Erabakitzeko eskubidea & autodeterminazioa
Asko gara Euskal Herrian erabakitzeko eskubidearen inguruan sortu, garatu eta hedatu den ildoak piztu duen ilusio berriaren baitan, galdera bati erantzun nahian informazio eta formazio bila ari garenok. Bi eskubideon artean dagoen anabasa argitze aldera beraz, horra begitandu zaizkidan ideia gakoak:
Erabakitzeko eskubidearen gakoa da, demos batek (demokrazia batean bozkatzeko eskubidea duen pertsonek osatutako subjektu batek) hauteskunde batzuetan gehiengoa lortuz edozein gauza erabaki dezakeela. Bere burua demokratikotzat duen estatu bateko herritarrez ari da. Ondorioz, sistema demokratiko batean gaudela onartzen dugu. Aldiz, herri okupatua garela onartzen badugu, ezin ditugu zapaltzen gaituzten estatuak demokratikotzat hartu eta okupatzaileari ezin diezaiokegu gure askatasunaren gaineko erabakimenik eman. Okupatzailearekin batera bozkatzea onartzen dugu, eta askatasuna gure etorkizunerako aukera bat baino ez da.
Autodeterminazio eskubidean kontrara gertatzen da eta Nazioarteko Komunitateak aitortzen du, herri zapaldu guztiek dutela autodeterminaziorako eskubidea. Herri guztiek, zein gobernu mota nahi duten aukeratu, garapen ekonomiko, sozial eta kultural propioa bilatzeko eta antolaketa propioa sortzeko eskubidea dute. Eta herriak definitzen ditu esanez direla: beren nortasunaren kontzientzia dutenak, berena uste duten lurralde bati atxikiak eta zuzenki edo zeharka kontrolatzen dituzten baliabide eta energiak erabiliz beren beharrak betetzen dituzten gizatalde antolatuak. Herriaren existentzia onartzen da eta askatasuna da aukera bakarra; askatasuna ez da eskatzen, gauzatu egiten da. Kasu horretan baina, indarrik eta estrategia argirik ez badago, etsaiak, autodeterminazio eskubidea, manipulatutako demosaren zati bati eginiko inposaketa bezala aurkeztuko du eta ondorioz, demokratikoa ez dela esango du.
1512an euskaldunoi antolakuntza politikoa biolentziaren bidez lapurtu ziguten, ordutik ez gara demokrazian bizi eta Benito Lertxundik dioen moduan: herri bateko independentzia ez da bozkatzen. Estatuen makinaria oso indartsua da (hedabideak, intelektualak, beldurra...). Menpeko egoeran ezin da erreferendumik irabazi eta askatasuna edo esklabutza ez dira bozkatzen. Zer dago esklabutza baino gogorragorik?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.
Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]
Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]
Chegou o momento de matricularse nos centros educativos para o curso 2025-26 na CAV, e en moitos fogares o máis pequeno dará un novo paso en setembro, é dicir, escolarizar. Desde Euskal Eskola Publikoa Harro Topagunea apostamos firmemente pola escola pública e queremos... [+]
Desde a aprobación da nova Lei de Educación para Álava, Bizkaia e Gipuzkoa, estamos a escoitar e lendo unha e outra vez que a educación vai ser gratuíta. Escoitamos aos diferentes axentes, tamén ao Departamento de Educación, e nas entrevistas que ofrecemos aos medios de... [+]
A principios de mes, EH Bildu levou a cabo o seu III. Congreso en Pamplona. Trátase, segundo dixo, dun "congreso ordinario" que serve para sacar "conclusións extraordinarias" ou polo menos así o recolleron no relatorio Zutun, aprobada por unanimidade pola militancia proposta pola... [+]
Hai moitas maneiras de conseguir o poder; non todas son bonitas. Hai quen quere repartir o poder e a responsabilidade que iso leva, quen busca o poder. Outros lle respectan demasiado e cada paso, tan medido, non son capaces de tomar decisións. Hai quen non coñeceu nunca o... [+]
Madrilen arkitektoentzako kongresu bat burutu berri da, arkitekto profesioaren krisiaz eztabaidatzeko. Arkitekto izateko modu tradizionala eta gaur egungoa desberdindu dute. Zertan den tradiziozkoa? Oscar bidean den The Brutalist filmean ageri den arkitekto epikoarena. Nor bere... [+]
O 3 de febreiro comezou o período de prematrícula dos nosos nenos e mozos nas escolas, e como todos os anos queremos lembrarvos por que non parécenos boa idea matricular en relixión. O ano pasado terminabamos o artigo dicindo que “a moitos este escrito resultaravos... [+]
Desde a Asociación de Pais e Nais do Instituto Arratia Tranbia Txiki queremos impulsar unha reflexión na comunidade educativa sobre o uso das pantallas.
Ultimamente existe unha gran preocupación pola influencia das pantallas en nenos e adolescentes. Esta responsabilidade... [+]
Si, si, así. Non me atrevo a ir máis aló. Que é un pleonasmo? Quizá unha tautología? É posible, pero nesta época que chaman posverdad, os feitos básicos son necesarios. Mirade, si non, á poderoso lema “Ez dá ez!”. Xa sabiamos antes que isto era así, pero dicir... [+]
Tiña un amigo que traballaba en Porcelana Irabia ata que se pechou, e sempre que iamos a un restaurante ou a un bar a mirar a cunca e o traseiro do prato para saber onde estaba a peza. O mesmo fago eu cando vou aos mercados de antigüidades: miro onde está feito e en función... [+]
Ultimamente cada vez escoitamos máis que moitos mozos non temos poder para comprar unha vivenda. Ás veces parece que non hai máis temas, é certo que é un tema serio. A min, a pesar de estar cerca do 31, aínda me falta un pouco para conseguir a vivenda que vai ser miña... [+]
Iragarki batek mugikorrean salto egiten dit aspaldion. Nire mundua koloreztatuko duela egiten dit promes. Aplikazio horrekin milioidunek bezala erosi ahal izango omen dut. Produktu merkeak, oso merkeak, baita doakoak ere. Momentu historiko soziologikoak eskatzen duen... [+]
Hai conceptos que aparecen por momentos en todas partes e que se converten tamén en mantras. Preséntansenos en si mesmos como positivas e necesarias, sen demasiadas discusións e case sen pensar nelas. Paréceme que un destes mantras é a internacionalización, que ten a súa... [+]
