O azafrán de maior renome, o Crocus sativus, é español. Todo o mundo vende azafrán español. Moitos dos azafranes que se producen no mundo viaxan a España e véndense coma se fóra de aquí. Está organizado un roubo formidable. É caro, moi caro, e o timo é duro.

En España producíronse nA Mancha, dentro das denominacións de orixe protexidas, e en Aragón, nos últimos quince anos, unha media de 2.800 quilos. Aínda que pareza unha pequena produción, non é unha broma: para crear un quilo de azafrán hai que recoller un cuarto de millón de flores. Trátase dun traballo insignificante: a especia son os tijares ou estigmas do interior da flor e, sendo a flor pequena, privar dese tres espíritos, o que molesta moito.

Baixo o nome de azafrán español exportáronse apenas 36.000 quilos ao longo deste quince anos. E, de onde diaños saíron esoutros 33.200 quilos que non se xeraron? Esas toneladas non son, como di o poeta, o estornudo do mediodía do morcego da horta! Esta cantidade de toneladas procede, sobre todo, de Marrocos e Irán, fabricadas a un prezo alcanzable. Sobre todo, de Irán, que é, non en balde, o principal produtor do mundo.

Pois ben, recentemente presentouse unha técnica de recoñecemento e coñecemento do azafrán “inmigrante”. Convén que se seque o máis rápido posible a medida que se van recollendo os piritos da flor, para que se conserve durante longo tempo sen desperdicialos. Para iso utilízanse diferentes técnicas en cada lugar. En España, ao parecer, ábrese nuns tamices e colócase á beira do lume ou das brasas a uns 70 ºC. Isto, ao parecer, prodúcelle unhas oxidaciones especiais que explican de forma moi significativa a orixe do azafrán.

A pesar da oxidación, o peto detectará a orixe: para obter o español, só terás que pagar un gramo de tres euros. O iraniano, pola súa banda, con ese tres euros tes tres gramos.