A historia da novela gráfica Black is Beltza comeza na Avenida Núm. 5 de Nova York, en outubro de 1965. Entón, e isto é unha historia de verdade, os xigantes de Pamplona desfilaron pola coñecida rúa da gran mazá, con dúas excepcións, porque o xigante negro non se lle fixo bailar porque a raza se lle prohibiu por discriminación. O vasco Manex Unanue é o protagonista desta historia de ficción que viaxa a Nova York para facer bailar ao xigante negro, e alí decídese a quedar en Estados Unidos. Sendo ese o punto de partida, a historia de Manex, un vasco que se converterá nun xigante negro, axudaranos a coñecer os feitos, personaxes e movementos da época describindo perfectamente o ambiente da época.

Mesturando ficción e realidade, coñeceremos da man de Manex: New York e Velvet Underground; Xiro de Harlem, Movemento Black Panthers e Malcolm X; Cuba, Fidel Castro e Che Guevara; México e Juan Rulfo; Movemento Los Ángeles e Chicano Power; Festival de música de Monterrey; Exposición de Montreal e Movemento Libélicojil.

Harkaitz Cano recibiu en 2009 a chamada de Fermin Muguruza, un xornal que recolle a aparición dos xigantes de Pamplona na Avenida de Nova York 5. “No pé da foto podíase ler que aos xigantes negros impedíuselles participar no desfile por conflitos raciais”, explica Harkaitz Cano. Tirando desta historia real, aínda que a idea inicial de Muguruza era facer unha película de animación para adultos, “valoramos que antes de facer a película, podería ser un paso natural facer un cómic. Empezamos a traballar por separado, sobre todo analizando a época, porque eran tempos moi turbulentos”.

Neste contexto histórico, non faltan as citas dos acontecementos históricos de Euskal Herria. Así, nunha pasaxe da novela menciónase o Campionato de Bertsolaris de San Sebastián de 1967: O bertsolari Xalbador, tras recibir os asubíos do público, cantando “Deron asubíos pero aínda vos amo”, provocou o aplauso do público. “Aparecen relatos paralelos de países. Trátase dunha novela moi internacionalista, xa que a traxectoria de Manex desenvólvese en 10 cidades diferentes. Aljer, México, Madrid, Cuba, Los Ángeles, San Francisco... Ofrece unha visión bastante ampla do mundo, sempre con Euskal Herria como contrapunto”.

Dentro da historia de espionaxe Black is Beltza, “o eúscaro ten a súa importancia, xa que o protagonista Manex fala en eúscaro por teléfono co seu amigo de Pamplona, e eses diálogos seranlle espiados polos americanos. Desta maneira, móstrase que nestes tempos o eúscaro utilizouse como lingua para a espionaxe”, segundo Harkaitz Cano.

Sendo o idioma orixinal da novela gráfica o eúscaro, editarase tamén en castelán, francés e catalán da man de varias editoriais. A novela en eúscaro será editada polo selo Talka transmedia de Fermin Muguruza, en francés –estará na feira de cómics de Angulema–, en castelán e en catalán, da man de Bang Edicións de Barcelona e, por último, a editorial mexicana Caixa de Cerillos realizará unha edición especial. “Presentaremos e estaremos presentes na feira do libro de Guadalaxara (México), a máis importante de Latinoamérica”. Jorge Alderete é arxentino, pero actualmente vive en México DF. “Jorge é moi coñecido en América do Sur, e é posible que noutros países, como Arxentina ou Chile, láncese o cómic”.

Trátase dun proxecto que vai máis aló da novela gráfica Black is Beltza, e así o mostra a exposición que se realizará na Alhóndiga de Bilbao até febreiro. Pódense ver imaxes de cómic, películas da época, fotografías, música e os traballos de hemeroteca que se utilizaron para ambientar a novela. Doutra banda, varios concertos, encontros, conferencias e películas poderanse ver durante as próximas semanas en diferentes salas de Bilbao para entender mellor o ambiente histórico da novela Black is Beltza.