Traducida por Uxue Alberdi, o número 20 de Munduko Poesia Kaie é deses círculos. Poemas de amor, de desesperación, de felicidade, de morte. “Pasas polas miñas veas. Sinto desfallecido deslizándome. Apoio os meus dedos nas arterias das tempas, do pescozo, dos puños, tratando de palparche”.

Os Stornit foron emigrantes suízos en Arxentina. Así foron os de orixe suíza no país suramericano: O arquitecto Francisco Righetti, o actor Myriam Stefford, Juan Imhoff, cuarto no Mundial de Rugby 2015. Tamén dous presidentes da República: Pellegrini, Kirchner.

O pai Storni viviu atrapado polo alcol e morreu mozo. Recitadores de barrios pobres, oradores excelentes, catedráticos, a poesía de Afonsina pisara as alfombras e os solos de terra. A inquietude do rosal puxo moi ben á ópera prima de 1916, na que as mulleres con conciencia inquietas, desempregadas e nai matrimoniais, convertían en argumento precisamente a vida mesma, o novo capitalismo: “Casas aliñadas, casas aliñadas,/ casas aliñadas./ Cadrados, cadrados, cadrados / casas aliñadas./ A xente xa ten a alma cadrada,/ as ideas aliñadas/ e o ángulo nas costas”.

E o corpo convertido tamén en campo de batalla, Storni cantou ao amor non romántico, non rosa, senón natural e, á fin e ao cabo, clásico: “Velaquí que che collín polo pescozo, [Eros]/ na beira, as frechas da túa bufarda/(…)/ e ben envolvidos nos nocellos de ouro/ atopei un lazo que dicía: sexo”.

Todo isto fai modernista a Afonsina Storni? É unha maneira de dicilo. É unha forma de desactivar Storni. O lapicero, que a el pareceulle un “canón pequeno e forte”, utilizouse para dicir que Afonsina Storni foi un ser sensible modernista e afectado de neurosis, unha ovella perdida na área, outra icona daquela Arxentina que estaba en pleno pulmón. O suicidio o mesmo: En 1935 diagnosticóuselle un cancro de mama e en Mar da Prata morreu tirando a cabeza ao océano. Pódese facer unha idolatría por aí, porque deixou a nota. Ou se pode unir á morte de Horacio Quiroga facendo un exercicio de machismo máis. Ou máis ben pódese dicir que era dos que crían que era de cada vida e ler este fermoso libro na súa saúde, como se le nas obras dos grandes libertadores.