Sábese que o sistema tributario non é neutral, porque ten efectos sociais evidentes máis aló do aumento ou a diminución dos ingresos. As principais conclusións das informe Perspectivas da Economía que acaba de elaborar a OECD confirman que o impacto na loita contra o déficit é moi diferente na distribución da renda de todos os países participantes, xa sexa pola subida de impostos ou pola redución das transferencias sociais para conseguir este obxectivo. O aumento progresivo dos impostos reduce as desigualdades de renda nestes países –o índice de Gini redúcese– e, pola contra, si redúcense as transferencias sociais para reducir o déficit, refórzanse as desigualdades en todos os países. Un informe do Fondo Monetario Internacional chega a unha conclusión similar. Como resultado dos informes destes dous organismos oficiais pódese citar a valoración, desde o punto de vista oficial, de carácter innovador, no sentido de que as medidas de estabilidade orzamentaria deben ter en conta as consecuencias en materia de equidad.

O Goberno do pp, desatendendo as recomendacións destes informes, situouno no outro extremo nun ano que leva gobernando a súa política fiscal. Até agora, a contención do gasto -o social- converteuse no principal mecanismo para facer fronte ao déficit. Doutra banda, a modesta subida do IRPF do ano pasado e a subida do IVE deste ano apenas trouxeron nada ás mans do Estado pola caída do consumo e das rendas reais. Pola súa banda, o Imposto de Sociedades rexistrou un espectacular resultado nos últimos cinco anos, cunha caída dos seus ingresos do 68% e unha baixada do 23% ao 8% do total de impostos do Estado, segundo un informe da Fundación 1 de Maio. Por tanto, a política fiscal do Estado non cambiou a tendencia á redución de ingresos, e ademais, a responsabilidade do descenso debe ser atribuída aos propietarios do capital. O descenso dos beneficios da crise non explica toda esta perda, senón o uso da enxeñaría fiscal para eludir a tributación e, sobre todo, a evasión fiscal utilizada polas grandes empresas. A modo de exemplo, 30 das 35 empresas que cotizan no Ibex utilizan paraísos fiscais para aliviar a carga tributaria. Outro exemplo significativo é o uso fiscal que realizan as empresas multinacionais externas. Por exemplo, o sete xigantes tecnolóxicos (Apple, Google, Microsoft, Yahoo, Facebook, eBay e Amazon) teñen un volume de negocio moi amplo no Estado, aínda que nos últimos tres anos cotizaron á axencia tributaria madrileña por tan só 25 millóns de euros.

Co obxectivo de aparentar un aumento dos ingresos públicos e difuminar a presión social, o Goberno central estableceu, entre outras medidas, unha conflitiva medida de amnistía fiscal en materia de loita contra a fraude e a evasión fiscal. A amnistía fiscal é inxusta por si mesma, porque é un agasallo de impostos para as rendas que se enriqueceron na época da burbulla, xa que a taxa de pago baixa ao 10% esquecendo a pena. O obxectivo era recuperar uns ingresos de 2.500 millóns de euros, o que, ao parecer, era suficiente para que a iniciativa se autorizase. Pois ben, nin sequera na metade desa sinxela previsión chegou a achega da impunidade.

O goberno conservador, que noutras ocasións seguiu firmemente as recomendacións da OECD e do FMI, ten moito que corrixir si non quere facer estalar definitivamente o principio da equidad. As facendas vascas tamén terán que afrontar o reto de face ao futuro con este negro buraco na estrutura tributaria, para que o valor engadido da propia facenda sexa un proxecto social crible.