Entre as películas que se presentarán no Festival deste ano hai películas que se presentarán baixo a denominación do cine español ou vasco, pero practicamente todas teñen nacionalidade española. E iso concédeo o Ministerio de Cultura de España, mirando a nacionalidade do investimento en produción. E ademais, e entre outras cousas, reparte as subvencións que fan máis españois. Este ano fun membro da comisión que se organizou coa escusa de repartir estas axudas. Representando a Euskal Herria ou.

Presentáronse 330 películas. Analizámolos divididos en grupos de tres. Así que a min tocáronme 65. En apenas un mes lémolos, analizámolos e os reenviamos puntuados. A puntuación obxectiva podería alcanzar os 50 puntos, a subxectiva os mesmos. Por suposto, os de Euskal Herria que pasaron polas miñas mans foron cunha puntuación moi alta. Pero non todos os que eran pasaron polo meu lado. De volta recibín 33 dos que pasaran a criba para examinala en catro días. Outros de Euskal Herria. Reunida a Comisión, foron 23 os que recibiron a axuda. 6 da serie de cine vasco. Unha alta porcentaxe para que o proceso sexa como é. Ese día tamén me decatei de que algúns dos proxectos de directores e produtoras vascas máis importantes, que non pasaron pola miña orde, quedaron no camiño. Pero xa non podía facer nada. É difícil resumir o procedemento nunhas poucas liñas, pero si escollese algunha palabra, elixiría a “lotaría”.

Que ten isto que ver coa cabeceira do artigo? Simple. Un indicador máis da dependencia do cine vasco respecto de España. Porque, volverei lembrar, o financiamento é o que dá nacionalidade á película. E moitas películas non se farían sen o diñeiro que vén de Madrid, xa sexa o Ministerio ou unha televisión. E sentindo que case sempre estamos a participar nun sorteo.

E que podemos facer para cambialo? Esperar a ser independentes para crear un sistema propio, dependente da utopía, que reivindique a nosa nacionalidade. Ou, sendo prácticos, ir creando o noso propio sistema. Non teño ningunha dúbida. Está claro que un tipo de cine sempre vai necesitar coproducións, tanto con España como con outro país. Pero tamén hai producións que non o necesitan. E para medir a capacidade de produción deste país, fai falta unha lei, unha lei que regule os medios audiovisuais no noso país. E tamén unha institución, o Instituto Vasco de Industrias Culturais, EIKE, para facer cumprir a norma. Ou o acrónimo que queirades pór, pero para decidir si as películas que se presentan no Festival poden levar ou non o apelido Vasco. Deus meu, que país! A que esperan uns e outros?