Pasou, está a pasar, mellor dito, está a pasar. Celebráronse eleccións que causaron tanta paixón, autonómicas ou plebiscitarias, quen sabe! Contabilizáronse os votos, só queda interpretar e cumprir a resposta e a vontade popular. Por suposto, aí está o desafío, e non é un desafío calquera.

Coñecemos demasiado os resultados, sabémosnolos/sabémonolos de memoria. Como adoita suceder, non son resultados “nítidos”, é dicir, obrigan a negociar e iso non sempre é o que esperaban os partidos. Ademais, a pesar de que as cifras están claras, son moi interpretables e, neste caso, cada un fixo a súa propia lectura:

– Quen até hai pouco reivindicaron que as eleccións eran normais, din que os independentistas perderon.

– Os partidarios da independencia déronse conta de que as cousas non son tan fáciles.

– As persoas que se moveron noutro ámbito, especialmente no social, non saben onde se situaron, pero sen dúbida déronse conta de que os seus votos están de man en man e interpretados por interpretación.

– Moitos recoñecen que hai unha gran maioría a favor do dereito a decidir.

Unha vez máis, este non foi un “plebiscito” limpo. Non se deu ao pobo a oportunidade de dicir si ou non á independencia, dispersouse o voto do si, tamén ao contrario, e non se expresou así. As afirmacións e as negativas non son interpretables. Pero iso non o quixo o Estado, non deu máis opción. Por tanto, non é apropiado, nin xusto, nin leal que agora se fagan estas lecturas.

Por outra banda, a campaña tamén foi curiosa. Aínda que haxa moitas anécdotas, eu citarei as máis graves: a primeira, que o presidente Mais e outras dúas persoas chámense a declarar como imputadas por querer levar a cabo a consulta popular o 9 de novembro de 2014, dous días despois das eleccións. En segundo lugar, o proceso de modificación da Lei Orgánica do Tribunal Constitucional durante a campaña para que os gobernantes de Cataluña, ou doutras nacións, poidan ser desposuídos dos seus cargos, precisamente, retorcendo a lei e politizando aínda máis o Tribunal Constitucional. Está claro que estas dúas decisións influíron nas eleccións, porque pasou despois, e a segunda porque demostrou a forza e o poder do Estado e do PP, os da lei.

E que hai destes resultados? Pois ben, o que está claro é que Junts pel Si quere avanzar cara á independencia, pero paso a paso. Constituíndo estruturas de Estado nun principio, e máis adiante, proclamando a independencia. Para iso, necesita máis votos no Parlament, que é o da Cup, por tanto. Ademais, teñen unha gran coincidencia neste propósito. Eu non se que pasará, si Mais volverá ser President ou non, porque a Cup está a actuar con bastante firmeza e mantendo unha posición en contra del. Pero non lle vai a ser fácil seguir nesa posición –menos agora, cando Mais ten que pasar polos tribunais–, porque hai presións –ou suxestións–, en Cataluña e aquí tamén. Ao final, o presidente Mais fixo recortes sociais –e moitos outros–, pero o desexo de independencia que o pobo catalán manifestou na rúa dirixiuno, política e institucionalmente, o propio Mais –con outros–. A Cup ten que decidir, por suposto, pero non é unha decisión fácil, nin moito menos. Con todo, o compromiso duns e outros co pobo é levar adiante o proceso iniciado.

Paso a paso, día a día, por tanto, exercendo a razón democrática con total practicidad e lexitimidade.