Na sesión do 22 de outubro, e tras unha introdución similar, benvida e dinámicas de coñecemento mutuo, Iñaki Telleria e Iker Martínez de Lagos, membro de Euskaltzaleen Topagunea, abordaron as funcións das asociacións de euskaltzales. Para iso, tomáronse en consideración dous puntos de vista: o primeiro, teriamos as tres dimensións que utilizamos para analizar a situación da lingua, é dicir, o falante, a comunidade lingüística e o territorio; mentres que o segundo punto sería o correspondente ao labor das asociacións de euskaltzales: facer, influír ou ser.
O primeiro exercicio do programa centrouse na “Vitoria-Gasteiz euskaldun de 10 anos”, e esa foi a primeira pregunta que se expuxo, é dicir, como vai ser a Vitoria-Gasteiz euskaldun do futuro. Os participantes, con ese obxectivo en mente, lanzáronse a marcar as prioridades para os próximos anos, tras un gran aluvión de ideas. Entre as prioridades sinaladas atópanse a necesidade dun punto de inflexión para que se produza un cambio positivo; repartir obxectivos estratéxicos e realizables, diarios; traballar a activación dos euskaldunes; utilizar a pedagoxía social; beber non só da sociolingüística, senón tamén da psicolingüística; pasar de macro a micro; transmitir desde a sensibilización, as funcións prácticas da lingua desde a necesidade social; gañar espazos de referencia, atraer aos creadores;
Na segunda sesión, recuperaron as prioridades sinaladas na primeira e comezaron a propor accións co obxectivo de que nos anos seguintes a actividade fose unha batería con tres obxectivos. O primeiro sería a activación e sensibilización da comunidade e dos individuos. En Vitoria-Gasteiz expúxose como un exercicio de empoderamiento colectivo dos falantes que se están estendendo no País Vasco. Tomaron como exemplo as 75 horas de Agurain en eúscaro, o Día do Eúscaro de Egia en Donostia, o reto dos 40 días de Lasarte-Oria, o Euskara de Hernani... No caso de que levase a cabo algún tipo de actividade en Vitoria-Gasteiz, os participantes debateron sobre facer experiencias piloto en diferentes barrios ou facelo en toda Vitoria-Gasteiz.
A referencia sería o segundo obxectivo, e no que a iso refírese, propúxose traballar en Vitoria-Gasteiz unha visión global do eúscaro e da comunidade euskaldun e elaborar un plan de comunicación. Isto suporía, inevitablemente, fortalecer a marca de Geu, facer de Geu unha voz cualificada sobre o eúscaro e ser un referente tamén para os medios de comunicación.
A terceira destas metas sería incidir nas institucións e axentes, para o que se aprobou a creación de espazos de confianza co Concello de Vitoria-Gasteiz e a Deputación Foral de Álava, institucións públicas. Así mesmo, a estructuración do eúscaro en Vitoria-Gasteiz.
Por último, o cuarto obxectivo, incidiría no uso do eúscaro entre os nenos e mozos. Para iso, díxose que a prioridade é que o eúscaro gañe prestixio, “unha liña estratéxica”. Tamén se expuxeron dous proxectos concretos, como “Kuadrilategi”, e a creación dun grupo de tempo libre dentro da asociación Geu.
Na sesión do 19 de novembro, terceira e última, os asistentes identificaron os grupos de interese da asociación Geu, grupos de interese prioritarios para a asociación Geu e euskaltzales de Vitoria-Gasteiz, ben por ser obxectivos das accións e estratexias de Geu, ben por ser aliados e colaboradores para Geu. Ao mesmo tempo, os grupos de interese tivérono en conta e profundaron nas accións. Definíronse as accións propostas na activación e nos grupos de traballo para o uso infantil e xuvenil, ademais de dar contido aos obxectivos comunicativos para traballar a referencialidad.
A pesar deste proceso de reflexión, a asociación Geu aínda non quere valorar as conclusións. Segundo díxonos Gidor Bilbao, do grupo de dinamizadores, “deixamos un tempo á mantenta para mirar recibir cunha perspectiva máis ampla”. Con todo, o profesor da UPV/EHU Bilbao puido adiantar as prioridades para os próximos anos: “Incidir nas institucións e outros; conseguir a referencialidad da asociación; incidir no uso da infancia e a mocidade; e, por último, conseguir a sensibilización e activación da comunidade e dos individuos”. Por outra banda, como se soubo, tamén se propuxeron proxectos concretos para estas liñas.
Preguntado por si a reflexión que se realizou en Vitoria-Gasteiz puidese estenderse ao resto de comarcas alavesas, Gidor Bilbao non ten ningunha dúbida: “A metodoloxía e a dinámica son valedoiras –serviunos doutros lugares–, pero a reflexión non se pode compartir; aínda que sexa para chegar ás mesmas conclusións, cada comunidade ten que facer a súa propia reflexión”. Cada cal ten o seu traballo e a súa reflexión.
Lehen saioan egindako ariketarik bat, elkartearen gainekoa zen. Geu elkartearen iraganari, orainari eta etorkizunari begiratu zioten gogoeta prozesura bildutako partaideek, bi galdera ardatz harturik. Lehen galdera, hauxe: “Zer dakizu eta zer ez dakizu Geu elkarteari buruz?”. Bigarrena, aldiz, “Zeintzuk izan behar dira zure iritziz Geu elkartearen erronkak etorkizunean?”. Ez dago esan beharrik asko egiten duela Geu-k Gasteizen, besterik da gasteiztarrek horren berri xuxen duten. Esaterako, jakina da Mintzalaguna egitasmoa kudeatzen duela elkarteak, baina jendeak ez daki mintzalagun kopurua emendatuz doala urterik urtera. Gasteiztarrak ez daki, adibidez, Alea astekariaz Geu arduratzen dela eta Alea fm irratsaioa ere bere esku duela, guraso elkarteekin hainbat lan egiten duela eta aholkularitza eta prestakuntza eskaintzen dizkiela –baita begiraleei ere–, ibilbide gidatuak antolatzen dituela, “Geu-rekin mendira” programa…
Ohi denez, elkartearen egitura eta funtzionamendua zeharo arlo ezezaguna zaie gasteiztarrei: nor dagoen Geu-ren atzean, zenbat bazkide dituen, zein ezaugarri dituzten bazkideok, zein funtzio duten, nola komunikatzen diren bata bestearekin elkartea eta bazkideak, eta abar.
“Izaskun Arrueren urratsen atzetik” liburua idatzi du Miel Anjel Elustondok. Azken hamarkadetan Gasteizen eta Araban euskararen bilakaera eta Ikastolen sorrera nolakoa izan zen aztertu du. Izaskun Arrue Arabako Ikastoletako “lehen andereñoa” izan... [+]
Mendialdean euskarararen zabalpena aztertu du Joseba Abaitua linguistikako doktoreak; muga oso garbia aurkitu du, euskararen eta erromantzearen artean.