Os membros da editorial Susa elixiron un bar co nome de poeta para presentar o tres libros da nova fornada da colección Munduko Poesia Kaierak. No dobre round de Le Bukowskin, no barrio donostiarra de Egia, emitiuse a noticia dos novos libros de Emily Dickinson, Carlos Drummond de Andrade e Miguel Hernández. Para a prensa, primeiro baixo a mirada do can Dalmata de porcelana que vixía a xanela da rúa do bar; e pola noite para o público en xeral, cun recital de escritores que traduciron o tres poetas. A tarde do 16 de outubro, por tanto, para os amantes da literatura, Le Bukowski era o lugar onde debía estar.

Perdóeme un poema tras outro... perdón, porque estaba concentrado escoitando e non puiden contar a cantidade de xente que non puiden contarlles, Angel Erro, Koldo Izagirre e Josu Landa recitaron. Sentado como para cantar bertsos no fondo do escenario rockeiro do bar, Beñat Sarasola, director da colección, será o encargado de pór os temas. Non se contaron puntos neste gran campionato do mundo de poesía.

Tiña as súas dificultades, porque o tres poetas son moi diferentes, porque estiveron case sen axuda doutro tipo –o audio dalgún poema no idioma orixinal e algunha canción–, e o público que acode aos recitais non sabe o que ten que facer en cada momento –ao terminar cada poema hai que aplaudir. Antes do poema? Trátase de inventar a última frase?–. Talvez por iso, Angel Erro tivo que facer fronte a un ambiente que estaba bastante frío.

Levantouse, pero nun ton introvertido, vacilante nos seus primeiros compases, apareceu Dickinson vestido de branco no mostrador. Sarasola menciona na introdución do libro a dificultade de traducir o traballo do escritor estadounidense e Erro, aínda que o fixo máis fácil do esperado, asegurou na presentación á prensa que desenvolveu unha pequena obsesión con Dickinson; os outros dous tradutores tamén sufriron a mesma enfermidade, posiblemente debido a que tamén tiveron unha parte do seu traballo de organizador.

Koldo Izagirre seguiu sen saír de América ao recitar poemas de Drummond de Andrade. Sen forzar moito a voz, conseguiu que as palabras do brasileiro tamén se escoitasen nas liñas de atrás. Neste caso o problema da tradución foi outro: O escritor empezou a publicar aos 19 anos de idade e a morrer aos 85 anos de idade. Ademais, segundo Izagirre, habería que publicar tres ou catro libros máis, como o publicado, para que se fixese xustiza ao escritor.

Tamén foi para estrañeza, xa que Izagirre achegouse ao micrófono nun momento no que non tocaba, xa que era a quenda dun poema que fora interpretado por Caetano Veloso. O pasaitarra pediu perdón a Veloso por saltarse a orde do espectáculo… en portugués.

E a noite transcorría en humildes matices ata que Josu Landa levantouse en vermello flamenco para representar a Miguel Hernández. Unha das claves da tradución foi, segundo as súas propias palabras, tentar traducir ao euskera a musicalidad dos poemas orixinais. Cando o afeccionado da oliveira trouxo á famosa hatxe coa súa respiración comprobamos que tivo esa preocupación na cabeza e que levou a cabo o traballo con éxito: aínda que a canción que fixo Paco Ibáñez coas súas palabras orixinais foi moi coñecida, a primeira vez que escoitamos o poema en eúscaro foi un dos momentos álxidos da noite.

O sinxelo acto terminou sen máis voltas. E así terminaremos tamén esta crónica, xa que a partir de entón os demais son máis axeitados para aparecer nun artigo jotidiazarra.