argia.eus
INPRIMATU
Udane Arrizabalaga Perez, criminóloga e experta en violencia de xénero
"Está a porse o foco na punción, en lugar de na agresión machista que é"
  • Máis aló da submisión química que poden producir as picaduras, o pasaitarra (1994) afirma que hai que tomar a verdadeira esencia da acción: a agresión machista. Cre que a chave para destruír o patriarcado está nos centros escolares.
Olaia Gerendiain Ruiz de Gauna Oarsoaldeko Hitza 2022ko irailaren 08a
Argazkia: Oarsoaldeko Hitza

A punción é outro método de violencia machista?

Nos últimos tempos, en relación con este tema, está a falarse moito da submisión química e esquécese ás veces que esa mesma acción é unha violación dos dereitos fundamentais das mulleres. Obvialo supón desviar a mirada; deixar de lado o verdadeiro problema, a violencia machista.

O medo crecente a saír de casa está a darse unha vez máis só ás mulleres e non aos homes, que seguen saíndo tranquilos á rúa e a muller está en permanente alerta. Sabendo isto, podemos relacionar directamente as picaduras coa violencia machista.

‘Non veñas só a casa’, ‘non chegues tarde’, ‘escribe cando chegas’… son mensaxes cotiás entre as mulleres, e é inconcibible facer ao revés. É dicir, dicirlle ao home “Non se vos vai a violar a algunha muller!”, ou “Chegaches a casa?”. Non tiñas unha muller perseguida esta noite, non?’. Estes comentarios, que as mulleres temos tan naturalmente interiorizadas, convértense en todo un ridículo ao imaxinalos dirixidos aos homes.

Expertos no ámbito sanitario foron expostos ao público dicindo que na maioría dos casos non se produciu unha submisión química. Pero iso non é o fondo do problema, non?

O que está a conseguir os expertos que están a xeneralizar este discurso é a criminalización, é dicir, a acción ou a agresión en si, na droga que pode estar dentro desa xiringa, quitando o foco na acción que está a exercer o agresor. Fálase de submisión química, sen facer referencia á violencia machista que está na base de todo este asunto. Con iso, estase despolitizando a palabra da muller, dicindo, ‘lasai, non houbo submisión química’. Pero hai moitas máis, non? Temos testemuños dos nosos compañeiros, denuncias, non? Pero colocan o foco na punción, en lugar de na agresión machista e perverso.

É fundamental coidar a lingua que utilizamos e revisar os discursos que se producen sobre ela. É imprescindible, para construír o relato, pór na base as violencias que sufrimos os cidadáns máis vulnerables.

Hai que reformular o debate.

Sen dúbida. A ausencia de submisión química non significa ausencia de punción e, por tanto, ausencia de violencia machista. Iso hai que deixalo claro.

Nesa acción do home hai que enfocar a cuestión e non no autocuidado das mulleres. E claro, este último tamén é imprescindible, e é fundamental a autodefensa feminista e a inclusión, pero a campaña ten que ir dirixida á sensibilización dos homes; nós sabemos o que é isto, sufrímolo constantemente.

Por onde empezar a actuar?

Non vexo solucións máis reais que a educación. É moi importante, á vez, intervir coas xeracións actuais, reflexionar de onde vimos, desmontar esta cultura do patriarcado… Aí hai moito traballo.

Pero a única solución que vexo coas novas xeracións é a educación. A educación feminista, baseada na intelixencia emocional e a educación sexual, todo vai da man. É imprescindible interiorizar o respecto, a igualdade, a empatía e o autocontrol desde a infancia.

Como o poden facer os centros educativos cos seus propios recursos?

Necesítase máis. Nos centros temos profesores, dirección, algún orientador ou orientadora… e cada un ten as súas funcións. Non hai unha traballadora social para intervir cos mozos, non hai un criminólogo para deseñar plans de prevención. O profesorado xa está bastante saturado coa formación do alumnado no ámbito educativo e non pode crear nin un protocolo. Isto deberíao facer unha traballadora social, necesitaría un equipo técnico para acompañar á rede alumnos-profesor-pais-nais cando se necesita activar un protocolo de emerxencia para identificalo e polo en marcha.

O profesorado moitas veces ten que facer un dobre traballo, de dúas figuras diferentes, e iso é imposible. É necesario crear un equipo técnico dentro de cada centro para que, ademais do equipo educativo, trabállese a prevención e esa educación sexa o máis completa posible. A súa garantía debería ser unha das obrigacións básicas das institucións públicas.

E aos individuos que nos corresponde?

Responsabilizarse e pór límites. Todos coñecemos ás mulleres que sufriron un ataque machista, témolas ao noso ao redor, a maioría de nós podemos contar as nosas vivencias. Pero hai moito silencio ao redor dos agresores, parece que non existen, e menos na nosa contorna.

É moi difícil sinalar ao agresor cando nos achegamos, actuar con responsabilidade. Pero é fundamental construír espazos seguros entre nós, porque temos que ter claro que cando a vítima sufriu un ataque non sentirá nunca a salvo, si para contalo sente que a compañía que a rodea defende as accións dun agresor.