Despois de anunciarnos o número de supostos finais, dixémonos a nós mesmos: “Isto era todo?”. José Luís mencionou algunhas delas. Acórdome daquel Paco Rabanne que, a finais do século XX, deu conta do fin do mundo, seguindo as profecías de Nostradamus. Segundo el, en agosto de 1999 o noso mundo masculino entregaríase ao acabado, xa que a nave espacial Mir caería en París tras a última eclipse solar do último milenio. Púxenme seguindo o rito Moi Interesante, ou era Geo? ou, quo?– póndolle unhas lentes especiais repartidas mirando ao sol co meu quince anos, bastante escépticas, pensaba que non chegaría a ser maior de idade, que perdería todos os praceres e experiencias que, segundo dicíase, viñan coa idade (sic). Pero o que se chama mundo avanzou, e eu, poucos anos despois, pasei ao marabilloso mundo da madurez, e aprendín a porme sic despois das frases.

Tampouco se falou moito do acabado do propio cine, ou do que o propio cine ía acabar, como a novela. É coñecido que a difusión da televisión ía baleirar as salas de cine. Sen dúbida, non se pode dicir que as cousas cambien cos anos. Teño un vago recordo do vello Príncipe de Donostia, daquela gran e elegante sala, antes de converterme en multicine. Ou vin á señora Doubtfire no barrio de Savoya Gros ou o cine Amaya na rúa Getaria, ambos os desaparecidos na década dos 90. Pero non sei o que fago, porque a garganta debía de ser antinostálgica, e así andaba por un camiño bastante erróneo. Non foron os únicos cambios os que produciron as salas de cine. Escoitei nalgún lugar que a función que cumpría o cine clásico de Hollywood de outrora cúmprena hoxe en día grandes series de ficción para televisión. Quen sabe, pero é certo que o que dicía recentemente David Fincher, é dicir, que hoxe en día non existe esa ansiedade por estreas de cine do pasado. Prefosta, Internet e as descargas non pasaron desapercibida.

Os que enterraron a novela tamén foron numerosos. Un dos debates máis coñecidos é o que iniciou Tom Wolf, no que un “movemento” chamado novo xornalismo reivindicou que mataría á novela. Naturalmente, instalouse neste novo xornalismo, e non lle saíu mal a xogada, o éxito e o diñeiro, porque ambos lle chegaron en toneladas. Iso si, coa distancia que nos dá o tempo a súa predición toma máis forma de chiste, porque hoxe en día está bastante claro que si a novela morreu non foi polo novo xornalismo.

Detrás destas predicións apocalípticas, a miúdo ocúltase o narcisismo de forma bastante torpe. Crer que a época na que un vive e mesmo a influencia histórica dun mesmo, como é o caso de Wolf, é decisiva. Vanitas vanitatis et omnia vanitas. Ninguén parece querer vivir na Idade Media, na que supostamente non sucedeu nada, polo que imos recollendo todo tipo de mortes. Logo esconderémolo quizá cunha especie de pouse nostálxica, e reivindicaremos o fermosos que foron os vellos tempos, pero o que realmente nos gusta é ser testemuñas –e se é posible protagonistas– da demolición. Hai poucas cousas máis morbosas que destrución. Onde estabas cando derrubaron o muro de Berlín? Onde está a morte de Franco? Que estabas a facer o 11 de setembro? Que ETB1 produciuse tras o peche de ETB1?