O Hika Ateneo de Bilbao converteuse no punto de encontro dos Amazigh que viven en Euskal Herria. Moitos deles, ou os seus pais, viaxaron até nós pola rexión de Rif, no norte de Marrocos. Ao redor da música e a poesía, os rifeños organizaron unha gran festa. Pero o acto tamén tivo un novo propósito: Ante o trato que lles dá o Goberno, protestan no Rif e expresaron a súa solidariedade coa xente da zona desde Bilbao.Para
o público sen orixes do Rif, aquela velada foi unha oportunidade para coñecer a linguaxe e as expresións artísticas doutra cultura. Moitos Amazigh viven entre nós e apenas sabemos nada sobre eles! O acto do Hika Ateneo mergullounos tanto nas súas celebracións como nas súas loitas.
“A nosa cultura é a cultura da resistencia”, explica Hafid, un dos organizadores do programa: “En Rif hai loita política, social e cultural, non nos recoñecen os dereitos fundamentais”. As forzas de seguridade mataron a un mozo pescadero na máquina de cortar lixo e a situación desbordouse. Os cidadáns protestan a miúdo todas as semanas e os militares tomaron a rexión dunha maneira asfixiante. “É un levantamento organizado pero pacífico”, di Hafim, “só piden cousas básicas,
xa que Rif é o lugar máis marxinado e empobrecido de Marrocos”. O Hika do Ateneo era tamén un acto conmemorativo do aniversario da morte de Abd-o-Krim, un dos impulsores da curta República do Rif. Por iso, xunto ao escenario, había un retrato do líder que se enfrontou aos poderes francés e español. Abaixo, as bandeiras da República do Rif e do País Vasco. E tamén o símbolo amarelo, verde e azul do pobo amazigh: colgado na parede, nos gorros dos
oíntes… Os artistas subiron ao escenario. Primeiro foi a quenda do cantautor Ahmed Akean. Akean naceu na o-Hoceima, pero actualmente vive en Europa. As súas alegres melodías e as súas letras comprometidas foron acollidas con gran satisfacción polo público. Aínda que non comprendemos o Amazigh, a pesar dos berros e aplausos da xente, parece que é un artista apreciado na zona de Akean Rif.
Despois, Fikri Tizakrine subiu ao escenario para recitar poesía. Púxose a traballar humildemente, cos poemas escritos nun caderno ordinario. A medida que avanzaban as frases, o ambiente foise quentando. Non entendemos as palabras, pero si as sensacións que había debaixo.
Os seguintes protagonistas foron catro novos. Non son rifeños, pero si doutra rama do Amazigh. Agora viven en Barakaldo e decidiron organizar un grupo. A través das ferramentas tradicionais, sobre todo a percusión, traballan as melodías traídas do seu pobo. Tamén cantaron en amazigha.
A noite prolongouse entre música e proclamas. Prohibíronlles o idioma aos amazighs do Rif, non teñen unha educación á súa medida e tampouco teñen medios de comunicación. Por tanto, a música é o medio de transmitir os seus sentimentos, preocupacións e reivindicacións. “A música axúdanos a difundir o noso patrimonio cultural e social”.
A primavera adoita ser unha promesa dun nariz invernal fría e que pode vir tras a aterraxe, e foi anotada en varias ocasións para que se someta ao soño. Promesa, con todo, nunca é unha primavera segura nun terreo en ruínas. Non polo menos si falamos de cambio ou, en... [+]
Abrimos o libro de poemas de Oihana Jaka e atopamos dúas ofertas. Un pai e outro fillo. Cabe destacar pola súa relación directa cos poemas que atoparemos. O libro estrutúrase en
tres partes: Hamaika urte, Hamaika hilabete eta Hamaika egun. O número once tamén é unha... [+]
Yolanda Castiñeiro foi entrevistada desde que recibiu o Premio Nacional de Poesía de España. A cabeza de fila dun deles chamoume a atención porque dicía que o segundo máis difícil que fixo é gañar o premio. E enseguida empecei a buscar o que para el foi o máis... [+]
Hai uns anos escribín un pequeno libro sobre Tene Mujika, que se chama Udazken argitan. Cando empecei a facer ese ensaio biográfico, atopeime co noso protagonista de hoxe, o señor Watson Kirkconnell. En 1928 Kirkconnell publicou un bonito libro de antoloxía European Elegies,... [+]
Non recordo a quen lle escoitei que a finais de mes só se pode chegar a escribir poesía, si a poesía non é a súa forma de chegar a final de mes. A poesía, afortunadamente ou por desgraza, sempre estivo na periferia do sistema literario e da industria cultural. En calquera... [+]
Juan Margarita fusiona arquitectura e poesía. Os cales lle preguntaban pola relación entre ambas as disciplinas, na crenza de que a unificación destas dúas prácticas era excepcional. Nestes casos, ela respondía que ambos os ámbitos tiñan grandes similitudes, xa que para... [+]
Despois de ver a palabra, pensei escribir así a crónica. Pensei, por que [pausa] recitar [pausa] é [pausa] así os poemas [pausa]? Eu tamén dixen aos meus amigos que me vou a un recital poético. E eles tamén me dixeron uf, non entendo a poesía. Abríronme cans e ollos... [+]