A cesión dunha peza neste partido non xera piedade ao rival: está ben situado, ten vantaxes e só quere unha vitoria total. Onte, a violencia política deixaba as armas, hoxe, mañá, o arrepentimento e a súa proba, a denuncia; pasadomañá, o recoñecemento da autoridade das leis democráticas e o encarceramento de todos os condenados. Entón si, despois de asegurar o éxito moral e ideolóxico que supón a vitoria policial, chegará o momento da xenerosidade do Estado democrático. Pero para curar ás vítimas é necesaria a vinganza e a socialización dos monstros terroristas é improbable; vai ser un estreito límite á xenerosidade das mans, quizá un resumo das penas dos máis acérrimos delatores.

O paso agora non é o desarmamento definitivo, seguramente ETA quere reter algo para negociar co futuro Goberno socialista. Todos os pasos marchan no mesmo sentido, e non podo pór a vontade de acabar a época da loita armada. Logo, na unilateralidad hai unha reclamación electoral política e dá froitos. O recoñecemento do marco democrático ha dado lugar á aparición das desigualdades e a denuncia da doutrina Parot serviu para liberar aos presos. Estes logros e que se estendan.

Con todo , os presos políticos non son só as vítimas que teñen dereitos. Son moitos os militantes que elixiron a loita armada. E aí vén a clave: que o problema fundamental dos nosos tempos é a lexitimidade da violencia revolucionaria. Os Estados e as clases dominantes queren deixar claro que en ningún momento, en ningunha circunstancia, contra o poder pódese exercer a violencia. Se ETA e a contorna de ETA aprobasen esta doutrina, sería unha vitoria total para os Estados e as clases dominantes.

Algúns de nós denunciamos a obstinación de ETA, pero nunca a lexitimidade da violencia liberadora. O fracaso estratéxico de ETA para alargar a era da violencia era inadecuado e a fractura ética que se produciu ao redor das vítimas non implicadas na represión provocounos grandes desgrazas; pero a determinación de moitos de tomar as armas contra a opresión foi considerada como unha das opcións estratéxicas e éticas máis honorables do noso pobo e de toda a humanidade. Había que saír do buraco, superar unha estratexia armada perniciosa, pero non permitir o discurso dos opresores.

Por tanto , non vou criticar a decisión de deixar as armas e non vou entrar na estratexia de pequenos pasos que leva ETA. Había que acabar o ciclo armado, a decisión que estaba sobre ETA, tomouna, e quere ligala a algún tipo de coñecemento dos militantes políticos, por moi pouco que sexa. Pero os valores revolucionarios estaban na opción armada (e humanista!). Gustaríame subliñar a necesidade de continuar investigando, narrando e comprendendo para lembralos, xa que para manter o pensamento crítico de hoxe necesitamos deles e mañá poden ter un uso estratéxico.

Porque a historia non acabou con Francis Fukuyama, porque a política non se desenvolve dentro dos límites da Constitución Española e si hai guerra ao Estado para ampliar os ámbitos de liberdade cada día máis reducidos, até deixalos en paz.