EH Bildu di que o paso de ETA ten valor político. En que razoarías?

Diría que puxo unha mouteira. Este grupo de verificación púxose en marcha para verificar o cesamento do fogo que ETA declarou xa nun comunicado. Agora, ETA demostrou a súa vontade de selar os arsenais e pediu a ese grupo que asuma o traballo de executalos, dada a actitude do Goberno de París e, en especial, da Comunidade de Madrid. Por iso é importante, porque ETA expresa a súa vontade de seguir dando pasos por encima de todos os obstáculos, e non con poucos riscos, como sinalaron os verificadores.

Os membros da Comisión recoñeceron que a partir de agora seralles moi difícil verificar o desarmamento sen a implicación dos gobernos.

Isto demostra que a posición do goberno non ten sentido e que é a única que está a pór trabas. Para xustificar a súa cegueira foi cambiando os argumentos. Primeiro era que ETA o deixaba, logo había que desarmarse... Pois aquí hai un verdadeiro expoñente da vontade de desarmamento. Un dato sinalado polos verificadores é significativo: nunca se produciu de forma unilateral no mundo. As vantaxes que isto ten son que vostede actúa sen condicións e demostra que está convencido.

Para min non é unha cuestión de tamaño, é máis cualitativo. A maioría da sociedade tiña moi claro o que ETA dixo hai dous anos, e o que dixo entón é o máis importante, pero aos poucos estase quedando máis claro que estamos ante unha oportunidade real de paz e de resolución e que non se pode deixar pasar. Pero é necesaria a implicación do Goberno de Madrid, non todo se pode facer desde a unilateralidad.

O acto xerou gran expectación e expectación. Que di vostede diso?

Creo que a esperanza non é responsabilidade dos protagonistas, senón dos demais. Todos temos que facer autocrítica das nosas responsabilidades, tamén os medios de comunicación. Teño a sensación de que se quixeron crear grandes esperanzas, sexa o que fose, para acabar coas forzas. Non creo que sexa un pequeno paso, os verificadores din que é un paso necesario, sen o cal non se pode iniciar o proceso de desarmamento.

Non hai perigo de repugnar á sociedade con tantos pasos?

É un proceso, non un feito, e un proceso require dar pasos. Por suposto, prefeririamos dar menos pasos e eses en menos tempo; iso é o que a sociedade, os axentes e atreveríame a dicir que tanto os verificadores como ETA quererían. Seguramente, a sociedade ten unha chave máis importante do que cree para que isto sexa posible: Para que o Estado se mova é porque, en gran medida, a xente pediullo. Por tanto, por suposto, ese risco existe, pero quedaríame coas dúas palabras que dixo Ram Manikkalingam: que o proceso é crible e significativo.

Como ve o papel do lehendakari Iñigo Urkullu?

Ao situar o paso en si, dixo que era unilateral, incondicional, fiable e seguro. Estes termos son importantes. Os verificadores están a traballar baixo moitas presións e insultos, e tanto eles como o propio proceso necesitan un apoio institucional. Ademais, Urkullu asegurou que o seu partido seguirá apoiando o labor da comisión que dirixe Patxi López. Dixemos moitas veces que Urkullu ten un papel de liderado aquí, non só do monitor. Espero que detrás destas palabras haxa un esforzo de compromiso, gustaríame destacar ese aspecto positivo.

Máis aló da protección institucional, cre vostede que o Goberno Vasco pode achegar axuda técnica?

Creo que os verificadores non se atreven a dicir que iso pódese facer aquí sen a participación do goberno de Madrid. Pero eu non sei nada diso. Seguro que Urkullu ten moito que facer, iso téñoo claro. Sería moi importante presionar a Madrid en nome dos vascos, non só no proceso de desarmamento. Aquí hai outro ámbito urxente, o das consecuencias do conflito, no que tamén hai que dar pasos. A todos tócanos facer as cousas e movelas, pero cada un ten o seu sitio e o seu peso e el tamén ten o seu labor.