Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Dereito a decidir, Kósovo e Crimea

Moitos escribiron contra a secesión de Crimea e posterior anexión rusa. Estaban especialmente incómodos os que se mostraban a favor do dereito a decidir. Presentáronnos dous argumentos principais relacionados entre si. Primeiro, denunciaban a presenza activa do exército ruso e a rápida execución do referendo. É verdade que o referendo de Crimea foi plebiscitario, é dicir, só tiña a función de ratificar unha decisión tomada previamente polo Parlamento de Crimea. Pero o que non nos contaron é que a maioría dos referendos de secesión celebráronse en condicións similares nas últimas décadas. Con todo, o máis común na historia dos séculos XX e XXI foi a declaración unilateral de independencia (tamén os parlamentos non democráticos).

Segundo argumento: Kósovo é un caso moi diferente. Xunto a Kósovo, o proceso que se levou a cabo en Crimea foi moi limpo. Moitos quixeron esquecer que Kósovo é un territorio ocupado militarmente por Occidente por mor dunha operación de guerra sen o respaldo da ONU. Desde entón, a ocupación militar prolongouse durante máis de 15 anos. Aínda por riba, en Kósovo fíxose unha limpeza étnica case perfecta, facendo case desaparecer aos serbios e ás outras minorías.

En Kósovo non se celebrou ningún referendo, pero sabemos que a maioría da súa poboación estaba a favor da secesión. Iso si, en 2010, segundo unha enquisa da empresa Gallup, o 81% dos albaneses kosovares optaría por unha gran Albania, que é a que quere ser Albania. As potencias occidentais decidiron que Kósovo fose independente, aínda que na práctica é un caso de irredentismo (como o da Alemaña Oriental, a particularidade atópase e xustifícase si ten forza, como fixo Rusia). Kósovo é un territorio controlado polas potencias occidentais, a súa autonomía é escasa, só poden percibir a independencia debido á preponderancia social e administrativa do albanés. Pola contra, pódense ver máis bandeiras albanesas, estadounidenses, da OTAN e da UE que as de Kósovo. Do mesmo xeito que en Euskal Herria, colócanse en varillas fronte a edificios públicos.

Doutra banda, a poboación de Crimea quería volver ser Rusia desde hai moito tempo. En 1993 proclamou a súa independencia e realizou un referendo con maiorías absolutas a favor da secesión e a anexión, pero como Jeltsin era moi débil, asinou un acordo a cambio da autonomía. Con todo, os conflitos entre Kiev e Crimea poderían chegar a decenas nos próximos anos. En concreto, en 1995, o Parlamento de Ucraína derrogou a Constitución de Crimea e anunciou a súa renuncia como presidente do país.

Jason Sorens no seu libro sobre a secesión explica moi ben a capacidade dos movementos secesionistas para adaptarse ao contexto, ás veces apostando pola autonomía ata que haxa unha estrutura idónea para a opción política da secesión. En Ucraína produciuse un golpe de estado e os golpistas deron luz verde aos xestos e leis contra os rusos falantes e a rexión de Crimea. Este tipo de condicións axudan a un proceso de secesión, cando o Estado se atopa nunha profunda crise.

O problema é que as persoas que vivimos en países occidentais non coñecemos unha crise dese tamaño. Por iso converteuse en tan importante o exemplo de Kósovo, por ser un caso promovido polo Oeste. Con todo, os nosos procesos de secesión, se queren conseguir o obxectivo, terán que facer un percorrido moi claro e absolutamente democrático. Sabendo que, na práctica, cando un Estado permite o dereito a decidir, é moi difícil lograr a independencia (Quebec). Pero España é tan torpe que, no seu cerrazón, a maioría dos cataláns ve na independencia a única saída crible.

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Interésache pola canle: Iritzia
Declaración da Comisión de Eúscaro de EITB
Mediante este escrito, a Comisión de Eúscaro de EITB e os órganos abaixo asinantes queren expresar a súa preocupación e rexeitamento polos procesos de selección que se puxeron en marcha nos últimos meses para os postos de dirección de EITB, xa que se ha subestimado a... [+]

Caldereros: Un 'blackface' á donostiarra?

Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]


2025-02-05 | Iñaki Murua
Un longo camiño a pequenos pasos!

O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]


Minoría

Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]


Ez ei dakite zergatik

Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]


2025-02-05 | Tere Maldonado
Claustros de profesores ou como mellorar o mundo

Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!

As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]


Os límites xeopolíticos da democracia

A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]


Tecnoloxía
Ameaza exterior

Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]


2025-02-05 | Ula Iruretagoiena
Territorio e arquitectura
Aseo da casa

Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]


O reto de reducir a xornada laboral máis de 37,5 horas semanais

O ano 2025 traerá unha política global para a implantación de semanas de traballo máis curtas, que traerá consigo pequenos custos para as novas contratacións das empresas e un cambio na dirección efectiva das relacións laborais.

O equipo do Ministerio de Traballo e... [+]


Educación

Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.

Confesareivos que me... [+]


2025-01-29 | Aramaixo Bizirik
Valoración do informe ambiental contra a central eólica “Itsaraz”
O pasado 16 de xaneiro, o Ministerio para a Transición Enerxética da administración de Madrid publicou a declaración de impacto ambiental sobre o proxecto “Itsaraz” que esperabamos con entusiasmo e inquietude. A resolución expresa unha decisión tan firme como firme... [+]

Teknologia
Estetikoa

Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]


Identidade

O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]


Eguneraketa berriak daude