Dispositivos de sementes
- É tempada de froitos: castañas, avellanas, noces, landras, mazaduras... Con todo, os máis abundantes das nosas paisaxes son a uva e a mazá. É dicir, os froitos caseiros que utilizamos. Como podes imaxinar, alí, aquí e alá, están a producirse millóns de froitos sen parar. Estes froitos son buques de viaxe de sementes. Os froitos son dispositivos para propagar as sementes e chegar a un lugar o máis afastado posible.
Estes dispositivos darán paso ao futuro das sementes: o froito desenvolverase co fin de que algún animal poida comer e botalo noutro lugar durante os días, cheiros, padais, cores, etc. O vento que levará engadirá ás, ás, plumas ou paracaídas á semente. De feito, todo é semente. Todo o futuro de todo, que nunca será o mesmo. Plántaa nai que deu a semente non coñecerá a ninguén como ela, é a nova, e é esa semente a que crea posibilidades de que esta nova sexa mellor que a nai. Unha planta pode dar unha gran cantidade de sementes cada ano, e cada unha delas é o camiño cara a unha nova variedade de plantas.
The Botany of Desire: Ao redor da Plant’s-Eye View of the World (Random House, 2001), no seu precioso libro “A botánica do desexo: unha visión das plantas sobre o mundo”, Michael Pollan menciona ao manzano (Malus x domestica), e sobre el di: “Por encima de calquera outra característica, a versatilidade xenética do manzano —o seu lado salvaxe e inevitable— dálle a potestade de sentirse como en casa en Nova England, Nova Zelandia, Kazajistán ou California en lugares completamente diferentes. Sexa cal for o lugar onde vaia o manzano, os seus descendentes propoñen unha certa variedade do que é unha mazá –polo menos cinco por mazá, miles por cada árbore–, e polo menos un par delas están case obrigadas a ter as características necesarias para avanzar na domesticación da árbore froiteira”.
É dicir, que a semente, un cinco en cada mazá, miles en cada manzano, é a oportunidade de crear un novo tipo de mazá que, como é fácil de confundir, adquire a capacidade de adaptarse a terras moi diferentes.
E logo, cando se mete unha semente na boca, saiba que si se vai enteira pode ser unha planta nova; Phaseolus vulgaris, si rómpeselle unha dentada como unha faba, unha oportunidade perdida.
Udaberrian orain dela egun gutxi sartu gara eta intxaurrondoa dut maisu. Lasai sentitzen dut, konfiantzaz, bere prozesuan, ziklo berria hasten. Plan eta ohitura berriak hartu ditut apirilean, sasoitu naiz, bizitzan proiektu berriei heltzeko konfiantzaz, indarrez, sormen eta... [+]
Ohe beroan edo hotzean egiten da hobeto lo? Nik zalantzarik ez daukat: hotzean. Landare jaioberriek bero punttu bat nahiago dute, ordea. Udaberriko ekinozio garai hau aproposa da udako eta udazkeneko mokadu goxoak emango dizkiguten landareen haziak ereiteko.
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Itsasoan badira landareen itxura izan arren animalia harrapari diren izaki eder batzuk: anemonak. Kantauri itsasoan hainbat anemona espezie ditugun arren, bada bat, guztien artean bereziki erraz atzemateko aukera eskaintzen diguna: itsas-tomatea.
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Bada Borda bat ilargian. Bai, bai, Borda izeneko krater bat badu ilargiak; talka krater edo astroblema bat da, ilargiaren ageriko aldean dago eta bere koordenadak 25º12’S 46º31’E dira; inguruan 11 krater satelite ditu. Akizen jaiotako Jean Charles Borda de... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ugaztunei eskainitako azken artikuluaren amaierako hitzak hurrengo animalia aurkezteko aitzakia paregabea dira. Bertan esaten genuen muturluzeak erreka “garbi eta txukunak” behar dituela, kutsadurarik gabeak baina elementu natural anitzekin. Animalia txiki horren... [+]
Mila milioika mintzo dira agintariak. CO2 isurketak konpentsatzeko neurri eraginkor gisa aurkeztuta, zuhaitz landaketei buruzko zifra alimaleak entzuten dira azken urteetan. Trantsiziorako bide interesgarria izan zitekeen, orain arteko oihanak zainduta eta bioaniztasuna... [+]
Kutsatzaile kimiko toxikoak hauteman dituzte Iratiko oihaneko liken eta goroldioetan. Ikerketan ondorioztatu dute kutsatzaile horietako batzuk inguruko hiriguneetatik iristen direla, beste batzuk nekazaritzan egiten diren erreketetatik, eta, azkenik, beste batzuk duela zenbait... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Antxoa, bokarta edo albokartia, gure arrain komertzialen artean txikiena, euskal kostaldera hurbildu da.
Magnoliak eleganteak dira. Dotoreak. Anddereak. Pontxoak. Apainak. Pimentak. Gurbilak. Ponposak, ponpoxearrenak. Ortiroak. Ia-ia fazazkoak, kriket eta kraket. Ez naiz harritzen, beren loraldien azpian lurrarekin urtzerainoko handitasunaren menpeko sentitzen naiz urtero.
Gaur abiatu da Bizi Baratzea Orrian kide egiteko kanpaina. Urtaro bakoitzean kaleratuko den aldizkari berezi honek Lurrari buruzko jakintza praktikoa eta gaurkotasuneko gaiak jorratuko ditu, formato oso berezian: poster handi bat izango du ardatz eta tolestu ahala beste... [+]