Yes or no, baina subiranotasuna
Eskozian egin –ospatu– den Erreferendumaren emaitzak ezagutu direnetik ordu gutxira idazten ari naiz. Oso emaitza adierazgarriak izan dira –beti bezala, bestalde–. Alde batetik, partaidetza oso handia izan delako –erroldatutako biztanleriaren %85 inguru–. Bestetik, galdetutakoari emandako erantzuna ere azpimarragarria da: %44,7 independentziaren alde eta %55,3 independentziaren aurka.
Irakurketa eta interpretazio ugari egin daiteke, noski, baina badago nire arreta eskatu duen hainbat ideia.
Alde batetik, argi dago independentziari emandako ezetzak irabazi duela, baina inolaz ere Erreferenduma egitea erabaki zenean uste zuten moduan. Orduan, askoz ere emaitza zabalagoa espero zen –beharbada horregatik onartuko zuten, ez dakit–. Argi dago, baita ere, kanpainan zehar xantaia eta beldurra erabili direla independentziaren aldeko jarrera ahultzeko asmoz, arlo ekonomikoan batez ere.
Bestalde, begi-bistakoa da baietzaren aldeko emaitzek Erresuma Batuaren etorkizuna birpentsarazi behar dutela: “Hemendik aurrera ezer ez da lehen bezala izango”, horrela adierazi du David Cameronek. Argi dago, eta horrek ere kanpainan eragin handia izan duelakoan nago: Eskoziak autogobernu zabalagoa irabazi du, agindutakoa betez gero, noski.
Hala ere, aspektu hauek azpimarratuko nituzke bereziki:
– Cameroni hainbatek leporatu dioten akats politikoa, hau da, Eskoziako herriari galdetzea bera, herriaren eta herritarron subiranotasuna, duintasuna eta askatasuna onartzea besterik ez da.
– Erreferenduma egitea erabaki zenetik hona bizi izan den normaltasuna, bai politika arloan, baita gizartean ere, inolako haustura sakonik gertatu gabe; hainbat herritar ospetsuk ere parte hartu dutelarik baietza edo ezetzaren alde, lasaitasun osoz.
– Autodeterminazio eskubidea, Europan, ez zaie jadanik herri “kolonizatuei” bakarrik zergatik mugatu behar.
– Europa barruan onartu da herri subirano batek estatu batetik alde egiteko eskubidea, hau Espainian, ikusten denez, oraindik tabua bada ere. Honek zer pentsatu eman beharko lieke Espainiako agintariei eta gainontzeko politikariei; Erresuma Batuan onartu dena hemen ere onargarria beharko luke izan, baldintzak berdinak baldin badira.
– Baldintzak oso antzekoak dira: bai Euskal Herrian, baita Katalunian ere, herriak daude, gorputz sozialak eta politikoak, honetaz hitz egin nahi dutenak, Espainiarekiko mantendu nahi duten lotura edo burutu nahi duten haustura adierazi nahi dutenak. Cameronek esan zuen Eskoziako herriari ahotsa ematea zuzena zela. Bada, hemen ere erabaki zuzena hartu beharko da.
– Subiranotasuna hitz egitea da, ez horrenbeste galdeketaren emaitza. Eskoziako herriaren gehiengoak independentziari ezetz esan dio, baina herri horrek aurrerakada handia eman du bere askatasunaren ibilbidean. Eta jarraituko du, noski.
Oharrak: (1) Ideia hauek idazten ari nintzela, jakin dut Erreferenduma ahalbidetu duen Alex Salmondek Eskoziako lehen ministro kargua utziko duela. Erabaki inteligentea eta noblea da. Baina Eskozia ez du inolaz uzten kargua hartu zuenean zegoen bezala. Eskozia eta, batez ere, eskoziarrak, gaur libreagoak dira orduan baino.
Eta (2), beste ezer gertatu aurretik, nire artikulu hau bidaltzea erabaki dut.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Cando traballas con persoas maiores ou con persoas con diversidade física e neuronal, dásche conta de que a idea da competencia na nosa sociedade limítanos moito como especie. É dicir, o noso sistema ponche en valor por facer as cousas de maneira específica, e o que non o... [+]
Quería escribir polas luces de Nadal e reivindicar que se converta nunha tradición anual nesta época de iluminacións de rúas, un espazo público acolledor, alegre e gozoso desde o punto de vista da clase. Pero, por suposto, tamén espazos públicos cálidos onde algúns... [+]
Perdoa aos carballais, encinares, olmos, garzas, fresnos, alisedas, castañares, bidueiros, gorostidias, manzanales, piñeirais e a todas as sociedades das árbores, pero hoxe o hayedo ten unha cita con motivo das celebracións da fronteira invernal.
Resúltame máis fácil... [+]
Volve Euskaraldia. Ao parecer, será na primavera do ano que vén. Xa o presentaron e a verdade é que me sorprendeu; non o propio Euskaraldia, senón a lema del: Farémolo movéndonos.
A primeira vez que a lin ou escoitado, vénme á cabeza o título da obra que puxeron para... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Cando o sistema colonial capitalista heteropatriarcal cuéstionase e loita, ataca sen piedade. Utilizando todas as ferramentas ao seu alcance para fortalecer, fortalecer e consolidar o poder institucional, os medios, a xustiza, a lingua, a cultura, a violencia...
En Suíza,... [+]
Non sei si vostedes tamén teñen a mesma percepción –recoñézoo: aquí empecei a escribir de maneira acientífica–. Refírome á extensión natural da palabra preguiza. Cada vez escoito máis nos recunchos de Hego Euskal Herria: eúscaro, español e, por suposto,... [+]
Moitos en Nadal sentimos máis preguiza que ilusión ao pensar nas comidas e encontros familiares. Pero adiantámosvos que non é a comida a que nos fai sentirnos colectivamente incómodos, senón a normatividad que define á familia tradicional. É máis,... [+]
Sempre me pareceu máis significativo o modo que se di en castelán aos carruajes que se poden atopar aquí e alá: humilladero. Non é un nome bastante lixeiro, branco ou non ten ningunha connotación? Á fin e ao cabo, todo o que pasaba por alí debía ser humillado. É sabido... [+]
O final da República Árabe Siria causou unha gran sorpresa pola forma en que se produciu: rápida e case sen resistencia. Con todo, non é tan estraño si temos en conta que o país estaba destruído, empobrecido e trocado. Hai tempo que a maioría dos sirios non se preocupaba... [+]
A novidade adoita ser unha das palabras máis escoitadas que se asocia á Feira de Durango. A novidade está alí, e aquí a novidade. Con todo, nalgúns casos é suficiente con dar un aspecto diferente ao anterior para pegar esa etiqueta. Os CDs e as reedicións remasterizados... [+]
O eúscaro ten un caudal de auga moi grande na escaseza. Cada pinga local rega e revive a nosa cultura. Ofrecerlle un mar de auga a aquela sede. Aínda que o eúscaro veu dun pozo profundo e escuro, todos sacamos a nosa mostra de auga salgada e convertémola en fonte. E agora... [+]
Os mozos comezan a consumir pornografía antes, xa que o porno é a súa única educación sexual. Como demos chegamos até aquí?
Hoxe en día, hai que recoñecer que grazas a Internet é moito máis fácil ver pornografía. Desgraciadamente, a través dun clic o neno de entre... [+]