O pasado 31 de marzo comezou a ocupar unha praza de París convocada polo xornalista François Ruffin e o Semanario Fakir, director de Merci Patron!, a película militante máis vista de todos os tempos, no fin da gran manifestación sindical contra a reforma laboral de François Hollande. Desde entón, Nuit Debout converteuse no acontecemento máis importante de Francia, estendeuse a moitas capitais, comparouse cos indignados de España e co M-15, conseguiu aparecer nos principais medios de comunicación, incendiou as redes sociais, puxo sobre a mesa as malas agresións policiais…

Para recoller diferentes opinións sobre o que a partir de agora podería ou debería facer Nuit Debout, foi o propio Fakir quen organizou unha longa noite de debate o 20 de abril na antiga sede da Bolsa de París, reunindo a diferentes personalidades que se chaman á esquerda francesa.

Para o historiador Emmanuel Todd, Nuit Debout pode ser unha cousa pequena, pero algo no medio da nada até agora. “Mira Occupy Wall Street. Nas enquisas que se publican nos Estados Unidos meses despois da súa ocorrencia, os mozos inclinábanse polo Estado e o proteccionismo. É certo que hoxe Bernie Sanders perdeu contra Hillary Clinton, pero reivindicou o ‘socialismo’ en Estados Unidos e os temas que sacou Occupy hoxe forman parte da campaña”.

Todd nega que bobo [rico, hipster…] é cousa de xente de Nuit Debout. Hoxe en día, o 40% da poboación dunha determinada idade ten un diploma superior, é a masa. A repetición dos stags en prácticas, os contratos corruptos, os salarios moi baixos que se pagan a quen teñen altas cualificaciones… todo iso e o peche das fábricas ou a corda dos contratos precarios dos mozos de clase baixa, todo é o mesmo. O descenso do nivel de vida é para toda unha xeración.

Por fin, unha mobilización, di Todd, 65 anos, que finalmente está en mans dos mozos. “O sufraxio universal converteuse nun instrumento para que os vellos dominen aos mozos, os vellos deciden sobre un futuro que eles non coñecerán. Eu loito por matar á miña xeración”.

Pero a fobia á organización é o drama desta mocidade, Todd preocúpase. As xentes do 68 –no argot francés Soixantehuitards, no famoso maio de 1968– descubriron as alegrías do individualismo, pero detrás delas estaban as súas familias, cunha sólida formación adquirida en grupos: O Partido Comunista, a Igrexa, os sindicatos. En cambio, as xeracións actuais son “o sesenta e dous primeiros”, individualistas case ontolóxicos. A vontade de non organizarse case se converteu en relixión.

“Pero iso é terrible, porque si os mozos soubesen até que punto están organizados os tipos que teñen diante, os patróns, o Estado, o Partido Socialista, os bancos… Son máquinas. E como home moderado, keynesiano, partidario dun capitalismo domesticado, recordo o que Lenin ensinou: Non hai revolución sen organización!

Non vos namoredes de vós mesmos!

O economista Frederic Lordon dixo aos de Nuit Debout, xa que el é un dos promotores, que non se reuniron para facer animación social, unhas guay de diálogo de convivencia. “Estamos aquí para facer política, non para facer a paz con todo o mundo, non buscamos a unicidad democrática”.

Nas prazas de Francia, para Lordón, non se reuniron para reivindicar nada. “Facer cantas manifestacións queiramos para aumentar o salario mínimo, ampliar as 32 horas ou as axudas sociais, non ten sentido si non pomos en cuestión as estruturas do neoliberalismo”.

Atrapados entre o financiamento, a capacidade dos accionistas, o librecambismo, as deslocalizacións e a austeridade a nivel europeo, as reivindicacións globais dos sistemas salariais non teñen ningunha opción. Dentro do sistema non hai alternativa, a alternativa é cambiar todo o sistema. Lordon marcou dúas liñas.

Por unha banda, tomando as palabras dun membro da praza Republique, estendéronse os “grans de area”, atascáronse todos os mecanismos con area nas mecánicas. Doutra banda, sen deixar de subliñar as ideas máis fortes: a solidariedade, a solidariedade entre a xente dos centros urbanos, os obreiros e os mozos dos barrios marxinais, “unha vez reunidos todos nunha forza, ninguén poderá facerlles fronte”. E a necesidade de reconstruír o sistema, evitar a especulación dos bancos, limitar a capacidade dos accionistas, eliminar os tratados asasinos internacionais…

O director de Le Monde, Serge Halimi, lembrou aos de Nuit Debout que Slavoj Zizek díxolles aos de Occupy Wall Street: “Non vos namoredes de vós. Estamos a gusto aquí. Pero o máis importante é o día seguinte, que volveremos á nosa vida cotiá: atoparemos algo cambiado?”. Se eles negáronse ás estratexias e tácticas que até entón demostraran eficacia, Halimi propón facer o contrario.

Que fan os ricos, ademais de enriquecerse máis? A elite está ben coordinado, consciente dos seus intereses, mobilizada, dona da zona de xogo e da violencia pública. En cambio, ten ante si unha chea de asociacións, sindicatos e partidos de todo o mundo, defendendo cada cal o seu espazo, a súa singularidade, a súa autonomía. “A verdade, a organización é o motivo polo que se sospeita que as institucións, os profesionais da política, os poderes, sexan asimilados. Pero sen alianzas, cunha revolta espontánea, a acción non poderá conseguir que a sociedade cambie”.

Halimi propuxo dúas prioridades a partir da elección das prioridades da formación azamboada. A derrogación da lei dO Khomri e o peche do paso ao TTIP e outros tratados libaneses internacionais. Por casualidade, ao coincidir ambas as cousas, Halimi cre que é posible que na alianza oposta reúnanse obreiros, ecoloxistas, agricultores e consumidores. “En Estados Unidos tamén se uniron funcionarios municipais e bombeiros. Porque ao final todos se dan conta de que perder os dereitos dunha axuda a que outros tamén os perdan”.

O propio Ruffin, o pirata, parece estar preocupado, en concreto, pola praza Republique de París: “A nosa intención era trasladar a palabra do traballador dos supermercados dos pobos pequenos ás mulleres que, como aos parados da capital, traballan en tarefas de limpeza e asistencia na Francia periférica invisible e esquecida, e é paradoxal que Nuit Debout vólvelles a cubrir. Nótase certo cheiro antisindical, pensando que os sindicatos non son suficientemente novos, novos e cool”.

E colgaron de Fakir un discurso de Pablo Iglesias de Podemos en 2014 para dar unha pista: A pelexa polo sentido común.