As forzas do cambio en Navarra seguen adiante, lenta pero segura. A semana pasada acordouse o programa de goberno de Geroa Bai, EH Bildu, Podemos e I-E e o próximo día 20 o Parlamento de Navarra nomeará a Uxue Barkos presidenta do Goberno de Navarra.

O programa de goberno acordado é ambicioso, moi progresista e moi elaborado. O seu lado débil é que para levalo a cabo fai falta unha gran capacidade económica e que estas datas sexan as que sexan. Por unha banda, os gobernos teñen unhas normas moi estritas en materia de endebedamento e financiamento; por outro, moitos actores que actúan como poderes fácticos na sociedade non ven con bos ollos as subidas de impostos; e, por último, e en concreto, o Goberno de Navarra, xa destinou fondos a proxectos de infraestruturas.

Así, por exemplo, para os cidadáns maiores de 18 ou 25 anos –a idade está por decidir– prevese unha renda básica universal no programa que debe entrar en vigor no primeiros seis meses. Aínda queda moito por determinar, pero de calquera xeito, vaise a necesitar unha chea de millóns de euros para levar a cabo esta medida.

No que se refire á sanidade, a vivenda, a cultura, a educación, a lingua, a administración pública, o medio ambiente, a igualdade, a industria… pódese ler que se vai a destinar un financiamento suficiente e digno a todos os ámbitos. Pero como se vai a facer, non. Si, incídese en que se vai a facer un esforzo recadatorio especial e anúnciase unha reforma fiscal orientada a iso, pero aquí non se pode esperar milagres a curto prazo. Ademais, quen sabe a verdadeira situación económica na que se atopa Barkos ao facerse co bastón de mando da empresa.

Pero ese é o camiño, sen dúbida, para levar ao papel o que se cree e tratar de sacalo adiante. Por iso o programa é ambicioso e por iso hai que aplaudir o traballo e o esforzo realizado entre catro forzas diferentes. E por iso, os sectores sociais que levantaron ás catro forzas ao goberno terán que seguir moi atentos e exixentes a acción do goberno durante a lexislatura. Os partidos matizárono moito, e iso facilita moito o seguimento.

Na convicción de que o farán as institucións, este tipo de cambios implican o risco de desmovilización social, e tanto os partidos do cambio como os axentes sociais, en especial, deberán vixiar con especial responsabilidade que isto non ocorra. O cambio sustentouse na transformación social que se produciu en Navarra nos últimos anos, e seguir alimentándoa será a clave do éxito e a pervivencia do novo goberno.

Agora vén a formación de Goberno e Uxue Barkos e Geroa Bai xa teñen claro o seu punto de vista, pero desde fóra non se ve tan claro. O eixo central e a columna vertebral do Goberno centrarase en Geroa Bai, que non será un goberno de coalición tradicional para que os reinos taifas non se consoliden no Goberno, e evitaranse persoas moi ligadas ás estruturas dos partidos. Falouse do Goberno técnico, pero tamén de que se quere un perfil político forte. O que o saiba comprenderá de que trata Barkos, o cidadán pode sospeitar, pero ata que non se entenda o que todo isto significa e, sobre todo, como se vai a levar a cabo.

As forzas do cambio e os seus froitos puxeron en primeiro lugar o esforzo no contido, polo que é mellor pensar igual tamén na formación de goberno.

Os contidos, con todo, diríxenos as persoas e non é fácil que as persoas cunha mentalidade parecida, a maioría das cales se refiren a Geroa Bai, lévenos como un dos programas que recolle unha proposta moi ampla. Que se cheira? Sobre todo a desconfianza de Geroa Bai con EH Bildu. A esquerda dixo bastante claro que quere estar no Goberno e non no Parlamento. Podemos, en cambio, non quere estar, a pesar de que nas asembleas mencionouse, por parte de moitas voces, o desexo de ocupar un espazo social. E EH Bildu tamén deixou claro que lle gustaría estar.

É certo que xestionar a desigualdade non é fácil, pero a empresa, a escola, a asociación... ou o goberno ten outras fortalezas e resultados. Sería unha mágoa que non se reflectise na formación do goberno ese enriquecedor resultado obtido no contido. A mellor maneira de vender a pluralidade como valor na sociedade é mergullarse na xestión da pluralidade.