Algúns dos antigos pavillóns industriais de Zorrozaurre están mortos e outros activos, mentres que no resto só quedan casas vellas e bares de traballadores. No renovado Palacio da Magdaleno, que a principios do século pasado foi unha casa elegante, virando á dereita, os carteis de papel colocados nas paredes diríxenche cara ao Pavillón 6. Rodeamos a pequena igrexa reformada e o parque infantil de atraccións e dirixímonos aos pavillóns industriais que están ao final da esquina da rúa. Alí esperan dúas actrices, Irene Bau e Pako Revoltas, socios fundadores do Pavillón 6. O escenario está desarmado e nas paredes altas e negras do pavillón pódese ver a exposición fotográfica Paisaxes humanas, tempo infinito de M´Anxo. Cadeiras e mesas por todas partes.

“O Pavillón 6 xorde dunha necesidade. Non é que os actores vascos sintamos marxinados, pero a verdade é que son poucas as salas que mostran o traballo dos grupos de teatro e danza vascos como unha prioridade”, aclarou Irene Bau. “Esa é a nosa intención, mostrar as obras que se producen nela, posto que é unha escena rica e moi activa”. Trátase dunha sala xestionada por creadores en escena vasca que coñecen ben as necesidades e carencias do mundo do teatro e a danza. Sobre todo actores e bailaríns están a impulsar a zona, pero tamén técnicos de iluminación e son.

Ao tratarse dunha iniciativa privada, non queren que o seu traballo se vexa obstaculizado polos criterios das institucións públicas, e por iso crearon a asociación. Son socios fundadores trece creadores de gran renome e recoñecido prestixio no teatro e a danza vascos: Ander Lipus, Branca Arrieta, Borja Ruiz, Irene Bau, Jose Urrejola, Jose Ibarrola, Josu Montero, Matxalen Bilbao, Nagore Navarro, Nuria M. CRES, Pako Revoltas, Patxo Telleria e Ramón Barea. “Pero unha das nosas intencións é que o público tamén participe na xestión do espazo. Non queremos un público normal, que vinga ao espectáculo e logo volva a casa. Queremos que participen na asociación, para conseguir proximidade co público, rompendo a barreira entre a escena e o público. Hoxe en día a asociación conta con 200 socios e a verdade é que conseguimos superar as nosas primeiras intencións”, explica Bau.

O espectador tamén pode participar economicamente: para ser socio fundador pódese comprar un asento ficticio. A cambio de 150 euros, podemos ser socios fundadores e obter un asento para ver a programación de todo o ano. Outra opción é ser socio número: A cambio de 90 euros teremos un desconto do 50% na programación de todo o ano. A terceira opción é ser socio ordinario: adquirindo a entrada para un espectáculo, converterémonos automaticamente en socios do Pavillón 6. “Unha vez ao ano celebramos asembleas con todos os socios, pero no funcionamento diario sumímonos os socios fundadores, xa que a participación de todos nas decisións cotiás é complexa”.

Programación anual

Este novo espazo abriu as súas portas o ano pasado durante a Aste Nagusia e desde entón, cada mes mantivo unha programación estable. A programación de teatro en eúscaro é unha das súas prioridades: “Un dos socios deunos unha subvención incrible, a condición de programar teatro en eúscaro”, explicou Bau. “Ademais, é un mito que o teatro en eúscaro é minoritario, polo menos non máis que en castelán. A nosa experiencia ensinounos que non é así, xa que a sala se encheu da mesma maneira”, di o actor Pako Revoltas. Exemplo diso foi a actuación que realizaron en outubro de 2011 Cinzas da man de Artedram, Dejabu e Le Petit théâtre de Pain. “É verdade que foi un traballo exitoso, o premio Donostia Hiria é testemuña diso, pero a sala encheuse. E o que é estraño, xente nova achegouse ao teatro!”, di Revoltas. Bau cre que a xente nova, de entre 15 e 30 anos, non ten costume de ir ao teatro. “Un dos nosos obxectivos é atraelos ao pavillón. Non somos Arriaga, non temos alfombras vermellas... esa é a nosa vantaxe á hora de atraer a xente nova”.

Canteira e pedras non colocadas

Tamén quixemos falar con estes creadores de artes escénicas sobre outras iniciativas que se están desenvolvendo en Bilbao, como Harrobia Eskena (Centro de Innovación en Producións Escénicas de Bilbao-Otxarkoaga) ou a Escola Superior de Teatro Profesional, que aínda non é máis que un proxecto. “A escola é fundamental”, asegura Irene Bau, “é necesario un título, como noutros oficios, para ser actriz profesional”. Harrobia Eskena é unha iniciativa do Concello de Bilbao, pero xestionada por Eskena, asociación de compañías vascas de teatro, sobre a que Bau di: “Estas dúas iniciativas son unha loita desde hai moito tempo, e afortunadas porque nos chegaron por fin. A canteira é unha necesidade para os grupos de teatro, sobre todo para os que empezan agora. Nesta sede pódense producir espectáculos de calidade, para o que naceu, para que os grupos de teatro poidan traballar cos medios axeitados. É un luxo, pero é necesario para que os nosos espectáculos teñan un bo nivel”.

A escola é outra cousa. De momento, o proxecto só está en papel. Pako Revoltas critica a actitude do Goberno Vasco: “Enviamos unha carta a Isabel Celaá en ton duro. Somos membros da Unión de Actores Vascos –a Plataforma pendente de pór en marcha este proxecto– e estamos a perder credibilidade porque non hai vontade no Goberno. Hai un ano fixemos a presentación da Escena dicindo que ía estar feita para 2013; e o Goberno Vasco aínda non sacou a concurso a convocatoria de obras de construción. Pola nosa banda, xa elaboramos e presentado o currículo. Non queremos pensar que o proxecto quede como está, pero a realidade é que hoxe en día está parado. Todos os prazos xa foron superados e non se deron explicacións. Parece que queren acabar a lexislatura e que o proxecto da escola vaise a quedar como está”.