Nos últimos corenta anos, os saltos políticos dalgúns foron maiores que os cambios lingüísticos. Calquera pode lembrar, sen necesidade de mencionar, que pasou de ser un fervente patriota a ser nacionalista español.

Non son tantos os saltos mortais que se deron no campo da lingua, coma se o apego á lingua fose máis fervente que á política, ou coma se os esforzos enraizados nas apostas do eúscaro fosen máis enérxicos que os que se esforzaron nas propias apostas dos partidos.

Con todo, si coñezo a algún xornalista que, tras considerar traidor ao director que lle pediu que traballase tamén en castelán, exerceu toda a súa vida profesional en castelán. Como coñezo, aínda que me dixo que en defensa do eúscaro debiamos ser “fascistas” –fai 35 anos e na Feira de Durango–, algún escritor que agora escribe moito –e a favor dalgún partido– en castelán.

O problema non é si o escritor, o xornalista ou o sursumkva ten que escribir en eúscaro ou en castelán. O que pasa é que non se pode ser “fascista” en nada. Non contra ninguén, pero tampouco a favor dun mesmo.