Harrobia Zuzen
Todo comezou no programa de radio de Radio Popular Sector Rock. A sesión foi conducida por Inaxio Esnaola e Gregorio Gálvez (ver entrevista realizada por Iker Barandiaran no número 2.245 de Argia) até maio deste ano, data na que Herri Irratia entraba no grupo Noticias, pero ademais do seu anterior traballo como micrófono xa tiñan outros obxectivos. Impulsar os concertos, por exemplo. En Donostia-San Sebastián querían facerse un oco aos grupos de Euskal Herria e o primeiro intento realizouse en outubro do ano pasado con Dokan, grises e Focusin. Esnaola cre que iso é o que necesita a Bela Easo, a pesar de que na cidade celébranse numerosos concertos e ofrecen a posibilidade de coñecer grupos de fóra de interese, xa que non deixan demasiado espazo para os grupos locais. “Mirar ao embigo: ese era o obxectivo que tiñamos entón, porque agora a tendencia é facer o
contrario”. Este obxectivo plasmouse noutro programa radiofónico: Antes de que desaparecese o sector Rock das ondas, xa estaba en marcha o programa Harrobia en Herri Irratia, esta vez o único capitán Esnaola. A receita é diferente á que facía xunto a Gálvez: o xornalista donostiarra achega menos diálogo e máis música; e faise só en eúscaro, en lugar do modelo bilingüe anterior. Esnaola comezou este verán a súa segunda tempada en Info Zazpi, pero non puido deixar de lado a idea que naceu no Sector Rock: Dado que o panorama dos concertos donostiarras continuaba co desexo de enriquecerse cos grupos de Euskal Herria, en outubro porá en marcha o proxecto Harrobia zuzen co concerto que ofrecerán en Doka Willis Drummond e Yelow Page. “O obxectivo é traer aos grupos máis representativos da escena de Euskal Herria, e xunto a eles pór como convidados os grupos da zona de San Sebastián que xa empezaron ou, polo menos, non fixeron un longo percorrido”.
As posibilidades de tocar si, pero...
Por que unha programación de concertos para grupos que están a dar os seus primeiros pasos? Será tan difícil tocar en directo como antes para os grupos que acaban de empezar? Esnaola non o cre. “Diría que pasou ese tempo: tanto das dificultades para gravar como de facelo en directo. Hoxe en día hai lugares para tocar, desde bares até locais autogestionados”. Pero, en calquera caso, considera que Donostia-San Sebastián non é a cidade máis axeitada, xa que os locais para tocar en directo non son demasiados. Ademais, debuxou como está o panorama no sur: “En Vitoria-Gasteiz cada vez hai máis movemento; estivo en Bilbao, pero agora parece que, no que se refire aos grupos emerxentes, baixou un pouco; en Navarra a conta está medio morta...”.
Non é a situación que soñarían os afeccionados e os equipos, pero a solidez da promotora e a democratización dos medios técnicos, entre outras cousas, contribuíron a que a situación sexa mellor. Aínda que se facilitaron moito os medios para facer, tocar e difundir a música, o problema é diferente: “Os que acaban de empezar, teñen a oportunidade de difundir a súa música entre a xente? Porque si, poden tocar; poden facer mil concertos nun pobo, pero se ninguén os escoita é inútil”. Snaola sinalou
o cravo do caso: a protección. Ademais de organizar concertos, presentar novas propostas en prensa e radio. Con todo, o xornalista donostiarra non cre que a parte máis gorda da culpa sexa a do gremio da información, na súa totalidade. Falou sobre a desvalorización que vive a cultura na sociedade e sobre a actitude que a xente da rúa adoptou ante ela. “Hoxe en día toca Berri txarrak ou Ken Zazpi, e a xente móvese. Pero a ver a Sorotan Babies non irán máis de 100 persoas”. Por tanto, as posibilidades de tocar si, pero as que poden acudir aos concertos non teñen os oídos ben abertos para as súas propostas.
