Como todos os anos, a finais de abril, temos a ineludible obrigación de presentar ante a Facenda Foral a nosa declaración tributaria. E como todos os anos, a Igrexa católica, seguindo a súa liña eterna, volve encher de publicidade por todos os lados para marcar a casa da igrexa. Así, recibiría o 0,7% dos nosos impostos, ou a outra opción sería marcar as dúas casas (a das Igrexas Católicas e a dos obxectivos sociais), porque nesta última opción recibiría o mesmo 0,7% dos nosos impostos e outro tanto (outro 0,7%) sería para os fins sociais. Por iso, desde o colectivo Laikasuna queremos presentar ante a opinión pública a nosa opinión sobre esta cuestión, que na declaración tributaria non se marquen nin unha das dúas casas nin a da igrexa nin a dos fins sociais. Estas son as nosas razóns:

• A propaganda da Igrexa católica afirma que vostede apoia os traballos de asistencia social que realiza a igrexa marcando a súa casa. Unha afirmación enganosa, porque a utilización dos 358 millóns de euros que recolle a igrexa a través desta casa non son tarefas de caridade nin relacionadas co culto ao sicario. Segundo datos da propia Conferencia Episcopal Española, os salarios e a seguridade social de sacerdotes e bispos representan o 80%. Outro 20% destínase a financiar proxectos como a 13TV, como campañas de proselitismo eclesiástico, contra o aborto e outros dereitos recoñecidos pola lexislación española. A Cáritas outórganselle aproximadamente 7 millóns de euros (é dicir, o 2% do que recolle na casa IRPF). É dicir, a asistencia social é relativamente baixa para o traballo. Si miramos os datos de Gipuzkoa, observamos que os que marcaron a casa da igrexa en 2023, máis os que marcaron en dúas casas, foron 56.478 persoas (14,01% dos pagadores) e pagaron á igrexa 3.849.723 euros. Como dato de interese diremos que as persoas que marcaron a casa da Igrexa católica en 2017 foron o 22,71%, polo que nos últimos seis anos a porcentaxe descende un 8%. Ademais, segundo os acordos Igrexa-Estado, esta cantidade non a recibe a igrexa guipuscoana, senón que, aplicando o sistema de Concerto Económico e mediante cota, transfírese integramente ao Estado español para a súa entrega á Igrexa española.

• Cando falamos do financiamento da Igrexa católica, é imprescindible mencionar o convenio asinado en 1979 entre o Estado español e o Vaticano. Nel fixábase que este diñeiro que se paga á igrexa sería "de tempada", mentres esta lograba "manterse". 45 anos despois este convenio segue incumprido, sen esixir o cumprimento dos gobernos rotatorios. Non hai que esquecer que os 358 millóns de euros que recibe a igrexa a través da declaración do IRPF son só unha pequena parte dos 11.600 millóns de euros que recibe anualmente no seu conxunto. A modo de exemplo, o dereito a non pagar determinados impostos, ou o mantemento dos 100.000 bens inmatriculados, é responsabilidade do Ministerio de Cultura, e de todo ese diñeiro público non existe transparencia nin control algún.
• Así mesmo, solicitamos que non se marque a casa de Obxectivo Social. O 35-40% do que se recibe destínase a entidades vinculadas á Igrexa católica. De aí o interese da Igrexa católica en marcar as dúas casas na súa publicidade, obtendo así diñeiro público por ambas. É certo que moita xente necesita axuda. Tamén é certo que hai moitos voluntarios que axudan a acougar a vida dos demais. Pero, na nosa opinión, os servizos públicos de apoio só se xestionarán de forma universal si o poder público encárgase, cuns orzamentos axeitados ás súas necesidades. Delegar nas institucións privadas ou nas persoas que dependen da súa boa vontade é promover políticas de privatización e contratos externos que abran a feira da caridade, sobre todo nas relixións.

Outra cousa é a natureza das organizacións particulares ou ONGs que se ocupan de diversas funcións con fins sociais, sendo de interese xeral, ademais das dos seus recursos e doantes, recibir axudas públicas baixo o control da Administración, que serán económicas ou xestionadas con total transparencia nos asuntos. No ano 2021, 124.502 persoas (32% do total) marcaron a casa de destino social e outras 28.433 (7,27% do total) marcaron X en ambas as casas, é dicir, case 8 millóns de euros.

Só quédanos dicir que quen queira doe o seu diñeiro á Igrexa católica ou a unha ONG concreta ou a unha entidade social, faga o que queira, pero do seu peto, previo pago dos impostos correspondentes, de forma adicional, sen quitar diñeiro dos orzamentos públicos de todos.

Neste sentido, gustaríanos estar na mesma situación que os habitantes do País Vasco Norte, porque desde 1905 o modelo que hai en Francia é a separación entre a Igrexa e o Estado. A Igrexa non recibe subvencións do Estado e só depende das doazóns dos fieis, sen facer referencia á Igrexa na declaración de impostos.

Cremos que a opción máis solidaria é non marcar ningunha casa, porque esa é a maneira máis segura de que todo imposto quede na caixa de todos para logo distribuílo de forma realista nas necesidades reais que interesan a todos. Esta é a opción elixida pola maioría dos pagadores de Gipuzkoa, na campaña fiscal 2021 foron 210.160 persoas, representando o 53,72% do total de declaracións presentadas. Por este motivo, os que non marcaron ningunha casa en 2017 foron o 17,88%, o que supón un incremento do 36% en catro anos.

Para terminar, dicir que Gipuzkoa é o territorio do Estado que menos marca a casa da igrexa católica. Sigamos por ese camiño!

Imanol Zubizarreta, membro do colectivo Laikasuna