Joan da negua
Gabriel Aresti e Zea Mays cóntannos que pasou o inverno nada máis abrir o seu libro de poemas. Entón levántase un vento morno, espértase a conciencia do poeta: “os nosos pulmóns acaban de espertarse/ en cavidades irritadas/ nas periferias do esquecemento”. Na lectura destas liñas renovoume a sensación de que lin na rúa do Deserto (Susa, 2002): a escritura é seca e de espiral, a de Ibarguren é moi reflexiva, ten un sabor amargo ao tema da ausencia, e unha mecánica case antipoética. O
silencio, o cancro e os temas eternos do principio e o final cruzan o inverno. O propio escritor dixo que puxo as palabras ás inquietudes e aos sentimentos máis crus, pero en ton positivo. É dicir, que o “inverno interior” que el viviu foise, e que o libro sería un berro diso.
Non o sei. O libro conta a tristeza do que coñeceu a amargura, ás veces tamén lle cegou, pero en xeral, creo que falla. Non ten nada que ver coa honestidade, que non está devandito, senón coa credibilidade. A falta de precisión das imaxes de lectura convérteo en algo artificial: “non se ve a ninguén máis aló da luz/ foron evacuados tras o aviso de evacuación dos miradas/ollos”. Pasaxes como este da primeira parte lenta do libro fixéronme “ saír” moitas veces del. As raras confusións das palabras –evacuar as miradas–, a falta de suxeito, a redundancia… fixéronme sentir un baleiro en lugar de provocar o contrario.O
melancólico optimismo ou o pesimismo tranquilizado que se palpa o inverno pasado pérdense na retórica. Con crenzas como “Non sei si a túa periferia/ o tren a traer paisaxes” ou “o tempo mineral dos latexados” a escritura afástase da poesía da vida, que é a esencia do libro. Foron moitos os autores que desde o día a día tentaron atopar sentido aos temores universais, pero só uns poucos o conseguiron. A eses límites da linguaxe chegaron quen máis tentaron escribir co corazón que coa cabeza, e se cadra a Ibarguren faltoulle buscar noutros sitios palabras suxestivas para dicir algo bonito. Os tolos que fan máis caso ao subconsciente exponse a un gran perigo, pero eles, polo menos de cando en vez, atopan o discurso. No inverno pasado, iso si, a emoción que existe e que pode penetrar arrefríase a miúdo coas mesmas palabras.