Hai pouco máis de dous meses, Nekane San Miguel, Mari Luz Esteban e Isabel Otxoa publicaron un artigo de opinión no diario Berria sobre o seguinte tema: A indumentaria das mulleres que dan información meteorolóxica en ETB. En concreto, foron os zapatos destes presentadores os que trouxeron ao coloquio, xa que Ana Urrutia ten moitas ganas de andar con tacóns altos. O texto chamábase tacón próximo e os autores aseguraban, entre outras cousas, que os tacóns non son cómodos e xeran problemas de saúde, que limitan enormemente a capacidade de movemento da persoa, e que, ao non ser imaxes, non son inxenuas, senón que as mulleres adornadas con calzado como o prime time da televisión impulsan un modelo moi concreto, o do obxecto de ser observado.

O tema trouxo unha longa corda, e a min ocorréulleme que, ademais das imaxes, as palabras serven para recrear os estereotipos e para fortalecer a orde social esencialmente masculino en cada momento. Acordeime dunha charla escoitada á tradutora e escritora Inma Errea, na que Erreak tróuxonos un interesante exercicio: buscou os nomes de obxectos que tradicionalmente se asocian a mulleres ou homes na base de datos Prosa Modélica Gaur. Coa introdución da palabra takoi, dos 236 exemplos que correspondían a textos literarios, unha gran parte referíase aos tacóns afiados das mulleres, e neses exemplos facíase fincapé no que as mulleres eran sexys, con tacóns. Na literatura, por tanto, os tacóns asócianse ás mulleres e ao desexo sexual excitado por elas, e non, por exemplo, aos zapatos ortopédicos de alguén que cojea.

En calquera caso, o que se me ocorreu das dores foi outra cousa, o capítulo dunha serie moi B, Modern Family. Este tipo de producións, co obxectivo de crear un entretemento sinxelo e estar de acordo coa maioría da audiencia, non fanche expor preguntas existenciais excesivamente profundas, senón que convídanche a realizar pequenas investigacións sociolóxicas, é dicir, a concibir o socialmente aceptado, dunha maneira bastante realista. Aquel preciso capítulo fíxome ver na súa crueza unha nova función de tacóns, a máis perversa.

Esta é a trama: a pesar de que queren vendelas como familias modernas, as tres familias protagonistas que na súa esencia son tremendamente tradicionais –que non fan contra-propostas de rotación aos cimentos básicos da familia– organizan unha excursión ao parque de atraccións. O parella gai non sabe que facer coa súa filla pequena, que está a saltar dun lado a outro do parque, e cada vez que se descoida compróbase que se foi até o outro extremo do parque. Nun principio, tentan suxeitar ao neno cunha correa de can, pero a xente deixa de lado esta estratexia porque vai mirar con reproche.

Entón, o avó do neno, casado cunha muller 30 anos máis novo que el, descobre na epifanía que unha das causas principais de que a súa muller estea tan a miúdo amargada, é que, en última instancia, sempre anda con tacóns enormemente incómodos. No Flashback lembra como debe esperarlle cando vai pola rúa, como debe darlle a man para baixar as escaleiras. Deslízase entre as lámpadas, entra nunha tenda de merchandising e compra uns zapatitos de princesa (tacóns) para o seu neto, que cos pés non poderá afastarse de modo que lle sexa imposible atrapar, andar solto.A
diferenza da correa de cans, os tacóns do opresor non os toma ninguén na cara.