argia.eus
INPRIMATU
Liberación
30 anos de influencia transfronteiriza
  • A organización internacionalista Askapena leva máis de tres décadas construíndo pontes de solidariedade entre Euskal Herria e os pobos do mundo. Non podemos negar que son 30 a primavera que traen moitos cambios; máis aínda si falamos de territorios en loita ou de pobos oprimidos. Consciente diso, Askapena adoptou as medidas necesarias para adaptarse ás necesidades da época, mantendo os valores básicos fixados na data da súa creación.
Iker Oñate Aiastui @iker_onate 2017ko ekainaren 27a
Aurtengo brigaden aurkezpena Agurainen. Argazkia: Askapena
Aurtengo brigaden aurkezpena Agurainen. Argazkia: Askapena

Hai que ter en conta a Revolución Sandinista de 1979 en Nicaragua, ao analizar o movemento internacionalista de Euskal Herria, non, a Liberación. “O proceso de Nicaragua axitou as conciencias da cidadanía vasca. Así, espertóusenos a curiosidade polo que estaba máis aló da fronteira”, di Juan José Peciña, ex membro de Askapena.

A preocupación polos conflitos externos levou a un sector da sociedade a organizarse, creando grupos locais internacionalistas. Para garantir a súa relación, nace a Coordinadora de Comités Solidarios de Euskadi, unha reunión na que se pode atopar a un amplo abanico de persoas que uniron ás organizacións internacionalistas de Euskal Herria. “Era unha institución plural. Por tanto, cando empezamos a profundar no internacionalismo apareceron estratexias moi diversas”, di Peciña.

Entre outras cuestións, na coordinadora cuestionábase o papel de Euskal Herria na solidariedade internacional. “A maioría pensabamos que era o momento de profundar no internacionalismo deseñado en Euskal Herria, porque nós tamén eramos un pobo en conflito. Desta maneira, a solidariedade de ida e volta estaría no centro”, aclarou Peciña. Até entón, a coordinadora non profundaba máis que na solidariedade con outros pobos: “Só dabamos, sen recibir nada”.

Deste xeito, a reivindicación dun cambio de estratexia das organizacións internacionalistas íase consolidando, o que afectou nos próximos anos á práctica do internacionalismo. Este feito foi posto de manifesto na reunión celebrada o 7 de outubro de 1987 en Zarautz, na que a Coordinadora de Comités Solidarios de Euskadi dividiuse en dous grupos: Ese día xurdiron os axentes Askapena e Komite Internazionalistak. Por tanto, a traxectoria de Askapena iniciouse en 1987.

Askapena tivo que adaptar a presenza das loitas europeas
á situación de Garai, cambiando de rumbo en cada ocasión ás estratexias. Neste sentido, a finais dos 90, sobre todo tras o levantamento zapatista de 1994, decidiu profundar na solidariedade cos pobos oprimidos de Europa, sen marxinar a súa actividade. “Démonos conta de que tiñamos que profundar na solidariedade cos pobos oprimidos de Europa como campo de batalla”, explicou Goienetxea. Así, estenderon a súa actividade a países como Córsega, Bretaña e Escocia.

Nos últimos anos, Askapena veu reforzando a cooperación cos pobos de Europa. “En Europa o imperialismo está duro. Xera instrumentos opresores, e hai que loitar contra iso. Outras institucións europeas tamén están na mesma loita, polo que nos axuda o intercambio de estratexias con elas”, dixo Goienetxea. A loita contra a OTAN, por exemplo, está ao redor dese labor.

As brigadas, como fonte de formación
dentro da estratexia de Askapena, dan moita importancia á formación, organizando brigadas no seu camiño. O proxecto das brigadas naceu antes da fundación de Askapena: En 1984 organizouse a primeira brigada de Euskal Herria, tras o encontro internacional para profundar na solidariedade con Nicaragua, fundamentalmente coa Revolución Sandinista. Naquela época, os membros da brigada axudaban sobre todo ás cooperativas de cultivo ou á construción. “Aprendiamos moito nesas brigadas”, di Peciña.

Nese sentido, co paso dos anos, e sobre todo tras o cambio de estratexia de 1987, Askapena deu moita importancia á formación de militantes e membros da brigada, que quen participa no proxecto das brigadas non ten por que ser militante da organización internacionalista. “Si non coñecemos a situación doutros pobos, é imposible solidarizarnos con eles. O sistema pretende construír unha sociedade ignorante das inxustizas da contorna. Por tanto, hai que oporse a iso”, explicou Peciña.

En definitiva, son os propios membros da brigada os que fan de ponte entre Euskal Herria e outros pobos. Unha vez no destino, os membros da brigada son os encargados de informar sobre a situación de Euskal Herria. Ademais, correspóndelles o camiño contrario, é dicir, achegar información sobre estes pobos transfronteirizos a través de conferencias, talleres e outras iniciativas similares.Como se dixo, a organización internacionalista mantén unha relación de ida e volta con outros países. A rede Amigos do País Vasco (EHL) é o indicador máis claro da relación que se vai a dar.

