- A un mesmo. Familiares. De amigos. Á comunidade. Empezamos a pór en valor o coidado, desde as videollamadas dos máis próximos até as redes de coidados dos barrios e pobos.
Nos lugares onde se constituíron as redes de vixilancia, os veciños compran aos que non poden saír das súas casas ou aos que teñen escasos recursos económicos; os traballadores dalgunhas residencias decidiron pasar alí as 24 horas, en beneficio da saúde de todos; os veciños buscaron novas canles de comercialización dos produtos agrícolas; cando chegou a orde do Goberno Vasco de pechar as feiras, foron varios os concellos os que decidiron manter abertas as súas.
Son só algúns exemplos que demostran que a iniciativa da comunidade foi levada á primeira liña pola cidadanía. Porque si antes non nos demos conta, démonos conta de que os nosos corpos son vulnerables e que nos necesitamos mutuamente. O que temos que coidar é que sexa comunidade. En definitiva, por exemplo, consumir alimentos de proximidade: coidar ás persoas da nosa comunidade e pór gran para evitar a explotación de terras e corpos noutros territorios. E iso é tamén coidar das linguas minorizadas, xa que somos corpos que interactúan e que teñen unha linguaxe alimentaria imprescindible para vivir e comunicar. Que temos unha forma de construír como persoas, que formamos parte dunha cultura.
"Son un corpo que rescatou palabras como abrazos, miradas, fronte a fronte, 'bótovos de menos'"
Son un corpo que rescatou palabras como “vos boto de menos”, a falta de abrazos, miradas, voces en fronte. Un corpo onde a cultura e a creatividade axudan a estar, a gozar, a vivir. E o que me preocupa é si o creador coida de nós como están a nos coidar a nós, ás propias comunidades. Novas canles de acceso ás creacións culturais que atoparemos na comunidade para que os creadores poidan desenvolver o seu traballo en condicións dignas. Ou, tal e como impulsamos ao Goberno Vasco a abrir feiras, si imos impulsar aos responsables das tres administracións de Euskal Herria a asumir a responsabilidade que lles corresponde respecto ao eúscaro e a cultura vasca. Coidar da comunidade é coidar os nosos corpos.
Vénme á memoria o Pobo do defunto Xalbador e os versos da lingua. Sen oporme ao que el dicía, tomarei a licenza de dar a volta á frase coñecida, para terminar: o pobo é o corazón, o corpo lingüístico.