do asento e comezou a tomar algunhas imaxes. O equipo local ha gañado, por suposto. Por outra banda, Lulu chamounos e contounos, entre outras cousas, que acababa de ducharse. Tamén Richard era ducha, ao espertarse da sesta. A envexa é un dos peores pecados e nós somos grandes pecadores. Temos auga no piso.

*****

-Volveredes? Dicídelles aos vosos amigos que veñan aquí cando queiran. – Chegou a hora de despedirnos, porque tiñamos que tomar o camiño cara a Hebrón. Por favor dixéronnos que volvamos e nós si, que volveremos. Os amigos e amigas que nos reuniron foron realmente amables e amables, até o punto de emocionarse, coñecendo a situación que viven aínda máis. E non querería expresar o tópico de que todos os palestinos (ou, por exemplo, todos os indíxenas da Amazonia, ou todos os arbizueses en todo momento) son superfantásticos, pero si é certo que os beduinos que estiveron connosco fixéronnos sentirnos máis satisfeitos que contentos. En calquera caso, volveriamos sobre todo porque a presenza de representantes internacionais é necesaria en Umm ao Kheir; así nolo comunicaron os habitantes do pobo. Están convencidos de que en calquera momento os bulldozer israelís tentarán derrubar máis vivendas e a Casa do Pobo de novo. Desgraciadamente, aínda que se trate de persoas procedentes de Europa ou América, o final das vivendas pode ser similar ao das anteriores, pero, grazas ao testemuño dos activistas, esa inxustiza non se mantería en segredo, ou polo menos en absoluto.

*****

-Sal do retrete, Richard! Go out! Para ducharme eu primeiro! Non, eu necesito máis, xa que teño o po metido en todos os buracos do corpo! – Comezamos a gritar e a baixar os pantalóns e entramos no piso Joxemari e eu, absortos na loita implacable pola ducha. Cu de galiñas, frescura, aroma doce, pracer do pracer, acabado... “Os mozos, da CPT chámannos porque detiveron a Mahmounn”, foi o saúdo de Lulu. Unha vez detidos no mercado, os soldados foron á súa casa en busca do seu irmán menor. Afortunadamente o neno non estaba alí, pero os militares ameazaron aos seus familiares: dixéronlles que volverán cando menos espéreno, que se collen a Mohanned pegaranlle até a morte e que tamén pegarán aos seus familiares. Pedíronnos que pasemos a noite na súa casa, porque están verdadeiramente asustados. Vaiamos deseguido.

–OH, FUCK!