“Vin como pasou de ser un capricho dos ricos a ser completamente xeral”, explica Mendiguren cando se lle achega preguntando polo conto. Volvemos a atoparnos coa “normalidade”. Porque se converteu nun costume “normal” das parellas “normais”, casar “normal”, pasar 25 anos xuntos “con normalidade” e celebrar “como é normal” unha viaxe “normal” xuntos. De acordo, non nos imos a enfadar no primeiro parágrafo: este non é o lugar axeitado para dicir o que creemos do matrimonio e viaxar non é malo en si mesmo, tamén ten aspectos positivos (“por suposto, non vou empezar a explicar a evidencia” dinos Mendiguren); e si, que case todos iremos este verán a un lugar máis ou menos próximo, pero… “Pero ten moito da estupidez e da presión social”. Grazas Xabier, nós non nos atreveriamos a dicir a frase tan rotundamente.

O conto vén dunha viaxe do propio escritor. Tras pasar uns días na capital italiana o pasado mes de decembro, Argiakoon pediulle que escribise o Conto de Verán deste ano, e, como os días de Roma déranlle un fresco na cabeza, comezou a ganduxar a historia que alí se atopaba. As andanzas de Txente mestúranse con reflexións sobre turismo e viaxes en Il viaggiatore pusillanim. “Sempre me gustaron os narradores que saben combinar reflexións e feitos; nos anos 80 liamos moito Kundera; na década pasada Houellebecq... Non quero porme como eles, pero para este conto ocorréuseme que sería interesante levar en paralelo unha reflexión similar a unha sesión, e un relato que teña algo que ver con iso”.

O conto xoga con tópicos, sen intención de contar “a típica crise e as tribulaciones dunha parella tradicional”, nin de explotar o aspecto romántico de Roma. Mendiguren narrou cunha fina capa de ironía os medos, as incomodidades, as incomodidades de Txente. Pero Mendiguren cre (e nós tamén) que todos temos dentro un personaxe tan “insignificante” como Txente, aínda que sexa en porcentaxes diferentes: “Un 5 minutos ao día, outro 20 horas”.

Claro, todos somos Txente, ese pobre inocente pobre que se afoga cos pequenos problemas. Todos dicimos que algunha vez “estabamos ben”, todos tentamos ás veces asumir o menor risco posible, todos quixemos chegar a un punto para que todo seguise igual. Pero entón pasa algo, supoñamos que che rouban a carteira, como a Txent. Pode ser unha pequeñez ou un punto de partida de catástrofes maiores. Pero descubrilo, deixarémolo en mans dos lectores.