Ofrece moi poucos concertos cos seus discos. En 2009 ofreceu unha desas poucas actuacións na casa de cultura Lugaritz de Donostia-San Sebastián. Entrevistámolo alí mesmo, era un bochorno nunha mañá de verán.

9 Peza de cámara poño disco e véxome nunha sala de cine, diante dunha película da época.

Normalmente non se adoita escoitar música instrumental. E entón é cando se tende a conectar ese estilo musical co cine inmediatamente. Por outra banda, é certo que vexo moitas películas. A mellor música faise hoxe en día no cine.

Escenas dunha película, entrevistas... podo adiviñar a quen se fixa vostede nela. É posible fixar a banda sonora?

Tendín a velo na súa totalidade. Cando a película non é moi boa, dise que empezas a fixarche na foto e noutras cousas. Cando a película é boa non te fixes en aspectos concretos. Por suposto, fixeime na banda sonora como músico e profesional. Pero normalmente na literatura, no cine... tento tomar o papel de lector ou espectador.

O cine pode ser unha liña de traballo interesante para ti.

Si, por suposto.

Con todo, o punto de partida para traballar sería moi diferente.

É certo. Á hora de facer un disco meu, métome no transo sen un punto de partida concreto en casa. Cando se recibe un encargo ou unha proposta hai que cumprir unha serie de requisitos. Nestes casos, o punto de partida é claro, polo que á hora de traballar é moi diferente.

Pode chegar a ser un reflexo das súas emocións o novo disco de 9 pezas de cámara?

Detrás de cada obra está o autor, iso é inevitable. O cantante Rafa Berrio describiuno á perfección. Facendo as miñas propias palabras, este disco é en gran medida unha ficción autobiográfica.

Fas discos moi diferentes entre si.

Póñome a pensar na miña obra, na miña discografía, e creo que hai unha liña desde o primeiro disco até o último disco. É certo que o primeiro disco e o último son moi diferentes, pero en todos eles repítense algunhas características: o protagonismo da melodía sempre estivo aí, por exemplo.

Doutra banda, en cada disco pódense atopar diferentes cambios no ritmo e a harmonía entre as cancións. Non me gustan os discos homoxéneos.

Fixeches oito discos, pero es máis coñecido como intérprete. O novo disco na contraportada di “Joserra Senperena”. Falta concretar que os arranxos de todos os músicos deste disco fixéchelos ti mesmo.

Nos primeiros discos o punto de partida púñao eu mesmo, e cada músico puña o seu granito de area a través da improvisación. Nos dous últimos discos deron partituras aos músicos e iso é o que tocaron. É algo habitual na música clásica.

Creaches o traballo de todos os músicos e pasáchelo á partitura. Da cabeza ao papel, co piano?

Até agora, en todos os discos e en todos os encargos que recibín, sempre tiven o piano cerca. Neste disco tentei deixar de lado a miña condición de pianista. Instaleime noutro recuncho da casa, diante do papel, e tentei facer melodías en transo. Unha vez creada a melodía, comecei a desenvolver a peza: armonización, instrumentación...

Na presentación do disco, referinme ao que Paul McCartney contaba na antoloxía dos Beatles. Un día espertouse coa melodía de Yesterday na cabeza. A harmonía que lles engadiu e a adaptación do cuarteto de corda que fixo o produtor Georges Martin chegaron despois.

Debido a esta innovación na creación de melodías, será un disco preferido na túa discografía?

Como é normal, este último disco é o mellor para min. Identifícome máis con este disco. Podo ter a sensación de que fun valente, pero cada vez que fixen un disco tiven unha sensación similar. A anterior vez pareceume a máis atrevida.

Na serie musical Treme hai un interesante coloquio entre un músico con experiencia e un mozo con ambición. O máis vello di que para ter éxito ten que cantar e crear. Respóndelle o difícil que é crear mozos. O vello respondeu o instante: “Por iso o mundo está cheo de intérpretes”.

Cando acabo de ver a película documental Amy, baseada na canción Amy Winehouse, quero mencionar unha declaración súa: dicía que empezou a crear porque non atopaba en ningún outro sitio o que tiña na cabeza.

Eu, cando tiña vinte anos, pensaba que a música que podía facer podía ser moi mala. Aos 35 anos algo parecido ao que di Winehouse pasoume pola cabeza. E así empecei a crear. O oficio do músico que traballa para outros artistas ou grupos é bonito, seguirei facéndoo. Pero sen creación sentiríame coxo.

Aos oíntes de Fito & Fitipaldis sorprenderalles saber que o pianista do grupo crea pezas de cámara.

Compréndoo. A miña lingua materna é a música pop, recorrín a miúdo á música pop e así o farei no futuro. É o estilo que máis facilmente se me fai. Pero hoxe en día teño en mente a música contemporánea ou clásica e ademais teño a oportunidade de gravar esa música.

Imos ao principio, á primeira pregunta que temos que facer. Cando comezou a crear 9 pezas de cámara?

10 Quedei satisfeito co resultado que obtiven co anterior disco para Trío Piano, Biolin e Acordeón. Primeiro de nada, necesitaba tempo para un novo traballo. Cando mos collín tres ou catro meses seguidos, empecei a crear 9 pezas de cámara. Tiña ganas de escribir algo para unha gran orquestra e marcheime. Pero por diferentes razóns, e ante a dificultade de levar a cabo unha obra orquestral, púxenme a traballar na composición para un grupo máis pequeno.

Estando a industria como está, que valor ten para ti facer un disco?

Como a maioría da miña xeración, teño que ver o meu traballo nun formato físico. Hoxe en día haberá formas de difundir e dar a coñecer esa música, pero eu aínda son dos que teño que ver o meu traballo nun disco. Sei que estes discos non se venden moito, pero Elkar fixo unha aposta e nese aspecto son un afortunado.

Ofreces poucos directos. O que di Kim Gordon na súa biografía de Sonic Youth é moi útil para o seu disco: di que o escenario é un espazo que hai que encher con aquilo que non se pode atopar en ningún outro sitio ou que non se pode expresar en ningún outro sitio.

O directo é outro dos aspectos importantes que hai que destacar na música. Os discos son froito do traballo de creación. É o momento no que o directo non vaise a volver repetir. É moi difícil facer un bo directo. Normalmente danse moitos problemas técnicos e é posible que ese día o músico suba ao escenario cunha dor de cabeza.

Non ocorre na maioría dos casos, pero cando todo está a favor, sentir esa enerxía colectiva que se xera directamente pode chegar a ser máxica.

O escenario pódese encher coa túa música.

Iso espero. Tiñamos intención de ofrecer directos nada máis saír o disco, pero o deixamos para outono. Presentamos 9 pezas de cámara na Vitoria Eugenia de San Sebastián e no Topic de Tolosa, o 20 de novembro e o 18 de decembro respectivamente.

Empezamos falando de cine e este ano no Festival de Cine de San Sebastián poderemos escoitar a túa música.

É certo. O programa, ademais, tratará sobre Gure Sor Leku, de Josu Martínez, en busca de Gure Toki. Trátase dun documental sobre a primeira longametraxe realizada en eúscaro.