Todos os traballos da colección “Eta zer?” son libros sobre unha situación; e normalmente no mesmo título queda claro de que vai ser o traballo. Tamén nesta ocasión, o lector pode ver enseguida que se trata dunha historia dunha moza cos gustos ou a conduta dos mozos. Ou, máis exactamente, a historia dunha moza que non gusta o comportamento feminino, as condutas que a sociedade adoita dar ás mulleres.

Bo, o que pasa é que a Ion gústanlle as cousas dos mozos, que ten aspecto de mozo e parece un mozo.

Con todo, o comezo do conto é un relato sobre o bullying: “Hoxe chamáronme marimutil no recreo. Bo, foi Aitor o que me chamou así. Outro non, outros escoitaron, e algúns se riron e outros calaron, eu que lles contesto”. E a partir dese punto de partida, este relato vén da indignación que se produciu por ese nome de «mari-jovencita».

Ion falará co seu avó, co que a súa complicidade é fundamental para entender o desenvolvemento da historia, máis aínda para canalizar os seus debates coa familia por mor da voda da súa tía Naiara.

“Gústame falar co meu avó porque fai estas preguntas. Di que quere que pense, que eu mesmo crea os meus propios pensamentos e que tome decisións, como as persoas adultas. E tentei responderlle”. Esa é a base da relación entre Ione e o seu avó, que busca o porqué das cousas, e entendendo isto sempre será máis fácil atopar a solución aos problemas. Ademais, cando o avó se decata de que a Ion chamóuselle "marioneta", cóntalle varias cousas da súa avoa, como cantaba, como sendo muller era estraña e estraña nun mundo de homes, e a ela tamén lle chamaban "mariquita". “Tes que estar orgulloso de que fagas o que queiras, sen importarche si es neno ou nena.”

Este conto sobre Ione ten dous espazos, o primeiro, como vimos, a escola, onde se explica o problema e como consecuencia diso expónllenos que a Ion non lle gustan as saias, que vístese como os mozos, que dá o mozo… e o segundo é a casa. A historia transcorre de forma natural, case sen darse conta, dun lado a outro. E o que nun principio parece unha cuestión de bullying ou de escola, ao final convértese nunha cuestión intrafamiliar. De feito, os prexuízos e inercias son sólidos e é duro acabar con eles, enfrontalos.

Este conto de Ana Jaka é un conto ao estilo das coleccións “Eta zer?”, imaxes complementarias e enriquecedoras de Patxi Galego, estilos de cómic e pautas para seguir a liña da historia. O relato traballado fomenta a reflexión pero sen chegar a ser un panfleto. Ao final, o relato vólvenos ao principio; pero o estado final e o inicial son totalmente diferentes.