Mezalagun nas flores poeirentas
- É primavera a época das flores. Pero non é a única; o florecimiento non termina todo o ano, é o das flores que non termina. Vivimos nunha flor continua. Este ano aínda hai fermosas herbas que non coñeceron ahori, nin gandos, nin guadañas. O zumbido dos voos dos que van de flor en flor parece unha sinfonía.
Abéllaa mosca que temos baixo o teito da casa está doada por todo, nesta época sinto a danza de abellas máis grande de todos os anos. Desde a flor, en efecto! E as flores necesitan polinizante. A polinización enténdese facilmente: o gran da flor que produce o álamo macho, ou o gran de pole, debe chegar á femia doutra flor. A fecundación levará a cabo na femia polo pole.
Como segue o po floral ese camiño da flor á flor? A quen se encarga Zubilan? O vento leva un bo traballo, é un magnífico mecalagun de moitas especies. Moitas outras especies necesitan animais para ser asistidos. Algúns teñen que ver con determinados animais. Estes poden presentar grandes angustias se o animal entra en perigo. Hai plantas que utilizan moitos animais para a polinización, que son máis tenros no futuro, que a falta dun vano a facer outro e que son o seu axudante.
Bereter, pasante, misericordioso, axudante... As plantas necesitan a alguén. Para atraelas e premiar o seu traballo, a flor xerará cheiros, fedores, cores, formas, etc.: “cerditos a cambio”.
Tres de cada catro plantas que florecen necesitan algún polinizante. Ao redor de mil deles son paxaros, morcegos ou pequenos mamíferos. Outros douscentos mil insectos son moscas, bolboretas, escaravellos, formigas, avispas, abellóns, sits, abellas...
Adóitase dicir que unha de cada tres da nosa alimentación está nas súas mans. Coidemos: non utilicemos pesticidas e deixemos que florezan as pradarías e as plantas naturais. E cando se asinta unha cereixa ou unha guindilla, lembra aos insectos reparadores.
Na nosa latitude a suor da maior parte das plantas móvese na primavera, e nesta época gozaremos das grandes floraciones. As flores son o símbolo da beleza: para ver, para cheirar... E para probar? Comiches algunha flor? Seguro que si.
Quen non comeu alcachofas (Cynara... [+]
Lilipak edo nartzisoak loretan dira. Nabarmen adierazten dute mendean hartutako bere lurren berri. Neguan loratzen dira, kolore zuri-hori ikusgarritan, eta usaina bafadaka hedatzen dute. Multzoka bizi dira; lurpean erraboila emankorra dute, eta bat zen tokian, urtetik urtera... [+]
Udari begira jarri gaituen eguraldi honek landareak ederki mugitu ditu. Gu ere bai. Zaldibarren, Eitzaga auzoko zabortegiko madarikazioaren ardurak eskatzera, eta langileei, haien senideei eta auzotarrei babesa emateko manifestazioan Eibarko Amañatik abiatu ginen. Hasi... [+]
Recordo de neno como o chamabamos o “chito”. A flor lembrábanos a cabeza da galiña. José María Lakoizketa recibiu o nome de “kurkubia” en Bertizarana en 1888, xa que o seu froito se asemella a un kurkubi ou botello. Di que en Cinco Vilas chámanlle “cascabel”... [+]
O perigo de extinción das plantas pode ter moitas razóns. Antigamente dividíanse en tres grupos: enfermidades, pragas e herbas ou plantas “malas”. Hoxe en día téndese a chamar peste a todos os desastres das plantas. Antes chamábase praga a un accidente causado pola... [+]
Na pila de estiércol e desperdicios adoita haber un hóspede no verán, aínda que non sempre: estramonio ou estramonio, Datura stramonum. Algúns tamén recibiron os nomes de “carboeiro” ou “higuzoro” para esta planta. É unha planta rechamante, ergueita, cun follaje... [+]
O ano de Dalia, a pinnata Dahlia, foi elixido este ano polos organizadores da festa. Ben dito, é o ano de Dahlia. Os dicionarios e enciclopedias en eúscaro chaman “dalia” a esta planta; eu creo que deberiamos chamala “dahlia”.
Os invasores españois que coñeceron a... [+]
Púxenme un pouco máis tranquila o día en que a noite se fixo máis longa que o día claro e alégrome de que esteamos seis meses así. Non podo negar que o verán foi fermoso, pero cheira mellor ao outono. Ás plantas failles “xices” coa chegada do outono. As horas... [+]
Sábese que as plantas cheiran, cada vez máis. Hai tempo que sabiamos que o martingal das plantas era para protexerse dos animais herbívoros: a planta que foi mordida solta o cheiro para avisar ás plantas veciñas, que amasarán as follas e non serán de gusto para o... [+]
Ultimamente preguntaba a Joxe Anton Arze, un dos paisajistas vascos máis belos, sobre os nomes das plantas que tiñan flores brancas. Xa está baixo a súa luz esmorecente.
Lilipa dos poetas (Narcissus poeticus), Perico de estrela (Stelaria holostea), Espino branco... [+]
O seu parente é o O-Belar (Papaver somniferum), pero en comparación con el, é a Michoneta (Papaver Rhoeas). A mapoula é moi coñecida; tamén se lle coñece como “urdemutur” e “urdamutur”. Ao chegar a primavera, a terra ruborízase cada ano. Tamén revive o rubor da... [+]
Este primeiro día de abril un amigo italiano acaba de enviarme unha foto do ramo de flores que puxo para embelecer a mesa da comida. Que envexa a miña! Camelia negutar vermello (Camellia sp.) e Forsithia viridisima de ouro amarelo, unha peonía rosada (Paeonia arborea) e un... [+]