Doutra banda, a día de hoxe, o proxecto das brigadas de Askapena ten boa acollida. Nas brigadas deste ano participarán unhas 65 persoas. Xa empezaron coa preelaboración. “Ademais de recibir as sesións de formación mínimas, é importante que os membros da brigada coñézanse, xa que despois terán que pasar moito tempo xuntos”, explica Goienetxea. Este ano, as brigadas de Askapena visitarán Arxentina, Uruguai, Bolivia, Brasil, México, Venezuela, Cuba, Palestina, Países Cataláns, Bretaña, ZAD e Italia.

En termos xerais, Askapena realizou unha "lectura positiva" da campaña da Brigada Municipal de Gipuzkoa para 2017. “As brigadas seguen espertando o interese da xente e, ademais, mostran unha gran predisposición aos que se apuntan”, explicou Goienetxea. Con todo, Askapena tamén ten un mérito no éxito do proxecto: en tres meses ofreceron máis de 70 charlas sobre as brigadas.

30 anos sen celebrarse É conveniente
dedicar tempo de lecer e tempo de traballo. Os membros de Askapena traballan neste camiño, inmersos na organización do 30 aniversario. Xa teñen data e lugar: reuniranse o 7 de outubro en Berriozar. Está a prepararse un programa de todo o día, con actos políticos, comida e concertos, entre outros, para reunir aos membros das brigadas das tres décadas.

Tamén deron a coñecer a lema elixido para celebrar o aniversario: Compaxinando as loitas, pobos soberanos! “Nestes 30 anos coñecemos moitas loitas, fixemos moitos amigos no camiño. Así pois, estamos a compaxinar as loitas, porque as alianzas garantirán unha certa soberanía”, afirma Goienetxea.

Euskal Herriaren Lagunak, datorren elkartasunaren sarea

Eman ez ezik, elkartasuna jaso egiten du Euskal Herriak. Badira urteak munduko herri askotan, Euskal Herriari elkartasuna adierazi nahirik, eragile internazionalistak agertzen hasi zirela. Bide horretan, duela hamar urte talde horiek saretzeko beharra ikusi zuen Askapenak; eta hala, Euskal Herriaren Lagunak (EHL) sarea sortu zuten. Gaur-gaurkoz, Venezuelan, Irlandan, Italian, Alemanian eta Espainiako Estatuko zenbait herritan, besteak beste, aurki daitezke EHL-ko elkartasun komiteak.

“Euskal Herriaren aurka egindako erasoen arabera antolatu da EHL sarea. Bide horretan, estatuek gure aurka gogor jardun dutenean, indartu egin da EHL”, dio Askapenako kide Izaskun Goienetxeak. Horren adibide, Askapenaren aurkako 2010eko sarekadaren bueltan, mugaz gaindiko eragileek helaraziriko elkartasuna: atxilotuei munduko toki askotatik iritsi zitzaizkien babes mezuak. Egun kargurik gabe libre dauden sei kide atxilotu zituzten sarekada hartan.

Iraultza Sandinista: internazionalismoaren pizgarri Euskal Herrian
Askapenako lehen asanbladetako bat. Argazkia: Askapena.

Nikaraguako Iraultza Sandinistak esangura handia du elkarte internazionalisten sorreran. Herriko sektore baten kontzientziak astindu zituen, elkartasun eta borroka eremua Euskal Herritik kanpora zabalduz. Horren adierazle, 1980an, matxinatuekin elkartasuna adieraziz, Euskadiko Elkartasun Komiteen Koordinakundeak Donostian eginiko bilkura.

Ordurako, Iraultza Sandinista martxan zegoen. Hain zuzen, Nazio Askapenerako Fronte Sandinistak (FSLN) 1979ko uztailaren 19an lortu zuen Somoza familiaren diktadura garaitzea, gerrilla-taldeek Managua hiriburuan sartzea lortu zutenean; Anastasio Somozaren agintearen amaieraren hasiera izan zen egun hura.

Indar ezkertiarrek osaturiko gobernu demokratikoa finkatu zen Nikaraguan; eta, berori, 1990eko otsailaren 25era arte egon zen indarrean. Agintea galdu zuten egun hartan, hauteskundeak Oposizioaren Batasun Nazionalaren aurka galdu ostean. Ordura arte, gobernuaren aurka ziharduen oposizioak, AEBen laguntzarekin.

Gatazkan murgildurik zegoen Nikaragua. Horretaz jakitun, Euskal Herriko militante internazionalistek laguntza bidaltzeari ekin zioten; besteak beste, materiala eta teknikoak –irakasleak edota medikuak, kasu–. Bestalde, erakunde internazionalistek bultzaturiko protesta kanpainek gora egin zuten Euskal Herrian. Tartean da 1981ean Eskuak Nikaraguatik kanpo. Ez dira pasako lemapean antolaturiko kanpaina; osteko urteetan ere antolatu zuten gisakorik.