Stephane Mallarme (París, 1842–Valvins, 1898) escribiu unha obra inalcanzable, un libro imposible. Agora Josu Landa traduciu toda esa inposibilidad, ou mellor, unha mostra dela, achegando a voz do poeta máis próximo á perfección. Tróuxoo ademais con rima, como traduciu Miguel Hernández para o Caderno de Poesía do Mundo. Déusenos un bo resultado: “Nornahi bakarra estiran/ cisne e kai/ miran o vello/ o meu ollo na nada”.
Lendo mallarme parece que estamos a ler a decantación do tempo nas palabras. Ás veces está obsesionada coa eternidade, como cando canta á lápida de Edgar Allan Poe, e outras veces quere atrapar un momento, facéndolle caber no curto voo dunha bolboreta: “Cisnes con pescozo fino, Gladíolo vermello, Lámina de loureiro das almas exiliadas/ Espanto das auroras apresadas/ Amarelado como o dedo das serafines”.
Mallarme foi un poeta das máis altas obras, investigador da linguaxe, un dos grandes clásicos que cría nas leis do ritmo. Por iso os seus poemas están, como nos escenarios das grandes óperas, enmarcados en marcos oníricos de cartón pedra, nos santos hortos, ás doce da noite, nos salóns. O escapismo conduce ao exótico, ao soño: “Como unha dubida/ facho protector e alegre que desolla sementada de Errubik”.
O eco que producen as palabras soltas nun mesmo é tan importante como a integridade do poema. As cousas vagas que suceden nas paisaxes de misterio son a nosa imaxinación. O poeta case desaparece e falan as forzas ocultas do universo. A poesía de Mallarme é unha desas que hai que saborear máis que entender, que aos poucos che pilla e que che leva máis aló do significado. Outro é Rimbaud. Baudelaire tamén. Poe. Unha corrente que chegou até os nosos días.
O simbolismo e mesmo o surrealismo xurdiron desta tradición. Aínda que non entenda os sinais, hai algo que che fai cóxegas: xa sabes que non se trata das cousas que describe, senón que son un medio para falar dos misterios do universo. O poeta reinventa todo o que é. Desde entón, os demais, sen darnos conta, reinventamos Mallarme e o seu absoluto.