Bo, despois de meses en que non logre conciliar o un co outro, permitirédesme, unha e outra vez, cambiar de fila. De feito, estes serán os nosos últimos golpetazos, e este, por tanto, o da miña area.

Dixen que estivemos moi ben unidos e moitos pensarán que andamos moi ben. Preguntáronme: “Ouza, vostedes non levan ben?”. Mencionamos esa necesidade da prensa rosa en eúscaro, Kaixo! Ou así! a necesidade do que é, e quizá o noso sexa un bo punto de partida, vendendo algunhas exclusivas, para gañar algún diñeiro. Si a ninguén lle importan as nosas diferenzas, naturalmente.

Os escritores non somos fáciles de seguir a un determinado torrente, e estivémolo balanceando dun lado a outro. Nin que dicir ten que si dous de cada tres son supostos poetas, en efecto, non é de estrañar que o ttakun afundiuse. Imaxínanse, por exemplo, Hedoi Etxarte e Angel Erro Ttakun (h) na mesma quenda? Un falando das contas de Lenin, outro nun alejandrino tentando encaixar o último sobre Aitor Zubieta (perdoe Anxo, non atopei unha palabra máis axeitada). Dificilmente quedará vostede tranquilo.

Pero para desgraza dos amantes do morbo, quero aclarar que non nos levamos mal (José Luís, Uxue, deixeilles desmentir). Paréceme que temos demasiada tendencia a tomar moi en serio os textos dos escritores, sobre todo as columnas, e a dar demasiada importancia a calquera tipo de controversia aparente. Estamos afeitos a artigos de opinión e a informes políticos serios, nos que cada palabra está escrita á solemnidade do que pasará á historia e, por tanto, non somos capaces de ler dunha maneira máis rápida e áxil o que se publica na prensa. Pódense contabilizar moitos malentendidos, non só no aspecto ttakal, só por este simple problema. Díxeno moitas veces, pero non me importa volver repetilo: o grao de analfabetismo que se refire ao tipo de lectura que esixe a literatura, e a arte en xeral, é bastante preocupante en Euskal Herria. O exemplo máis claro diso é o clamor polo eúscaro, a prosa e a literatura “fácil” que escoitamos constantemente, pero o que se dixo non está aparte.

Tampouco é de estrañar, porque onde temos un lugar axeitado para traballar ese tipo de lectura en Euskal Herria? Cantos alumnos de filoloxía vasca acoden á Escola de Literatura, a clubs de lectura e demais, dicindo “na carreira apenas damos literatura”? En Euskal Herria primamos significados concretos, pechos e seguros. Non sei onde explicar as palabras dos grafitos, sexa o que se refire ás “condicións obxectivas e estratéxicas” do noso pobo. O xiro de ficción máis pequeno, no mellor dos casos, non se entende; no peor dos casos, desprézase por caprichoso, sen compromiso nin importancia. Pero non en balde a función poética estaba centrada na táboa de Roman Jakobson. Calquera que chegue ao verdadeiro núcleo da ficción sabe que non hai verdade máis perfecta que a de ficción.

Por iso quería terminar este paseo co pequeno berro dos meus compañeiros de clase. Non só de Ana, José Luís e Uxue, tamén dos que estiveron por diante. E, de paso, de todos os escritores, músicos e artistas. Gústame máis ou menos o que fan, admiro a todas as persoas que tentan facer unha verdadeira resistencia ao mundo cadrado e aburrido. Á fin e ao cabo, sempre estarei de parte deles. Para eles, pois, respetuosamente, esta última miña.