argia.eus
INPRIMATU
Terceira idade no movemento feminista
Imanol Satrustegi Andrés 2023ko maiatzaren 12a
Euskadiko Emakumeen I. Topaketen argazki bat (1977, Leioa) / Auñamendi Eusko Entziklopedia

Non é un ambiente feminista. Nos últimos anos producíronse fortes polémicas no interior do movemento que levantaron pos. As colisións entre distintas correntes teñen moitas arestas; desde o problema do trans, pasando pola abolición da pornografía e a prostitución, até o carácter interclasista da muller suxeito. Tanto é que o enfrontamento se cuestionou tamén a propia feminidade e, en consecuencia, a condición de suxeito liberador do feminismo.

Con todo, non é a primeira vez que se producen divisións no movemento feminista. As espumas do feminismo da segunda onda golpearon primeiro a costa do País Vasco Norte, onde xurdiron as primeiras asociacións feministas de Euskal Herria, na fronteira dos anos 1960 e 1970. No Sur, como consecuencia da ditadura, tiñamos que esperar algo máis tarde.

No movemento feminista da época existían dúas correntes principais: o feminismo radical e o feminismo socialista. Para os radicais, o patriarcado era o sistema político que posibilitaba a situación de dependencia. Esta corrente concluíu que o principal conflito social era o choque de xéneros. As relacións entre mulleres e homes equiparábanse á loita de clases e crían que os homes eran a clase sexual dominante que dominaba ás mulleres. Unha parte desta corrente tamén apostaba polo feminismo da desigualdade, é dicir, buscando a liberación das mulleres a través do recoñecemento dos valores femininos, pero sen equipararse aos homes. Pola contra, o feminismo socialista concluíu que a orixe do sistema dominante estaba na relación entre capitalismo e patriarcado. Integraban a liberación das mulleres na loita polo socialismo e, en xeral, apoiaban o feminismo da igualdade.

A cuestión máis importante entre ambas as correntes virou en torno ao modelo de militancia. Os socialistas defendían unha dobre militancia, porque, a pesar de recoñecer nos partidos e nos sindicatos unha gran cantidade de actitudes machistas, crían que tiñan que participar nelas, vinculaban a liberación da Muller á revolución que toda a clase traballadora debe facer para destruír o capitalismo. Os radicais, pola contra, eran partidarios da militancia única, é dicir, da militancia no movemento feminista, porque falar de que loitar en sindicatos e partidos era apostar por intereses masculinos.

Este debate reflectiuse por primeira vez en Leioa, celebrándose no I País Vasco en 1977. Encontros feministas. As dúas correntes enfrontáronse e o debate foi moi intenso. Pero a culminación do conflito estalou nos encontros de 1979 en Granada (España), onde houbo graves berros e insultos. Moitos abandonaron a sala e marcháronse, entre eles moitos feministas de Hego Euskal Herria.

A división dos enfrontamentos e as divisións, está claro que o feminismo e a liberación das mulleres foron un dos movementos sociais máis importantes da Idade Contemporánea. A súa loita abriunos o camiño cara a unha sociedade mellor e máis xusta. Que o siga!