A xustiza parece imparcial.

Non lle falta nada á lei, só xustiza.

O xuíz acúsalle de "non pechar ben as pernas". Non basta con dicir que non?

O non é o non. A vítima non ten por que pór en perigo a súa vida. O que ten que contar é que dixo que non e que foi violada por un descoñecido ou por un amigo que estaba con el tomando unha cervexa. A pregunta de si o xuíz de Vitoria pechou ben as pernas manda a paseo a teoría do non. Para entendelo mellor sempre poño o exemplo do “violador do ascensor”, que foi liberado do cárcere antes de cumprir a pena e que ao saír violou a 54 mulleres en Valladolid e a 11 en Salamanca e matou a dúas. Dicía ás mulleres frases como “si queres matareiche”, “si enfróntasme matareiche”, así me contaron os seus familiares. Todos escoitaron esas frases e todas as violaron, pero todos os demais polo menos están vivos.

Resistencia ou supervivencia.

Os que se defenderon foron heroes, pero os seus pais non querían heroes, querían ás súas fillas vivas. As mulleres non teñen que arriscar a vida cando as violan, só tería que dicir que non. E por iso, este tipo de frases mostran claramente a falta de sensibilidade e de formación. Non saben o que é ser violado. Nunca se lles ocorrería preguntar desa maneira se o soubesen.

O xuíz era unha muller.

O outro día preguntáronme si faría tal declaración se fose un home, e contesteilles francamente que non. Non se lle ocorrería a un xuíz pronunciar esas declaracións, porque sabe que as devorarían, non por nada. As declaracións foron feitas por unha muller e só nós alzamos a voz.

As escusas utilizáronse con frecuencia para xustificar as violacións, como a forma de vestir da muller. Pero xustificacións parecidas son significativas en boca dun xuíz.

Recordo que en Cataluña houbo un caso chamado “minisaia de Cataluña”, no que a presenza da muller vestida de gonamante condicionou o xuízo. Outro caso en Murcia. O xuíz non condenou ao agresor, xa que antes da violación ver á vítima dando bicos nun bar co seu agresor. Houbo dous xuízos sen sentido, e por iso comezamos a campaña “Non, é non” que as institucións tamén utilizaron.

Pode ser o proceso xudicial unha segunda fase de violencia?

Si. Fanche sentirche culpable, en lugar de facela con poucas preguntas e moito coidado e sensibilidade, fanche unha pregunta tras outra. É inaceptable, porque temos un estatuto de vítima no que se expresa con claridade a actitude que debe ter con ela, especialmente nos malos tratos e as violacións. A asociación Clara Campoamor denunciou en Vitoria-Gasteiz a desaparición dun parágrafo do texto presentado pola moza.

Mencionou os cuestionarios.

O interrogatorio debe facerse ao agresor, non á vítima. A vítima mostra todo o sucedido ao interpor a denuncia, a partir de aí as preguntas deben dirixirse ao agresor. Ao final, poida que o xuíz teña dúbidas, e entón, para verificar ocorrer, non me parece mal que se fagan unas cantas preguntas á vítima. Pero unha vez interrogado ao agresor, e por suposto, despois de ler o sumario. Porque eu creo que este xuíz de Vitoria-Gasteiz nin sequera leu a denuncia.

O proceso non se fai máis que empezar coa denuncia.

Interpuxo a denuncia ante a Policía Municipal de Vitoria-Gasteiz, que relatou de forma detallada o sucedido, unha e outra vez. Foi citado no xulgado ás 11:00 da mañá e foi citado ás 16:00 da tarde. A esa hora el permaneceu só nunha habitación pecha, sen xanelas, e, por fortuna, polo menos esperou nunha habitación que non sempre é así. Ás veces déixanche nos corredores e tes que ver pasar ao agresor e aos seus achegados unha e outra vez.

E por último, o xuízo.

Si. E, ademais, se non ouvías máis que pechar os pés. É intolerable e, aínda por riba, non lle deron ningunha orde de afastamento. De que servía entón todo o proceso? Hai que dar garantías á vítima, e con este tipo de xuízos non se poden asegurar garantías.

A xustiza parece que pon a lupa no atacado e non no agresor.

Tal e como se mencionou anteriormente, as preguntas á vítima son reiteradas. O avogado do agresor quere pór en dúbida a súa palabra e, aínda por riba, a miúdo o xuíz tamén xoga o mesmo papel. Se unha muller denuncia a agresión na Policía Municipal, pide axuda a unha asociación, acode ao xuízo, pasa todo o día no xulgado e contestou a todas as preguntas necesarias para demostrar que foi agredida, como pode o xuíz contestar desa forma? Non se que formación ía recibir, pero é unha mágoa.

Mencionou a formación. Cales son as carencias dos xuíces?

Hai dúas claves principais: a formación e o proceso de selección. Para os profesionais que participan neste tipo de procesos, debería ser imprescindible ter unha preocupación polo tema e, por suposto, contar coa formación necesaria. Por outra banda, creo que os fiscais xogan un papel fundamental neste tipo de casos e non están a facer ben o seu traballo.A Fiscalía, pola súa banda, representa ao Estado de Dereito e, por tanto, á vítima. Pero na CAPV, polo menos, non representan correctamente. É ela a que ten que pedir medidas para protexer ás agresor –ordes de afastamento, condenas…– e a vítima non ten por que sabelo, só ten que contar o que sucedeu.Exemplo diso é o que sucedeu co monxe Saholin, que foi condenado por asasinar a dúas mulleres, pero non foi condenado por agredir brutalmente a cinco ou seis mulleres, o que foi culpa da fiscalía.