Pondo en valor a sabedoría dos nosos avós
Quen non lembra a manzanilla que a súa avoa lle preparaba cando era pequena cando lle doía o ventre? Ou a verbena cataplasma da nai ao coller un catarro no inverno? Moitos pensarán en pasaxes parecidas, pero seguramente de cando en cando puxémonos a pensar que todos eses remedios que nos saen automaticamente ou por costume son saberes que sobreviviron durante séculos, de xeración en xeración, e que chegaron até nós.
En 2011, PILI Otaegi e outro membro da Asociación Cultural Dina7 de Larraul comezaron a entrevistar aos seus avós e avoas co obxectivo de recompilar todo este coñecemento. Agora, Otaegi recolle no seu libro Larraul usadioak sendabelarrak todos eses coñecementos apresos: “Ao principio dicían que os baserritarras non tiñan moito que dicir, pero unha vez empezamos a falar estabamos case sempre máis de dúas horas”, explícanos.
Ademais dos remedios para as persoas, o libro inclúe tamén plantas medicinais para os animais, así como fotografías das plantas. Ademais, do mesmo xeito que os avós compartiron o seu saber, Otaegi compartiu coas lectores receitas para elaborar ungüentos, cremas, pastas de dentes, aceites ou xabóns.
Pausa na transmisión
No proceso de elaboración do libro, Otaegi cre que se perdeu moito hábito de usar plantas medicinais. O medicamento tradicional e a introdución dos veterinarios nos caseríos provocaron un progresivo descenso na transmisión deste coñecemento tradicional. Algunhas casas aínda conservan algún remedio favorito, pero non é o estado xeral. “O Osín, por exemplo, era moi utilizado en todos os primeiros caseríos, polo que a partir de certa idade ter o costume de tomalo con frecuencia. Hoxe en día, no seu lugar, utilízase o simtrón, con todas as consecuencias que ten”.
Necesidade de aprender a ler a natureza
Otaegi cre que é necesario recuperar a relación coa terra e coñecer o que nos rodea: “A natureza é tan rápida que nos crea as herbas que necesitamos ao noso ao redor. A vexetación está en contacto directo connosco e ten capacidade para adaptarse ao que necesitamos”, di. Nesa relación a xeración dos nosos avós foi máis hábil que a actual, e un dos obxectivos do libro era facer un recoñecemento da súa sabedoría. Pero en lugar de quedar niso “canto sabían os primeiros e que pouco sabemos agora...”, dándolle ferramentas para recuperar todo ese vello saber.
Donostiako Udalak 2016ko uztailaren 21ean onartu zuen Uliako parkean etxebizitzak eraikitzeko proiektua. Uliako Lore Baratzak lan taldeak, eremu publikoaren erabileraren defentsan, helegitea jarri zion udalaren ekimenari, eta arrazoia eman dio EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak... [+]
“Baserrritik mundura: Gure Elikaduraren etorkizuna jokoan” darama izenburu, aurtengo urrian hasiko da eta 2018ko azaroa arte luzatuko 750 orduko ikastaroa osatuz. Kurtso zabal honekin antolatzaileek 30 pertsona trebatu nahi dituzte elikadura burujabetzan eta... [+]
A iniciativa Baserria XXI, que nace nos últimos anos, reúne a baserritarras e traballadores do sector primario que traballan en Gipuzkoa desde a agroecología. Vendo a necesidade de tecer as relacións, o primeiro traballo foi atopar e xuntar a xente que traballaba a terra no... [+]
No proxecto EAThink2015 participan doce países europeos e dous africanos. Como o seu nome indica, baséase en reflexionar sobre o que comemos, ofrecendo ferramentas para as escolas de primaria e secundaria. O proxecto xestiónao unha ONG ou outra asociación en cada país. En... [+]
Non podemos negar que o consumo do que nos ofrecen os pequenos produtores locais dá vida aos nosos vales e pobos. A cooperativa Irati Produkzioak, situada en Aezkoa (Navarra), foi creada para promover este camiño.
A cooperativa ten local en Orbara. Contan cun servizo de bar e... [+]
A leira de Karabeleko atópase situada en Hernani (Gipuzkoa). Agifes (Asociación de Familiares e Persoas con Enfermidade Mental de Gipuzkoa), o Seminario Ecolóxico Blasenea e a empresa de xardinaría e paisajismo Kimu Bat sumáronse en 2014 para pór en marcha un proxecto sen... [+]
“A nosa sempre foi unha familia que está de volta da horta”, explica Arrate Imaz, filla do caserío Amere Goikoa de Zubieta (Gipuzkoa). É o máximo responsable da web que acaban de crear baixo o nome de Loratu. Con todo, ten claro que el e o novo centro da rede forman... [+]
Ademais dunha longa pista de cemento para avións, Noain conta cunha ampla zona industrial. Hai dez anos, con todo, naquela zona de cemento e chapa, empezou a crecer un espazo verde que proporcionaría aire fresco ao pobo: Parque dos Sentidos.
Cada un dos sentidos ten o seu... [+]
A Cooperativa Arbel (asociación de baserritarras de Aramaio formada polas siglas Arbel) é unha asociación que presta servizo aos baserritarras de Aramaio (Álava) e arredores. Ten un longo percorrido: Desde que foi fundada polos baserritarras da localidade en 1982, non parou... [+]
“Intercambios directos de cerealistas, cerealistas, 2016”. O e-mail que leva ese nome chamou a miña atención mentres miraba a caixa de correos. Entrei a esculcar e atopeime cunha táboa: comprar/vender, produto e variedade, cantidade…
EHKOlektiboa organizou en xullo a... [+]
Lekeitio (Bizkaia) é coñecida por ser un pobo mariñeiro: porto, pescadores, praias, turistas... Doutra banda, Julian Arrate, membro do grupo Lekitto Bedarra, explícanos que o vínculo coa terra tamén é un pobo moi rico: “En Lekeitio sempre houbo unha gran cultura da... [+]
A duras penas pensou que das papilas que o molinero Víctor García Torres facía aos seus fillos e fillas fai 30 anos saíse unha iniciativa que hoxe é un proxecto sólido: Triticatum. Tomando como eixo a recuperación das antigas variedades de trigo, o pasado 21 de abril... [+]
“Os mozos de hoxe non teñen futuro no sector primario”. Nos últimos anos escoitamos moitas veces frases parecidas (e quizais tamén criches). Os que queren que os caseríos, a pequena agricultura, o campo... váianse perdendo sen cesar, dinlles aos mozos que é imposible... [+]