Vesuvio (actual Italia), c. 24 de agosto do 79. A forte erupción do volcán destruíu Pompeya e Hérculano, e as cinzas conservaron durante séculos un dos xacementos máis importantes da época romana. Por iso, Vesuvio é máis coñecido pola súa vinculación con Pompeya. Pero un dos volcáns máis activos e violentos de Europa ten unha ampla historia antes e despois da destrución de Pompeya. Hoxe en día considérase o volcán máis perigoso do mundo, xa que ao redor da bahía de Nápoles viven tres millóns de persoas.
Na zona na que conflúen a placa tectónica africana e a euroasiática, a actividade volcánica comezou fai uns 400.000 anos e o volcán formouse fai uns 25.000 anos. Sabemos que fai 18.000, 16.000 e 11.000 anos houbo erupciones plinianas. E foi unha das erupciones máis violentas que coñeceu Europa fai 3.800 anos. Destruíu varias aldeas da Idade do Bronce. Pero en 2006 os arqueólogos atoparon numerosos restos de seres humanos e animais abandonados, e só tres restos de cadáveres; a diferenza de case 2.000 anos máis tarde, nesta ocasión a maioría da poboación logrou fuxir.
As fértiles/fértiis terras volcánicas das fértiles/fértiis ladeiras de Vesuvio atraeron á poboación, tal e como as erupciones escorrentaron, cando o volcán se dorme.
Tamén explotou nos anos 472 e 512. E o de 1631 foi como a erupción que destruíu Pompeya: o fluxo piroclástico chegou a quince quilómetros do cráter e a xigantesca nube de cinzas cubriu, entre outras cousas, o ceo de Constantinopla. O século XIX foi especialmente activo, xa que o volcán estalou oito veces.
En 1943, de novo o 24 de agosto, produciuse a segunda destrución de Pompeya, pero isto non se pode atribuír ao volcán; avións estadounidenses e ingleses lanzaron entón as de Vesuvio, con 190 bombas de 400 quilos cada unha no xacemento. Ao ano seguinte, en 1944, o volcán renovou a súa actividade e destruíu parte da poboación de San Sebastián. E esta foi a última erupción de Vesuvio, de momento.
Acabo de ver unha serie doutro triste detective. Todas as tramas sucédense nunha remota illa escocesa. Xa sabedes como funcionan estas ficcións: moitos mortos, xente corrente pero non tanto, e unha paisaxe verde escuro. Nesta ocasión lembroume unha viaxe que fixen aos Países... [+]
Xapón, século VIII. En plena Era Nara empezouse a utilizar o termo furoshiki, pero até Aro (séculos XVII e XIX). Séculos XV) non se difundiu. Furoshiki é a arte de reunir obxectos nas teas, pero o seu etimología deixa claro a súa orixe: furo significa baño e shiki,... [+]
Atopáronse restos de Yersinia pestis nunha momia exipcia de fai 3.300 anos, a peste de Justiniano no século VIN e a bacteria que provocou a Peste Negra no século XIV.
Aínda que até agora os expertos pensaban que naquela época a peste só estendeuse por Eurasia, este... [+]
Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]
Burgosko Gamonalen 2014ko urtarrilean gertaturikoa M15 mugimenduak eta antzekoek hauspotutako protesta soil batzuk izan zirela uste duena, oso erratuta dabil. Auzoaren memorian arakatzea besterik ez dago konturatzeko zer nolako eragina izan zuten iraganeko galera sentimenduak,... [+]
Tafallan, nekazal giroko etxe batean sortu zen 1951. urtean. “Neolitikoan bezala bizi ginen, animaliez eta soroez inguratuta”. Nerabe zelarik, 'Luzuriaga’ lantegian hasi zen lanean. Bertan, hogei urtez aritu zen. Lantegian ekintzaile sindikala izan zen;... [+]