Mensaxes desde Grecia a Australia
Megalópoli (Grecia Antiga), c. 150. Os historiadores polibios (c. 200-118) inventou un sistema de comunicación que permitía difundir información complexa a gran velocidade a gran distancia. A cada carácter alfabético en grego asignoulle un número e utilizou varias fogueiras ou fachos para transmitilo a distancia. Nunha palabra, o fume era o que facía que se transmitisen os distintos conxuntos de números, e si coñecíase o código de Polibio, os conxuntos de números convertíanse en palabras. Este código de tradución de números en letras coñécese como o Cadrado do Polibio e ao longo da historia foi un sistema moi popular e utilizado na criptografía.
Pero os gregos non foron os únicos que utilizaron sinais de fume na Antigüedad. Tamén no vasto Imperio Chinés necesitábase un sistema de comunicación rápido e eficaz, e para iso construíuse un excelente camiño: Gran Muralla. Para informar dos ataques do inimigo, os soldados da muralla enviaban sinais de fume. Torre por torre, a mensaxe podía percorrer centos de quilómetros en poucas horas.
No caso das películas, os principais usuarios dos sinais de fume foron os indios norteamericanos. Habemos visto que non foron nin os únicos nin os primeiros, e os seus sistemas non tiñan sofisticación do código de Polibio. Orixinalmente, cada tribo tiña o seu propio sistema de sinais, probablemente para que o inimigo non entendese as mensaxes que querían transmitir. Pero a colonización tróuxolles un inimigo común e unificaron algúns sinais básicos: unha bóla de fume significaba estar atentos, dúas bólas indicaban que todo estaba tranquilo e tres prognosticaban problemas e perigos.
En xeral, aínda que os sinais de fume utilizáronse para advertir a presenza de estranxeiros, os aborígenes australianos utilizaban un método inverso: enviaban sinais de fume desde o que entraba en territorio estranxeiro para advertir aos nativos de que estaba alí e que non quería problemas.
Hoxe en día, hai unha institución que aínda usa o sinal de fume que todos entendemos: o fume branco significa Habemus Papam.
Os himnos, esas modalidades de canto concretas, belas e perigosas, tenden a estar dirixidos a unha comunidade. “Amigos da miña patria e de tempada”, comeza o coñecido poema de Sarrionandia. É, naturalmente, un himno: velaquí a quen se dirixe nun ton solemne que nos pode... [+]
Lineal A é a escritura minoica utilizada fai 4.800-4.500 anos. Recentemente, no emblemático palacio de Knossos en Creta, descubriuse un obxecto de marfil, probablemente utilizado como cetro de cerimonia. O obxecto consta de dúas inscricións, unha no mango é máis curta e os... [+]
Londres 1944. Unha muller, de nome Dorothy, foi fotografada mentres realizaba labores de soldadura na ponte de Waterloo. Non temos máis datos sobre Dorothy que o seu nome, pero até hai dez anos tampouco o sabiamos. A serie de fotografías foi atopada en 2015 pola historiadora... [+]
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.
Bilbo, 1954. Hiriko Alfer eta Gaizkileen Auzitegia homosexualen aurka jazartzen hasi zen, erregimen frankistak izen bereko legea (Ley de Vagos y Maleantes, 1933) espresuki horretarako egokitu ondoren. Frankismoak homosexualen aurka egiten zuen lehenago ere, eta 1970ean legea... [+]
Fusilamenduak, elektrodoak eta poltsa, hobi komunak, kolpismoa, jazarpena, drogak, Galindo, umiliazioak, gerra zikina, Intxaurrondo, narkotrafikoa, estoldak, hizkuntza inposaketa, Altsasu, inpunitatea… Guardia Zibilaren lorratza iluna da Euskal Herrian, baita Espainiako... [+]
Deportazioaren Memoriarako Euskal Koordinakundeak aintzat hartu nahi ditu Hego Euskal Herrian jaio eta bizi ziren, eta 1940tik 1945era Bigarren Mundu Gerra zela eta deportazioa pairatu zuten herritarrak. Anton Gandarias Lekuona izango da haren lehendakaria, 1945ean naziek... [+]
Guardia Zibilaren historia bat - Hemendik alde egiteko arrazoiak izenburupean, datorren astean argitaratuko dugun 305. LARRUN aldizkariaren pasarte batzuk dira ondorengoak, erakunde armatuaren sorrera garaietan girotutakoak.
Iazko uztailean, ARGIAren 2.880. zenbakiko orrialdeotan genuen Bego Ariznabarreta Orbea. Bere aitaren gudaritzaz ari zen, eta 1936ko Gerra Zibilean lagun egindako Aking Chan, Xangai brigadista txinatarraz ere mintzatu zitzaigun. Oraindik orain, berriz, Gasteizen hartu ditu... [+]