Alavés 1, Real 0?
O francés Nicolas Txiki dixo: “A realidade non ten ningunha importancia. O único que vale é a percepción”. É dicir, a frase de Nicolas Sarkozy, segundo unha cita roubada a Lionel Joly. E David Anaute acaba de escribir sobre a honestidade da linguaxe: “Por suposto, a honestidade non é unha cuestión obxectiva, está na nosa mente esa ‘honestidade’, na nosa percepción, é moi psicolóxica”. (Saber, 204).
Percepcións, sospeito do que se percibe no mundo da lingua vasca, sacado dos contrastes que se deron en moitos lugares: o estado de ánimo dos vascófilos guipuscoanos está na terra e o dos alaveses “no punto de tocar o ceo”.
É certo que a actividade cultural popular e institucional de Álava deu un salto cualitativo e, grazas á colaboración, están a crearse novos e importantes asideros, como o semanario Euskararen Etxea ou o semanario Alea; produciuse un gran cambio na dinámica lingüística e na dirección. Con todo, o cru do día a día segue sendo evidente para o eúscaro. Por tanto, a euforia da situación lingüística na actividade cultural vasca en Álava sería detectada.
A orixe da mala valoración de Gipuzkoa estaría noutro lugar. O “punto de desesperación” que existe nalgúns ambientes vascófilos, ou “estaría”, mellor, consiste no suposto “e falso” punto de partida. Porque Gipuzkoa non é tan vasca como se creu ou se quixo explicar. Aínda que o castelán ocupou un lugar importante, en moitas ocasións formouse unha ecuación simple –demasiado simple– sobre a situación lingüística: “Giputza é igual de euskaldun”. Imaxe do coche totalmente falseada, dos que adoitan facer de “euskaldun planta”. Moi apropiado para ilustralo o escrito por Jonjo Agirre: “Este é o deporte nacional entre os abertzales castellanohablantes: a construción da planta (o eúscaro batua)”. (erabili.com 17-12-2014).
Nos casos de Álava e Gipuzkoa, o erro é o mesmo: a falta de lectura directa da realidade, tanto no pasado como na actualidade. De feito, si nalgún lugar o eúscaro ten as condicións e, tamén, os apoios axeitados, é en Gipuzkoa, e o uso segue crecendo; pero, nin antes nin agora, Gipuzkoa non é tan vasca como algúns creen. Pola súa banda, Álava segue facendo esforzos para que o eúscaro “saia do armario”, pero a porta do armario abriuse.
Contra o que cree Sarkozy “a percepción non é o único que vale”, e menos aínda se non se adapta ben á realidade. O Alavés segue en segunda división e a Real Sociedade en primeira, ambos en plena competición.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]