Si tomas o camiño de San Juan de Luz cara a Ascain, chamarache a atención. Por todos os recunchos chega o eco dunha mensaxe que cada día se fai máis forte e que che acompañará durante toda a viaxe: LGV Non, TAV non.Na

estrada atoparás liñas de pintura branca e ao revés, paneis sinalizados a ambos os dous lados do camiño, bandeirolas de plástico repetitivas, verdes e negras, aquí e alá, nas paredes, nas travesías, árbores atadas transversalmente... E todo o mundo perde visibilidade, xa á altura de Azkain, cando o enorme refrán de zarzas sobre as saias do emblemático monte Larrun atráeche até o punto de distraer a estrada: LGV Non, TAV non. Esta vez, en grao sumo grandioso.A

paisaxe emociónalle, le interioriza, como nos fai seus cada un dos argumentos calificativo que utilizan quen se opoñen a este fin: o devastador de terras, irrespectuoso cos nativos, o despilfarrador de diñeiro, construído sobre a mentira e as artimañas, sobre todo en tempos de crises que se asemellan a unha burla cómica...

E aínda que pareza pequeno, polo si ou polo non dirixamos a lema en eúscaro, o TAV non. Os salteadores non rehuyen o tren rápido. Si pasase polo momento actual, estarían de acordo en xeral. Si o enfado foi o de crear un novo camiño que se queira abrir a este tipo de trens, non debería ser o da Nova Liña de Alta Velocidade. “AHTB ez” en lugar de “AHT ez”. Bo, algo parecido.

Non pasarán...

“…Non por aquí polo menos”. Ouvino en Urruña, hai moito tempo. A multitudinaria manifestación do pasado 11 de decembro tivo lugar pouco despois, nun martes sollío e xeado –o termómetro non superou o cero graos–, cando centos de persoas e vintenas de tractores unímonos na cuneta que leva a Ibardin. O obxectivo era impedir á empresa Fundasol a realización dunha inspección ou sondaxe, ou o que fóra, por encargo da Rede Ferroviaria Francesa.“Non pasarán, isto non é o Sur”, lembroume o electo abertzale Ixabel Etxeberria, “aquí non

poden mostrar a súa prepotencia”. Lembramos os tempos nos que se estaba construíndo a autoestrada en Navarra, e no seguinte grupo, Pantxoa Tellier, do Grupo Medioambiental CADE, comentábanos que o procedemento para realizar a sondaxe era ilegal, que o documento que traen os técnicos non lles dá dereito a introducir instrumentos pesados ou perforar a terra a unha profundidade de 60 metros.Máis que a

euforia tras a exitosa manifestación, había que seguir con firmeza o que alí se respiraba. A propósito de que as cousas podían alterarse, como se viu noutras sondaxes, hai que mantelas firmemente. “Non son pola desobediencia”, explicou a Sra. Odile de Coral, veciña de Urruña, aínda que non falou en público, “pero teño que defender ao pobo…”, coa man posta no nó da cinta vermella e branca.A

espera durou moito –os visitantes non chegaron finalmente–, e mentres tanto, chegou a hora de repasar a Michelle Alliot-Marie, ministra de Francia e concelleira de San Juan de Luz. Algunha delas, con cinismo, ou con esperanza, ou cunha mestura de ambas, afirmou que “polo menos ela está do noso lado”, lembrando que en maio de 2009 pediu a paralización do tramo de Lapurdi. Dominique Bussereau, xunto á entón secretaria de Estado de Transportes, explicou máis cumpridamente a Goizeder Taberna, para Le Journal, despois:

“Como moitos dos habitantes e cargos electos de aquí, son partidario de conectar a toda velocidade Bordeus - Dax-Vitoria-Madrid. Sempre o dixen. A dúbida é si é necesario ou non atravesar as terras moi sensibles de Euskal Herria (…) Os argumentos que nos deron aquí durante anos foron difusos e contraditorios (…) Ata que non se sature o actual camiño de aquí a vinte anos non se verá a necesidade dese segundo camiño. Díxoo RFF. E, de ser así, se non vai ser imprescindible antes dese prazo, non é necesario que hoxe continúen as investigacións. Iso é o que deducimos. (…) O enlace de Alta Velocidade pódese realizar nas vías actuais, tras varias adaptacións”. Os

opostos ao fin non están dispostos a calar o ruído. Pero tampouco eran favorables. “Como vai pasar o TAV do futuro polos camiños actuais, cando Bayona tiña 17.000 habitantes e Biarritz só 1.800 habitantes, é dicir, si son de 1842?”, respondeu rapidamente o ex presidente da Cámara de Comercio e Industria de Aquitania, Jean-Marie Berckmans, que “a adaptación do ferrocarril actual traería un nu ecolóxico aos habitantes da zona.

Loita argumental

Os argumentos sobre as cantidades puxéronse en cuestión unha e outra vez, e os defensores do novo destino recorreron a miúdo ao terreo dos sentimentos. A modo de exemplo, o Conselleiro Xeral de Aquitania, Max Brisson, publicou varias perlas nun artigo de opinión:
“O TAV sempre se presenta como unha coitelada que esnaquiza a cara, nunca como unha ferramenta para o desenvolvemento”. “Sempre dixemos alto

que queremos que o noso país sexa equilibrado e armonioso, pero que a economía produtiva vive, e non, baseada na ‘economía da renda’ de outrora”. “Non vemos

que os nosos veciños españois están a adaptarse á revolución que vén a través deste tren, que investiron 110 mil millóns de euros para facer fronte ao seu atraso? Debemos quedarnos á marxe desta inflexión?” “Eu, que son europeo, non podo aceptar que

o nivel da cadea Euskal Herria sexa roto na rede de transporte de Europa, pola súa localización, cando debería ser a chave do istmo mediterráneo e da rede do eixo atlántico”. “Un paradoxo singular, que os

que rexeitan o novo camiño, os que negan a revolución ferroviaria, a construción de Europa, os vínculos de ambos os lados do Bidasoa e os que negan a Eurociudad, os máis progresistas de todos, súmanse aos máis conservadores terratenientes”.