1901: Espainiako Estatuko lehen gay ezkontza
A Coruña (Galizia), 1901eko ekainaren 8a. Aita Cortiellak Marcela Gracia eta Elisa Sánchez ezkondu zituen San Jorge elizan. Apaizak Elisa gizonezkoa zela uste zuen, gizon jantzian eta Mario Sánchez izenez ezkondu baitzen.
Marcelak eta Elisak A Coruñako Irakasle Eskolan ikasle zirela ezagutu zuten elkar, eta hasierako laguntasuna maitasun harreman bihurtu zen. Eskandaluaren beldur, Marcelaren gurasoek alaba Madrilera bidali zuten ikasketak amaitzera. Baina titulua eskuratuta, atzera Galiziara itzuli zen, A Coruña alboko Calo herrixkan irakasle postua lortu baitzuen. Elisa, berriz, handik oso gertu hasi zen irakasle lanetan, Couson, eta biak berriz bildu ziren.
Ezkontzaren urtean bertan Elisak gizonezko itxura hartzea erabaki zuen, Mario izena hartu zuen, eta iragan egokia asmatu zion pertsonaiari. Londresen hazi omen zen, aita ateoa omen zuen, eta horregatik, ezkondu baino egun batzuk lehenago Aita Cortiellak berak bataiatu zuen.
Baina Mariok Elisaren antza handia zuen, eta ingurukoen zurrumurruak egunkarietara iritsi ziren, ez Galizian soilik. Esaterako, Madrilgo El suceso ilustrado egunkariak Matrimonio sin hombre (Gizonezkorik gabeko ezkontza) izenburuko artikulua argitaratu zuen uztailaren 14an.
Marcelak eta Elisak lana galdu zuten, eskumikatu egin zituzten, eta biak bilatzeko eta atxilotzeko agindua eman zuten. Guardia Zibilak bizileku zuten Dumbriaraino esetsi zien, baina bikoteak Portugalera ihes egitea lortu zuen. Porton atxilotu, giltzaperatu eta, azkenik, askatu egin zituzten. Urrutirago alde egin zuten orduan, Argentinara. Han galdu zen emaztekideen arrastoa, 1904an.
2008an, Espainian gayen arteko ezkontza legez onartu eta hiru urtera, A Coruñako Unibertsitateko katedradun Narciso de Gabrielek Estatuko lehen gay ezkontza haren nondik norakoak bildu zituen Elisa e Marcela. Alén dos homes (Elisa eta Marcela. Gizonez harago) liburuan. Egunotan eta urtarrilaren 31ra bitartean, unibertsitate berean, Marcela e Elisa izeneko erakusketa dago ikusgai. Eta beste galiziar batek, Mariano Rajoy Espainiako gobernuko presidente berriak, duela 110 urte irekitako zirrikitua itxi eta duela sei urte onartutako legea indargabetu dezake aurki.
Baina ez eliza katolikoak ez erregistro zibilak, ez dute sekula A Coruñako elizbarrutiko artxiboan gordeta dagoen ezkontza agiri hura baliogabetu, eta, beraz, Marcela eta Elisaren ezkontza balioduna da oraindik.
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Mundu osoarentzat %10eko muga-zerga globala inposatuko du Donald Trumpen administrazioak, eta hainbat herrialderen inportazioak are gehiago zergapetuko ditu, tartean Txinakoak (%34) eta EBkoak (%20). Baina Hegoalde Globaleko herrialdeak izango dira kaltetuenak: Lesoto (%50),... [+]
Lineal A é a escritura minoica utilizada fai 4.800-4.500 anos. Recentemente, no emblemático palacio de Knossos en Creta, descubriuse un obxecto de marfil, probablemente utilizado como cetro de cerimonia. O obxecto consta de dúas inscricións, unha no mango é máis curta e os... [+]
Londres 1944. Unha muller, de nome Dorothy, foi fotografada mentres realizaba labores de soldadura na ponte de Waterloo. Non temos máis datos sobre Dorothy que o seu nome, pero até hai dez anos tampouco o sabiamos. A serie de fotografías foi atopada en 2015 pola historiadora... [+]
