China, o milagre cotián de mil millóns de persoas dos últimos oitenta anos, Maorena e Zhou Enlai, o pobo que percorreu 7.000 quilómetros –foron 80.000, apenas chegaron 10.000–, esa mestura de Confucio e Lenin e de catro mil anos de historia, a pequena e xigantesca Chinesa, converteuse na maior transformación do noso tempo nun libro “parecido” a Beatriz Chivite Ezkieta (Iruñea, 1991). Esquéceche de que o mundo non é máis que o amargor, o salgado, o amargor e o doce de sempre. O fume de Pequín achega o seu quinto sabor.

O fume de Pequín é o vapor industrial do país no que a degradación ambiental é máis crúa, pero tamén a cortina de seda de seda da poesía: “Cortando un anaco de limón/ lémbroo,/ tombado no balcón/ un gintoni na man/ e un libro na cara”.

O fume de Pequín non é a tese máis enxeñosa que lin este ano, non é o testemuño poético máis desgarrador que me chegou a última vez. O fume de Pequín non é unha lectura impetuosa que me impediu durmir toda a noite. O fume de Pequín é o libro máis fresco, suxestivo, interesante que lin hai tempo. E ten outra virtude que é moi carnada: entretida.

Neste libro escrito por Beatriz Chivite durante o curso pasado en China, non só recóllense as contas de alí. Supera aos conceptos de aquí e de alá, aos conceptos incertos: “Vellos homes de camiseta branca sen mangas/ ventres empapados de suor, cara a onde miran estes ollos agudos?/ Aos pasos do tempo/ e ás sestas do mediodía?/ Ao sol do seis do lago Houhai/ ou aos cambios de China?/ Ás metamorfoses e mutacións inintelixibles”.

É ese misterio, a mutación máis inintelixible, o que fai especial a este libro. A paisaxe dos ollos que contemplan a paisaxe, unha primavera aínda xeada que apenas chegou, a desesperación do exasperado, a nostalxia… todo caben, como nun epigrama requintado e requintado, nun poema de Chivite. Porque neste poemario de imaxes universais atoparás delicadas e grandes á vez. Por unha banda, o tremor case imperceptible das cousas xigantescas e por outro, o eco multiplicado das cousas pequenas. O escritor dedica o libro a temas eternos, á beleza, ao amor, ás tatuaxes do tempo, pero escribe sobre eles sen notar o peso dos temas, pasa como un barco, sen deixar marcas, polos mares. Unha viaxe física convertido nunha viaxe interior, o fume de Pequín non é poesía, senón unha vida poetizada.