A partir de 1972, cada dez anos, a Organización das Nacións Unidas (ONU) organizou as Conferencias Ambientais (1972-Estocolmo, 1982-Nairobi, 1992-Río de Janeiro, 2002-Johannesburgo, e en 2012 Río de Janeiro, por iso Río+20). Os resultados deste último cume son un mal documento, os Obxectivos de Desenvolvemento Sostible atrasados para 2015 e o financiamento e a Axencia Mundial do Medio Ambiente sine die.

A ONU leva tempo en crise e o proceso Río+20 puxo de manifesto esta situación crítica. Mantense o camiño marcado por Estados Unidos: contra os acordos globais vinculantes, mellor que cada Estado faga o que poida/queira na súa propia casa. Paradoxalmente, foi moi diferente ao que se decidiu no G20, reunido en México antes dunha semana. Si a crise financeira do capitalismo esixe 465.000 millóns de dólares para levantar aos bancos europeos, non hai problema. Con todo, si no acordo Río+20 solicitábanse 30.000 millóns (case dezaseis veces menos) para pór en marcha as políticas de sustentabilidade do planeta, iso non era correcto. Aí non se pode devolver o diñeiro, polo que non se fai ningún negocio e había que eliminalo do documento Río+20.

Segundo a Unión Europea, si en Río+20 non se conseguiu nada, iso é responsabilidade do G-77 (países do Sur) e sobre todo do BRICS (Brasil, Rusia, India, China e Sudáfrica). Estes países son economicamente fortes e crecentes e non queren pór diñeiro en políticas medioambientais porque as súas industrias non son tan culpables como as dos países desenvolvidos.

Por outra banda, foi importante a forma na que o Goberno anfitrión de Brasil actuou. Negociación individual e conxunta de todas as discrepancias con cada Estado até lograr un texto aceptable. Este comportamento deu resultados pouco satisfactorios. O propio Vaticano impuxo a paralización dos “dereitos reprodutivos das mulleres”. Isto prexudicou de forma considerable a imaxe do xefe do Goberno, Dilma Rousseff, e a lexitimidade da ONU. Un texto está aprobado pero non é do agrado de ninguén. A ONU foi a polo empate e perdeuno. Por que?Pois
ben, ao comezo da conferencia, a división entre a ONG e os grupos ecoloxistas estaba clara. Algúns (radicais) non aceptamos o camiño do Capitalismo Verde e para outros (posibilistas) era unha oportunidade para abandonar o capitalismo marrón ou sucio. Ao final, vendo os resultados, non hai novas políticas, só palabras, senón que niso estamos de acordo a maioría dos actores da sociedade civil global: non é o momento de falar, sobran palabras e promesas. Necesitamos accións e cambios. Pasaron vinte anos e a situación socio-ecolóxica vai a peor, polo que é o momento de sumar con análise e alternativas comúns, como sucedeu no Cume dos Pobos.

Non ten moito sentido seguir debatendo sobre que é a Economía Verde ou o Desenvolvemento Sostible, vexamos que están a facer os gobernos e as empresas (locais, rexionais, nacionais ou internacionais) e en función diso fagamos unha crítica e organizemos accións. En Brasil habemos visto que, do mesmo xeito que en China e India, xunto a moitos pobres, hai multimillonarios. E, ademais, cada vez máis xente empobrecida en Europa. Por tanto, olvidémonos desas categorías de países e unamos forzas por un mundo máis sostible.