Até hai pouco eran alleos o TTIP, o CETA e os tratados comerciais similares. Trátase de acordos comerciais de nova xeración que pretenden fortalecer os intereses das elites privadas e servir aos máis poderosos.
Noutras palabras, trátase dunha maquinaria que intensifica os procesos de empoderamiento e desempoderamiento: para que as empresas internacionais sexan cada vez máis donas dos seus dereitos, mentres as persoas, a sociedade, a sociedade organizada, as mulleres, as persoas inmigrantes, as traballadoras, o medio ambiente son expropiadas de dereitos. Estes acordos teñen a capacidade de destruír todo o que teñen por diante, á imaxe do furacán Harvey. Dentro do concepto de “acumulación por expropiación” que recibiu perfectamente o geógrafo Harvey, caen de cheo.
Unha das tramas destes acordos de nova xeración é que o Investidor-Estado é o sistema de tribunais privados que se prevén para resolver os casos. Este mecanismo permite ás empresas transnacionales actuar directamente contra o goberno dun país. Por exemplo, eliminaríase a capacidade do goberno dunha determinada rexión para promover o emprego local no seu ámbito. Estes paquetes comerciais pretenden garantir que calquera empresa estranxeira goce dos mesmos dereitos que as empresas locais. Iso é un argumento suficiente para que as empresas transnacionales abran procesos contra os gobernos locais. Estes casos, ademais das multas económicas astronómicas, supoñen un gravísimo ataque á democracia. E é que a soberanía dos gobernos locais queda desangrada.
O Acordo Transpacífico (TPP) reúne a doce países ao redor do Pacífico (Xapón, Canadá, Malaisia, Singapura...) e, aínda que pareza estraño, foi a negativa de EE. UU. a que suspendeu o acordo en xaneiro de 2017. Aínda que algúns medios e poderes económicos relacionan esta ruptura con Donald Trump, hai outras explicacións. De feito, meses antes da chegada de Trump ao Goberno, o acordo estaba caído en Estados Unidos: grazas á forza do movemento social e sindical, Barack Obama non conseguiu o apoio suficiente para sacar adiante o TPP.
Sen a presión social, o CETA consideraríase un acordo de plena competencia da UE e debería ser aprobado unicamente polo Consello de Europa e o Parlamento. Pero a presión social ha levado á Comisión Europea a recoñecer que o acordo afecto ás competencias dos Estados membros da UE, polo que ten un carácter mixto
En Europa, a protesta organizada ha recibido os seus resultados na loita contra o TTIP e o CETA, até o punto de pór en cuestión a súa aceptación. Sen a presión social, o CETA consideraríase un acordo de competencia plena da Unión Europea (UE) e debería ser aprobado unicamente polo Consello de Europa e o Parlamento. Pero a presión social ha levado á Comisión Europea a recoñecer que o acordo afecto ás competencias dos Estados membros da UE e, por tanto, ten un carácter mixto. Por iso, para a súa aprobación deben ser ratificados polos 28 Estados membros e por algúns gobernos rexionais.
Os impulsores dos acordos, desgraciadamente, están inmersos nunha permanente rifa e lanzaron unha nova ameaza desde a UE recentemente. Jean-Luc Demarty, responsable do Departamento de Comercio da Comisión Europea, anunciou que a partir de agora queren cambiar a vía de ratificación dos acordos comerciais. Con Aldatu quere dicir: acelerar a ratificación dos acordos e eliminar as trabas que poidan xurdir no camiño. En definitiva, preténdese evitar a participación dos países membros da UE mediante a ruptura dos acordos de forma selectiva. Así, en primeiro lugar, a Comisión Europea pactaría capítulos que afectan a competencias exclusivas da UE e os asuntos que quedan fóra negociaríanse posteriormente de forma individualizada.
Tras Harvey chega Irma sacudindo todo o que se atopa no camiño. Os acordos comerciais de nova xeración están deseñados para mudar de nome e forma, custe o que custe, para que poidan levar a cabo o seu labor: a acumulación por expropiación.