O rock como base, pero sen límites
A
sección de concertos Harrobia zuzen naceu sen límite de estilo, pero basearase no rock, que creou recentemente. O primeiro concerto é así, a pesar de que son dúas formas distintas de entender a música as que Willis Drummond e Yelow Page levarán ao escenario. Yelow Pagena, que bebe do post-rock achegándose a Fugazi e Radiohead, di Esnaola.
“Non descartamos o pop, tamén haberá metal –un pouco menos, iso si–, pero de momento non pensamos en incorporar grupos de jazz, ou soul, ou solistas... Pero pode nacer e tería lugar. Non temos límites”. Aínda que está por definir, os concertos de Harrobia Zuzenean celebraranse unha vez ao mes no Doka. Esnaola querería organizar polo menos seis sesións ao ano e tratar de facer máis.
Donostian aretoak behar dira
Dokan izango dira Harrobia Zuzeneko kontzertu guztiak. Antiguako aretoak badaramatza urteak martxan, talde asko pasa dira, baina problemak ere ez dira falta izan. Urrutirago joan gabe, aurtengo uztailean Udalak aretoko bafleak zigilatu zituen, ordutegiz kanpo bolumena handiegia zela argudiatuta. Gipuzkoako hiriburuan ez dira gehiegi kontzertuak eskaintzeko aukera ematen duten lokalak, eta Esnaolak uste du Udalak ez duela apustu berezirik egiten horren alde. “Dauden beste baliabide batzuk erabiltzeko ere ez dira gauzak errazten” azaldu du, eta Gazteszena aipatu. Edonola, Donostian Doka bezalako zerbait behar zela uste du kazetariak, bai taldeei eta bai ikusleei baldintza egokiak eskaintzen dizkielako.
Eszena ez da behar bezala ezagutzen
Maiz entzuten da: Euskal Herrian musika egin bai, baina noiztik ez da talde interesgarririk atera? Tankerako adierazpenak egin zituen Kaki Arkarazok maiatzean Berrian egindako elkarrizketa batean: “Faltan botatzen dut belaunaldi berriak gauza berriak eskaintzea, eta gazte jendea mugitu, oldartu edo motibatuko duten proposamen berriak. Lehen baziren boladak, eta agertzen ziren talde berriak”.
Negu Gorriak taldeko gitarra-jotzaile ohia kexu zen, Berri Txarrak eta Ken Zazpi direlako azken talde garrantzitsuak, eta hamarkada osoa pasa delako sortu zirenetik. Esnaolak, horri buruz galdetuta, bestelako iritzia agertu du. Bere esanetan talde interesgarriak badira, izan. Ezagutzera ematea falta zaie. “Euskal Herriko eszena ez da behar bezala ezagutzen, baina badira talde oso interesgarriak. Beste batzuek, Arkarazok dioen moduan, patroi batzuk jarraitzen dituzte. Eta agian rockean ez zaizu talde originalik sortuko, zaila da, baina nazioartean berdin; indie estiloan sor daitezke gauza originalagoak, baliteke nazioartean egiten denaren antzekoak izatea, baina Euskal Herrian landu gabeko estiloak dira, azken finean”.
Eta fenomeno hori ere ez da berria Esnaolaren ustez. Hemen beti berdina gertatu dela dio, musika elektrikoa eta distortsioa sartu zirenetik: “Kanpoko erreferentziak baliatu izan dira beti, eta horrela jarraitzen dugu. Baina hala izanda ere, batzuek asmatu dute pauso bat ematen”. Berri Txarrak aipatu du, euskal taldeen artean; baina ingelesez ari direnak ez ditu ahaztu: We Are Standard, Delorean... “Arkarazoren irakurketa ulertzekoa da, neurri batean egia da; baina era berean, jendeak ez du eszena ezagutzen. Eta pena da, sortzen den iritzia ez delako bidezkoa”