O novo modelo de deporte escolar implantouse hai tres anos para mellorar o anterior. Que había que cambiar daquel modelo que durou moitos anos?

Máis que establecer o novo modelo, diría que o anterior se adaptou. Sábese que, en xeral, o número de voluntarios está a diminuír. En consecuencia, as dificultades para formar un grupo de monitores preparados nas escolas eran cada vez maiores. Había que fomentar a colaboración coas asociacións deportivas. Isto esixe un incremento do financiamento, pero garantindo que siga sendo aberta e accesible a todos os nenos e nenas. Por pouco nivel de destreza, non hai que descartar aos nenos. Nos territorios circundantes a organización era diferente e algúns que querían orientarse cara ao rendemento adoitaban tratar de saír ao exterior. Varios medios de comunicación exerceron unha clara presión a favor do rendemento. En xeral, pódese dicir que se ha despreocupado das escolas, pasando máis competencia e protagonismo ás asociacións deportivas: permitir a xestión das propias escolas deportivas, reducir a idade de federarse e permitir a organización de competicións de rendemento.

Cales son os obxectivos do novo modelo?

Por unha banda, chegar á escola a todos os nenos e nenas, e estámolo conseguindo. Cantas máis persoas achéguense á mostra, máis xente terá a oportunidade de facer deporte. Algúns deles sairán bos e terán a oportunidade de rendemento. O outro obxectivo é fomentar a afección polo deporte entre todos os nenos, vendo que entre os adultos existe un elevado sedentarismo. Temos que conseguir un equilibrio entre dous obxectivos: non pechar as portas para subir a uns nenos, e non pechar a outros para facer deporte. Co modelo até agora viuse que se garantía unha participación enorme, que non se daba fóra de aquí. Coas adaptacións actuais preténdese mellorar o nivel de rendemento das persoas con talento.

Non hai máis competitividade no deporte escolar?

A competición non se debe demonizar por si mesma, o deporte é intrínseco. A cuestión é como se xestiona, que importancia dáselle. Para non darlle tanta importancia á competición no deporte escolar, nos benjamines (os máis pequenos) non se fai clasificación. Adáptase a normativa para garantir a participación de todos os nenos e nenas. O resultado debe ir precedido doutros valores. As prioridades non son as mesmas no deporte de rendemento e no deporte escolar, pero tamén hai que tentar gañar.

Aplícase o mesmo criterio en todas as comarcas á hora de regular as competicións?

Non. En Oñati, por exemplo, mestúranse todos os benjamín, formando grupos, e non hai clases en contra das escolas. A clasificación de Arrasate tamén se fai tendo en conta a deportividade e o uso do eúscaro.

E practícanse os mesmos deportes en todos os lugares?

Por comarcas. Débense realizar tres deportes colectivos e dous individuais de forma non intencionada. Pero se nalgunha comarca un deporte ten máis forza, elíxese en función diso. En Zarautz e Ordizia, por exemplo, o rugby ten moita forza e faise rugby.

Con este modelo dáse cabida á maior parte dos deportes posibles. Si dáselle a liberdade, tería o fútbol o protagonismo?

Unha persoa que está a xogar ao fútbol dixo o seguinte: “Que queredes que nós axudemos a outros deportes?”. Si eu tivese que elixir un deporte, collería o remo, pero a miña intención non é que todos os nenos fagan o remo só. Esta organización garante a iniciación a todos os deportes. Posteriormente, cada un tomará o seu deporte favorito. Que o proben de todo e que adquiran unha base ampla e un desenvolvemento xeral nas destrezas. O que pasa é que logo acertemos a facer de ponte para poder seguir na adolescencia o camiño iniciado no deporte escolar. Aí está o traballo.

Na CAV hai tres países e tres modelos. Que opina vostede respecto diso?

A lei xeral é a mesma para todos, pero logo cada deputación debe desenvolver o programa mediante decretos detallando os detalles. Hai quen prioriza os criterios de rendemento, en colaboración cos clubs fortes, mentres que outros reforzan máis o enfoque educativo e a participación de todos. Os últimos cambios foron nesa liña, co obxectivo de igualar en parte a organización da CAV.

Conseguir o equilibrio non é fácil…

A cuestión é a que dar prioridade. A Administración di que a intención é equilibrar ambas as cousas. E o seu labor é conseguir o equilibrio entre unhas federacións e o deporte escolar; no baloncesto e o fútbol, algúns clubs enfróntanse con forza ao deporte escolar. Eu non teño nada en contra de ningunha especialidade. Si o deporte diríxese unicamente ao alto rendemento, imos mal. Si déixaslle facer un só deporte a un neno, cando o deixes, como lle dirás que empezo outro, si non o coñece? No noso modelo de deporte escolar, nos seus inicios trabállase en máis dun deporte, e despois ten o corpo preparado para practicar calquera deles, con todas as habilidades básicas e a coordinación traballada.

Sen este modelo algúns deportes estarían en perigo?

Si déixanse libres, algúns deportes terían unha chea de xogadores impresionantes e outro non. Hai deportes moi sacrificados e algúns individuais que seguen tendo problemas. En diferentes deportes, tres pobos están a reunirse para sacar o equipo. O deporte federado tamén está en crise. Antes practicábase deporte federado até os 26 anos. Agora, quen practican o deporte de mantemento son adolescentes, sen participar no deporte federado, porque non están dispostos a realizar dous ou tres adestramentos semanais en horario asociado e a ter o fin de semana completo. E aí hai deportes que están a sufrir máis que outros. Algúns teñen un futuro negro.

Como ves o futuro?

Creo que temos que ir buscar o medio camiño. Hai medios de comunicación que están moi interesados en apostar por un camiño e teñen gran influencia nos nenos e nenas. Pero a Administración ten que garantir os intereses de todos os cidadáns. Ouvimos moitas veces que a Deputación mete moito o nariz. Necesitamos empatía cos demais, pensar nos demais, non todo é branco ou negro. Hai que conseguir que o maior número de xente implíquese no deporte escolar e logo, no federado, que siga facendo deporte.