A zarauztarra Ane Mendizabal e a donostiarra Alba Irazabalbeitia, creadores do proxecto Tantai, denunciaron que as persoas con diversidade funcional non poden gozar do tempo libre dunha maneira digna. A nosa contorna e a oferta cultural non responden á diversidade porque “a maioría das actividades que se realizan no ámbito do lecer e o turismo non están adaptadas ás necesidades das persoas con diversidade funcional”, afirma Mendizabal. Por iso comezaron a organizar actividades adaptadas e inclusivas.

Entre outros moitos, Tantai organiza deporte adaptado, excursións, talleres e cursos, sen número mínimo de participantes e durante todo o ano. “E si alguén quere facer algunha outra acción, pode porse en contacto connosco, e dependendo do que queira, estudaremos as súas necesidades e prepararemos unha oferta adaptada a elas. Nós facemos todo o traballo, eles só teñen que preocuparse por pasalo ben”, explica Mendizabal.

Desde o punto de vista turístico, cada ano son miles as persoas que teñen diversidade funcional e viaxan. Por iso, tamén se programaron actividades dirixidas aos turistas: “Sobre todo porque estamos a empezar as visitas guiadas por Donostia e Gipuzkoa de momento”, aclarou Irazabalbeitia.

Os dous mozos son licenciados en Arte da Historia. Mendizabal tamén estudou turismo e Irazabalbeitia realizou un curso de turismo adaptado impartido pola Fundación Larrialdiak. “Urxencias Na Fundación levaban tempo reflexionando sobre o lecer e o turismo adaptado, con ganas de facer algo, pero sen ideas concretas. Puxéronse en contacto comigo para pedir axuda e eu con Ane”, explica Irazabalbeitia.

“Queda moito traballo por facer”

Ambos os entrevistados opinan que a nosa contorna está cada vez máis adaptado ás necesidades das persoas con diversidade funcional e que nos últimos anos producíronse avances significativos, sobre todo nos servizos públicos. Con todo, aínda existen carencias importantes en sectores como o turismo ou o lecer. “De todos os xeitos, non podemos dicir que non se faga nada, hai asociacións que loitan duro polos dereitos deste colectivo e conseguiron moitas cousas”, di Mendizabal. “No ámbito institucional as melloras son máis evidentes. No resto aínda queda moito traballo por facer”, engade Irazabalbeitia. A diferenza é evidente respecto doutros países europeos, por exemplo: “Nos principais museos internacionais, agora os xordos e cegos teñen á súa disposición unha descrición de audio ou un intérprete de linguaxe de signos para seguir as visitas guiadas, as explicacións das pinturas tamén aparecen en braille… Nalgúns museos de aquí comezaron a facelo, pero eu diría que é algo bastante novo e excepcional. Con todo, aos poucos imos vendo melloras”, sinalou Mendizabal.

En Euskal Herria é difícil atopar accións que estean plenamente adaptadas a este colectivo. “Hoxe en día, por exemplo, está moi de moda dar concertos nos bares, pero quizá a entrada é demasiado estreita para meter unha cadeira de rodas, os baños aínda non están preparados en moitos sitios, ou vas a unha conferencia e non hai intérpretes de linguaxe de signos para persoas xordas”, di Irazabalbeitia. “Hai pouco tentamos organizar un pintxo-pote dirixido a persoas con diversidade funcional e démonos conta de que a Parte Vella de Donostia está moi mal para movernos en cadeira de rodas”, explicou Mendizabal.

Á hora de organizar as accións, a accesibilidade é o aspecto máis importante a ter en conta, xa que “o detalle máis pequeno pode mandar todo o demais á merda. O que para nós non importa ou non o valoramos pode ser decisivo para que alguén con diversidade funcional poida ir a ese lugar ou realizar esa acción”, aclarou Irazabalbeitia.

Sensibilización

As persoas con diversidade funcional foron chamadas con discapacidade, discapacitados, etc., pero os entrevistados advertiron de que estas expresións son incorrectas e que as utilizamos de forma incorrecta. “Para nós é moi importante subliñar que non son persoas con discapacidade, senón que fan as cousas doutra maneira. Non son minusválidos, ou deficientes nas súas capacidades, ou o que sexa, senón persoas con diversidade funcional”, explica Irazabalbeitia. Por iso, ademais de ofrecer un lecer de calidade, os creadores queren que Tantai sirva tamén para sensibilizar á sociedade en xeral. “A miúdo non se cumpren os mínimos establecidos e queremos que a sociedade se dea conta de iso”.

“Fixemos unha enquisa cando estabamos a crear Tantai, e máis persoas do que pensabamos dixéronnos que quizais non participarían nunha actividade de lecer ou turismo se houbese unha persoa con diversidade funcional”, explica Irazabalbeitia. “Outra pregunta dicía: Cres que é tarefa de todos facilitar a inclusividad das persoas con diversidade funcional? Pois ben, moitos responderon que iso é tarefa das institucións, non de todos. Iso tamén nos preocupa moito”, engadiu Mendizabal. Con todo, consideran que a sociedade está cada vez máis sensibilizada, sobre todo por parte das novas xeracións. Ademais, a presenza e a espectacularidade da poboación con diversidade funcional aumentou considerablemente na sociedade, o que os membros de Tantai valoran como un dato moi positivo.

Da integración á inclusión

Ane Mendizabal e Alba Irazabalbeitia destacaron que as actividades que organiza Tantai, ademais das adaptadas, son tamén inclusivas. Pode participar calquera persoa con ou sen diversidade funcional. Son partidarios de abandonar a palabra integración e de utilizar a inclusividad: “Consideramos inapropiado utilizar a palabra ‘integración’ para falar das persoas. Ao falar de integración facemos unha especie de distinción: vostedes por unha banda e nós por outro. Sodes ‘diferentes’ e integrámosvos. Pero non debe ser así. Todos somos persoas”, di Mendizabal. “Non é xusto excluír a alguén porque é ‘diferente’ aos ollos dos demais. Á fin e ao cabo, dunha ou outra maneira todos somos diferentes e ten que haber un espazo na sociedade para todos”, reivindicou Irazabalbeitia.