Dobre acrobacia de Marcelino Soroa
San Sebastián, 1870. Co apoio do Concello e a axuda da ximnasta José Peña, Marcelino Soroa Lasa (1848-1902) puxo en marcha o primeiro ximnasio de Euskal Herria, aínda que no encabezamiento da porta puña a Academia de ximnasia dirixida polos irmáns Arquímedes. Ao ano seguinte, na rúa Andía, prepararon un circo para mostrar publicamente o traballo realizado no ximnasio. O propio Marcelino Soroa, con pólvora nos pés, debía facer diversos exercicios pendentes do dobre trapecio. Pero as cousas non sucederon como debían e Soroa sufriu graves queimaduras na coxa dereita, que lle provocaron un traumatismo cranioencefálico severo.
Con todo, non foi esa a razón pola que se cortou a actividade e pechouse o ximnasio, senón a Guerra Carlista. Soroa marchouse a Ziburu en 1872 e non volveu en cinco anos. Entón, en 1877, baixo a dirección de Soroa, preparouse o novo ximnasio municipal no soto das escolas da rúa Peñaflorida. Prepareime ben. Como escribiu o escritor e pintor Francisco López Alén en Eroski Vascongada: “A Academia tiña un aspecto brillante; o conxunto de trens de exercicios estaba formado por trapecios sinxelos e dobres de ferro ou madeira, cordas grosas, iguais ou connosco, aros de distintas prácticas, escaleiras de terra ou de barcos, xogo de pica, xogos de poleas, aneis de todo tipo, colección de paus, gomas de forza, barras de ferro e madeira, barras de ferro e de madeira, barras de varilla horizontal, etc.”
En 1878 fundou a asociación A Infantil do Ximnasio para promover a práctica física desde a infancia. O Concello tamén colaborou neste labor e mediante unha resolución que debía estar en vigor durante varios anos, determinouse que a ximnasia sería obrigatoria para todos os nenos e nenas das escolas públicas da cidade.
Cando morreu o campo A Voz de Guipúzcoa escribiu sobre o ximnasio infantil: “Todos os mozos de San Sebastián pasaron por alí e, entre eses mozos que hoxe son homes, temos mariños, médicos, militares, enxeñeiros, avogados, artistas, curas, etc.”. O artigo non era do todo correcto, xa que a resolución do Concello incluía tanto aos mozos como ás mozas. E aínda que no ximnasio de adultos a maioría son homes, nas listas gardadas tamén aparecen nomes de mulleres: María de Aizpurua, Carmen Besné, Rufina Soroa, Paquita e Teresita Rodríguez, Luisa Uranga.
Marcelino Soroa estudou dereito en Valladolid e é coñecido por ser o autor da primeira obra teatral integramente en eúscaro (Anton Kaiku, 1878). Pero a ximnasia seguiu sendo o seu medio de vida.
79. urtean, Vesubio sumendiaren erupzioak errautsez eta arrokaz estali zituen Ponpeia eta Herkulano hiriak eta hango biztanleak. Aurkikuntza arkeologiko ugari egin dira hondakinetan; tartean, 2018an, gorpuzki batzuk aztertu zituzten berriro, eta ikusi zuten gizon baten garuna... [+]
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
AEB, 1900eko azaroaren 6a. William McKinley (1843-1901) bigarrenez aukeratu zuten AEBetako presidente. Berriki, Donald Trump ere bigarrenez presidente aukeratu ondoren, McKinleyrekiko miresmen garbia agertu du.
Horregatik, AEBetako mendirik altuenari ofizialki berriro... [+]
Andeetako Altiplanoan, qocha deituriko aintzirak sortzen hasi dira inken antzinako teknikak erabilita, aldaketa klimatikoari eta sikateei aurre egiteko. Ura “erein eta uztatzea” esaten diote: ura lurrean infiltratzen da eta horrek bizia ekartzen dio inguruari. Peruko... [+]
1936ko Gerran milaka haurrek Euskal Herria utzi behar izan zuten faxisten bonbetatik ihes egiteko. Frantzia, Katalunia, Belgika, Erresuma Batua, Sobietar Batasuna eta Amerikako herrialdeetara joandako horien historia jasotzeko zeregin erraldoiari ekin dio Intxorta 1937... [+]
49 urte eta gero Espainiako Poliziak Gasteizko Maria Sortzez Garbiaren katedralean eraildako bost langileak oroitu dituzte beste behin astelehen arratsaldean. Milaka pertsona batu dira Zaramagatik abiatutako eta katedralean amaitutako manifestazioan. Manifestari guztiek ez dute... [+]
Martxoaren 30erako Iruña-Veleia martxan, SOS Iruña-Veleia eta Euskeraren jatorria elkarteek manifestaziora deitu dute, Aski da! Argitu, ez suntsitu lelopean. Azken bi urteetan "hondeatzaileak sistematikoki eremu arkeologiko oso aberatsak suntsitzeko modu... [+]
1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Poliziak ehunka tiro egin zituen asanbladan bildutako jendetzaren aurka, zabalduz eta erradikalizatuz zihoan greba mugimendua odoletan ito nahian. Bost langile hil zituzten, baina “egun hartan hildakoak gehiago ez izatea ia miraria... [+]
Martxoak 3ko sarraskiaren 49. urteurrena beteko da astelehenean. Grebetan eta asanblada irekietan oinarritutako hilabetetako borroka gero eta eraginkorragoa zenez, odoletan itotzea erabaki zuten garaiko botereek, Trantsizioaren hastapenetan. Martxoak 3 elkartea orduan... [+]
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako Departamentuko Memoriaren Nafarroako Institutuak "Maistrak eta maisu errepresaliatuak Nafarroan (1936-1976)" hezkuntza-webgunea aurkeztu du.
Urruña, 1750eko martxoaren 1a. Herriko hainbat emakumek kaleak hartu zituzten Frantziako Gobernuak ezarritako tabakoaren gaineko zergaren aurka protesta egiteko. Gobernuak matxinada itzaltzeko armada bidaltzea erabaki zuen, zehazki, Arloneko destakamentu bat. Militarrek... [+]
Ezpatak, labanak, kaskoak, fusilak, pistolak, kanoiak, munizioak, lehergailuak, uniformeak, armadurak, ezkutuak, babesak, zaldunak, hegazkinak eta tankeak. Han eta hemen, bada jende klase bat historia militarrarekin liluratuta dagoena. Gehien-gehienak, historia-zaleak izaten... [+]
Martxoaren 3ko Memoriala hornitzeko erabiliko dira bildutako objektuak. Ekimena ahalik eta jende gehienarengana iristeko asmoz, jardunaldiak antolatuko ditu Martxoak 3 elkarteak Gasteizko auzoetan.